Nieuwe golf van brute aanvallen op Balochi-minderheid in Iran

De Iraanse autoriteiten hebben een wrede aanval uitgevoerd op vreedzame demonstranten van de Balochi-minderheid die wekelijks protesteren in de provincies Zahedan, Sistan en Balochistan. Op 20 oktober 2023 mishandelden veiligheidstroepen demonstranten op grove wijze en gebruikten op onrechtmatige wijze traangas en waterkanonnen. Ze voerden op grote schaal willekeurige arrestaties uit, martelden mensen en maakten zich schuldig aan gedwongen verdwijningen. De Balochi vormen een etnische minderheid die in Iran zwaar wordt onderdrukt.

Amnesty International verzamelde bewijs, van het harde optreden tegen duizenden gelovigen en vreedzame demonstranten, ook tegen jonge kinderen. Het gaat om interviews met ooggetuigen en videobeelden, Honderden mensen, onder wie tientallen kinderen, werden op gewelddadige wijze gearresteerd. Veel van hen zijn nog steeds verdwenen. Gedetineerden werden gemarteld en mishandeld, onder meer doordat ze van dichtbij met paintballwerpers werden beschoten.

Geweld om demonstraties Balochi te voorkomen

‘De autoriteiten voeren hun wreedheid op om te voorkomen dat Balochi-demonstranten zich elke week in Zahedan verzamelen’, zegt Diana Eltahawy van Amnesty International. ‘Regeringen moeten de Iraanse autoriteiten snel oproepen om het onwettige gebruik van geweld en vuurwapens tegen vreedzame demonstranten te stoppen. Ook moet er een einde komen aan het martelen van gevangenen en kinderen. Alle anderen moeten worden vrijgelaten die uitsluitend worden vastgehouden omdat ze hun rechten vreedzaam uitoefenen.’

Strafrechtelijk onderzoek nodig

De voortdurende en wijdverbreide straffeloosheid in Iran maakt deze nieuwe golf van marteling tegen demonstranten mogelijk. Dit feit onderstreept de noodzaak voor staten wereldwijd om strafrechtelijk onderzoek onder het principe van universele jurisdictie in te stellen naar de misdrijven volgens het internationaal recht die zijn gepleegd door de Iraanse autoriteiten. Universaliteit van jurisdictie is het idee dat bepaalde rechten over de hele wereld door rechterlijke uitspraken afdwingbaar moeten zijn. Het is onderdeel van het internationaal strafrecht.

Geweervuur en mishandelingen

Ooggetuigen vertelden Amnesty International dat veiligheidstroepen na het vrijdaggebed op 20 oktober 2023 stenen gooiden naar duizenden gelovigen die vreedzaam de Grote Mosallah verlieten, de grote gebedsplaats van Zahedan. Nadat ongeveer 1.000 demonstranten de gebedsplaats hadden verlaten en vreedzaam door de straten liepen, omsingelden veiligheidstroepen de duizenden overgebleven gelovigen en droegen hen op om te wachten tot de ‘situatie gekalmeerd was’.

Minuten later vuurden veiligheidstroepen met traangas en soms met jachtgeweren ​​op de vreedzame demonstranten. Een ooggetuige meldde dat hij verschillende tieners had gezien met metalen kogels in hun hoofd en borst. Een kleine minderheid van de demonstranten reageerde door met stenen te gooien. De demonstranten verspreidden zich nadat veiligheidstroepen geweervuur ​​en waterkanonnen inzetten om een gele vloeistof op de demonstranten te spuiten. Daarmee kunnen demonstranten gemakkelijk herkend en gearresteerd worden. Een ooggetuige vertelde: ‘Ik zag hoe de veiligheidstroepen kinderen van 10 jaar, maar ook jonge en oudere mensen met knuppels sloegen. Ze sleepten demonstranten over de grond terwijl ze hen sloegen en schopten.’

Massa-arrestaties

Veiligheidstroepen arresteerden ook honderden gelovigen buiten de Grote Mosallah. Anderen werden in elkaar geslagen en gewaarschuwd om het vrijdaggebed daar niet meer bij te wonen. De arrestanten werden eerst naar het sportcomplex van Emam Ali gebracht en zwaar mishandeld voordat ze werden overgebracht naar detentiecentra van de Revolutionaire Garde, het ministerie van de Inlichtingendienst of de politie. Daar werden ze naar eigen zeggen opnieuw gemarteld en mishandeld.

VN-onderzoek nodig

Amnesty International is van mening dat de laatste escalatie samenhangt met pogingen om de wekelijkse protesten in Zahedan te voorkomen. Haalvsh, een Balochi-mensenrechtenorganisatie buiten Iran, meldde dat het hoofd van de Iraanse politie in september 2023 lokale leiders bedreigde vanwege de wekelijkse protesten. Die vinden plaats sinds de ‘Woman Life Freedom’-opstand ruim een ​​jaar geleden uitgebroken.

Amnesty International herhaalt de oproep aan de internationale gemeenschap om druk uit te oefenen op de Iraanse autoriteiten om onbelemmerde toegang te verlenen tot de VN-onderzoeksmissie om mensenrechtenschendingen in verband met de opstand te onderzoeken.

Lees hier het volledige Engelstalige bericht.

Lees meer over de mensenrechtensituatie in Iran.