Italië: Nieuwe detentiecentra in Albanië zijn een ‘schande voor de Italiaanse overheid’

Begin augustus worden twee detentiecentra geopend in Albanië. Deze centra zijn bedoeld om mensen vast te zetten die worden gered of onderschept op zee door Italiaanse schepen.

‘Het is schandalig dat de Italiaanse regering – ondanks alle kritiek en zorgen die zijn geuit door mensenrechtenorganisaties – doorgaat met deze overeenkomst’, zegt Eve Geddie van Amnesty International. ‘Dit plan is niet alleen schadelijk, maar ook onwettig.’

‘Mensen die op zee in nood zijn, moeten lange en onnodige reizen afleggen, wat een duidelijke schending is van de verplichtingen van Italië om mensen die gered zijn snel onder te brengen op een ‘veilige plek’. Als deze mensen aan land komen, zullen ze automatisch, willekeurig en voor mogelijk lange tijd vastgezet worden in detentie in Albanië. Onder de regels van deze overeenkomst blijven de mensen onder Italiaanse jurisdictie, maar het is aannemelijk dat hun recht om asiel aan te vragen en hun aanvragen eerlijk beoordeeld te zien, beperkt zullen worden.’

‘Deze centra zijn de meest recente pogingen van een EU-land om hun verplichtingen onder EU- en internationaal recht te omzeilen door ‘externaliseren’: het verplaatsen van het proces van asielaanvragen van mensen naar een gebied buiten het eigen territorium.’

‘De nieuwe leiders van de EU moeten deze pogingen om het proces van asielaanvragen naar andere landen te brengen afkeuren. Deze plannen zijn al eerder elders geprobeerd en hadden toen een desastreuze impact op mensenlevens en de kosten van asielsystemen.’

‘Dit wrede experiment is een smet op de Italiaanse regering. In de praktijk zal het vooral effect hebben op mensen van bepaalde afkomsten die op de vlucht zijn, en het leidt af van beleid dat asielsystemen zou kunnen versterken, mensen in nood kan ondersteunen, en voordelig kan zijn voor gemeenschappen die hen verwelkomen.’

Achtergrond

Op 6 november 2023 ondertekende de Italiaanse overheid een overeenkomst met Albanië voor de bouw van twee detentiecentra in Albanië die gebruikt gaan worden voor de willekeurige detentie van mensen die op zee worden gered of onderschept door Italiaanse schepen.

De overeenkomst wil de automatische detentie van asielzoekers en mensen die gedwongen uitgezet moeten worden legaliseren, met als doel oversteek op zee te voorkomen.

Amnesty International bracht eerder al een gedetailleerde analyse uit van de mensenrechtenimpact van de Italië-Albanië-Overeenkomst.

In juli 2024 documenteerde Amnesty International schendingen van het recht op vrijheid en waardigheid in detentiecentra in Italië. Het is vrij onaannemelijk dat diezelfde autoriteiten procedures en toegang tot rechten in Albanië zouden waarborgen.

Internationale organisaties zoals de Raad van Europa en de Hoge Commissaris van de VN voor Mensenrechten hebben ook kritiek geuit op de Italië-Albanië-Overeenkomst.