NGO’s diep geschokt na gesprek premier Schoof: géén rode lijn Gaza

Premier Schoof trekt geen rode lijn bij de oorlog in Gaza. Dat zei hij in gesprek met Oxfam Novib, Amnesty International, Artsen zonder Grenzen, Save the Children en PAX. Zij schoven vandaag als één front aan bij premier Schoof met een gezamenlijke oproep: kijk niet langer weg van de genocide in Gaza en stop de onvoorwaardelijke steun aan de Israëlische regering. De uitnodiging voor het gesprek was te danken aan de honderdduizenden Nederlanders die zich aansloten bij de ‘Niet in mijn naam’-campagne en een fundamentele koerswijziging eisen van het kabinet Schoof. Zij willen niet langer medeplichtig zijn aan evidente oorlogsmisdaden of misdrijven tegen de menselijkheid die leiden tot etnische zuivering of zelfs genocide.

De premier had het tijdens het gesprek vooral over wat ze als kabinet kunnen doen, in plaats van wat hun plicht is namens de internationale verdragen. Daarnaast benadrukte de premier dat Nederland niet bereid is een principieel standpunt in te nemen over schendingen van het internationaal recht. Wat het kabinet betreft is er geen rode lijn. Premier Schoof erkent wel dat er (rechten)schendingen plaatsvinden, maar desondanks vertrouwt de premier blind op het huidige diplomatieke spoor.

Waar kabinetsleden zich wel degelijk kunnen uitspreken over gepleegde oorlogsmisdaden door Rusland of in Syrië – met daaropvolgende sancties en andere politieke drukmiddelen – lukt het premier Schoof maar niet om een aanval op onschuldige burgers, waaronder kinderen, in Gaza die in hun slaap worden gedood door Israëlische bombardementen te veroordelen. Voor Nederland is het business as usual in handel en steun, ongeacht de door Israël gepleegde oorlogsmisdaden, en wordt er amper druk uitgeoefend op de Israëlische regering.

Deze dubbele standaard werd tijdens het gesprek vandaag weer pijnlijk duidelijk. Premier Schoof toont geen bereidheid om zich te houden aan zijn plicht om het internationaal recht te verdedigen, ondanks de overduidelijke rechtenschendingen door de Israëlische regering. Wat betreft politieke, militaire en economische consequenties aan deze schendingen kunnen we kennelijk van dit kabinet niks verwachten. Ook het Israëlische geweld tegen humanitaire hulpverleners en hun patiënten in Gaza is onvoldoende reden voor premier Schoof om namens Nederland een harde veroordeling uit te spreken.

Sinds 2 maart blokkeert Israël opnieuw alle hulpgoederen naar Gaza en heeft de Israëlische regering Gaza volledig afgesloten van elektriciteit. Het Internationaal Gerechtshof heeft Israël in januari 2024 opgedragen maatregelen te treffen om genocide te voorkomen en onmiddellijk en ongehinderd humanitaire hulp toe te staan. De huidige humanitaire blokkade is een evidente schending van deze uitspraak. Het opzettelijk verhinderen van toegang tot essentiële hulpgoederen en levensreddende middelen is bovendien een kenmerk van genocide.

De terughoudende opstelling van premier Schoof is beschamend. Nederland hoort bij een steeds kleiner groepje landen dat onvoorwaardelijk achter Israël blijft staan. Een land dat zich internationaal profileert als voorvechter van mensenrechten en internationaal recht, zou helder moeten hebben wanneer die principes in gevaar zijn. Het tegenovergestelde is waar; Nederland verspeelt haar positie als voorvechter van mensenrechten en internationaal recht dan ook volledig.

De vijf organisaties roepen premier Schoof daarom op consequenties te verbinden aan de schendingen van het internationaal (humanitair) recht door Israël, en om in EU-verband te pleiten voor een onderzoek naar de schendingen van artikel 2 (de mensenrechtenclausule) in het associatieverdrag tussen de EU en Israël. Daarnaast moet Nederland de militaire samenwerking met Israël opschorten. Nederland moet er bij andere staten op aandringen dat ze zich moeten houden aan de verplichtingen die ze hebben om samen te werken met het Internationaal Strafhof. En Nederland moet alle mogelijke politieke, economische en diplomatieke middelen inzetten om de druk op Israël te voeren. De organisaties verwachten maximale inzet van de premier om de humanitaire blokkade van Gaza te beëindigen en hulpverleners de bescherming te verschaffen die het recht hen biedt. Na meer dan 50.000 doden kan het kabinet Schoof niet langer stil blijven.