Na 5 jaar nog steeds geen gerechtigheid voor door Saudi-Arabië goedgekeurde moord op Jamal Khashoggi

Op 2 oktober 2023 is het 5 jaar geleden dat de Saudische journalist Jamal Khashoggi werd vermoord met goedkeuring van de staat. Dat gebeurde in het consulaat van Saudi-Arabië in de Turkse stad Istanbul.

‘De brute moord op Jamal Khashoggi veroorzaakte over de hele wereld een schok’, zegt Agnès Callamard, de secretaris-generaal van Amnesty International. ‘De weg naar gerechtigheid is nog steeds volledig geblokkeerd. Een onafhankelijk en onpartijdig strafrechtelijk onderzoek naar de rol van hoge functionarissen moet nog plaatsvinden. In plaats daarvan onderdrukken de Saudische autoriteiten echter straffeloos nog steeds de vrijheid van meningsuiting.

Universele jurisdictie

‘De gedwongen verdwijning, marteling en buitengerechtelijke executie van Khashoggi zijn misdrijven volgens het internationaal recht. Die misdrijven moeten dringend worden onderzocht en door elke staat via universele jurisdictie kunnen worden vervolgd.’

Universaliteit van jurisdictie is het idee dat bepaalde rechten over de hele wereld door rechterlijke uitspraken afdwingbaar moeten zijn. Het is onderdeel van het internationaal strafrecht.

‘Het is verschrikkelijk dat de internationale gemeenschap bij elke gelegenheid de rode loper blijft uitrollen voor de leiders van Saudi-Arabië, waarbij diplomatieke en economische belangen boven de mensenrechten worden geplaatst’, zegt Callamard.

Amnesty’s oproep

Amnesty International blijft oproepen tot een internationaal, onafhankelijk en onpartijdig onderzoek naar de moord op Khashoggi om vast te stellen wie bij het misdrijf betrokken waren, ongeacht hun status of rang. Degenen die verdacht worden van verantwoordelijkheid moeten worden berecht in eerlijke processen.

Achtergrond

De autoriteiten in Saudi-Arabië sloten de zaak van Jamal Khashoggi in 2019 nadat acht mensen waren veroordeeld in een besloten en ongeloofwaardig proces. Een VN-rapport dat in juni 2019 werd uitgebracht door de toenmalige speciale rapporteur voor buitengerechtelijke, standrechtelijke of willekeurige executies, Agnès Callamard, concludeerde dat Jamal Khashoggi het slachtoffer was van ‘een buitengerechtelijke executie met voorbedachten rade waarvoor Saudi-Arabië verantwoordelijk is’.

Sinds de moord op Khashoggi intensiveerden de Saudische autoriteiten onder leiding van kroonprins Mohammed bin Salman hun huiveringwekkende campagne van onderdrukking. Op 9 juli 2023 veroordeelden de autoriteiten een gepensioneerde leraar ter dood nadat hij protesteerde tegen het overheidsbeleid op het sociale mediaplatform X (voorheen Twitter).