Mozambique: discriminatie op basis van huidskleur bij evacuatie na aanval op Palma

Volgens overlevenden van een gewapende ‘Al-Shabaab’-aanval in het Mozambikaanse Palma in de provincie Cabo Delgado, kregen witte contractarbeiders voorrang bij de evacuatie op de lokale zwarte bevolking. Deze verontrustende getuigenissen wijzen op onverbloemd racisme.

Zo’n 220 burgers zochten hun toevlucht in het Amarula-Hotel in de stad Palma tijdens de aanval die op 24 maart begon, door een lokale gewapende groep die zichzelf ‘Al-Shabaab’ noemt. Onder deze mensen waren zo’n 200 zwarte Mozambikanen en ongeveer 20 witte contractarbeiders. In de dagen na de aanval werden sommige mensen gered door het Zuid-Afrikaanse privé militaire bedrijf Dyck Advisory Group (DAG) dat het Mozambikaanse leger helpt in de strijd tegen de lokale gewapende groepering.

Voorrang bij vluchten

Terwijl de witte mensen voorrang kregen en via een luchtbrug werden geëvacueerd, werden de achtergebleven zwarte locals aan hun lot overgelaten. Nadat de meeste witte arbeiders en sommige rijkere zwarte Mozambikanen, onder wie ook de burgemeester van Palma, waren gered, probeerden de mensen die achterbleven via een landkonvooi te vluchten, maar zij werden in een hinderlaag gelokt door ‘Al-Shabaab’.

‘Getuigen zeggen dat er sprake was van discriminatie op grond van huidskleur in de besluitvorming over wie er geëvacueerd moest worden vanuit het Amarula-hotel’, zegt Deprosa Muchena van Amnesty International. ‘Het zijn zorgwekkende aantijgingen dat het evacuatieplan ging volgens raciale segregatie waarbij witte mensen duidelijk een voorkeursbehandeling kregen. Het totale gebrek aan coördinatie tussen de Mozambikaanse veiligheidstroepen en de Dyck Advisory Group resulteerde in evacuaties die racistisch waren en dat moet grondig worden onderzocht.’

Afhankelijk van privémilities

De gevechten in de havenstad Palma volgden een patroon dat vergelijkbaar was met eerdere ‘Al-Shabaab’-aanvallen die Amnesty International onderzocht: na de eerste aanval slaagden de Mozambikaanse veiligheidstroepen er niet in om burgers te beschermen en sloegen ze op de vlucht, waardoor de privémilities van DAG alleen achterbleven.

Amnesty International interviewde elf mensen die hun toevlucht zochten in het Amarula-hotel, onder wie vijf die later de konvooi-aanval overleefden. Ze zeiden allemaal dat de hotelmanager en DAG-agenten, die de leiding hadden over de reddingspoging, de veiligheid van witte werknemers belangrijker vonden dan die van lokale zwarte mensen.

Ooggetuigenverslagen

Een overlevende vertelde Amnesty International: ‘We zaten daar in het hotel met ongeveer 220 mensen vast – wij [lokale zwarte mensen] waren de meerderheid, en er waren ongeveer twintig witte mensen. Na de redding en ontsnapping waren we nog steeds met ongeveer 170 mensen. De meeste witte mensen werden gered door helikopters, voordat we met de auto het hotel verlieten.’

Een andere overlevende zei: ‘We wilden niet dat alle witte mensen werden gered, omdat we wisten dat als zij allemaal vertrokken, we daar zouden achterblijven om te sterven. We hoorden ze praten over het plan om alle witte mensen mee te nemen en de zwarte mensen achter te laten.’

Honden voorrang op mensen

Verschillende getuigen zeiden dat de manager van het Amarula-hotel misbruik maakte van de chaotische situatie om zijn twee Duitse herdershonden per helikopter in veiligheid te brengen en mensen achter te laten.

Een overlevende zei: ‘Als de honden niet waren weggegaan, hadden er nog ongeveer twee of drie mensen in de helikopter kunnen gaan. Dat maakte de mensen boos, omdat sommige vrouwen vanwege de honden niet in de helikopter stapten.’ De helikopters konden slechts zes mensen tegelijk vervoeren en maakten in totaal vier reizen.

Schokkend

‘De doodsbange lokale bevolking wist dat het prioriteit geven aan de redding van witte mensen zou betekenen dat ze in de steek werden gelaten om ‘Al-Shabaab’ alleen te trotseren’, aldus Deprose Muchena. ‘Het feit dat de hotelmanager ervoor koos om zijn honden te redden in plaats van mensen, is ook buitengewoon schokkend, en nog meer bewijs van het gebrek aan respect voor het menselijk leven dat kenmerkend is geweest voor het conflict in Cabo Delgado.’

Lees hier het volledige nieuwsbericht in het Engels.

Lees hier het recente rapport van Amnesty International over het conflict in Cabo Delgado.