Minstens 17 duizend coronadoden onder zorgpersoneel maken snelle vaccinatie hoogstnoodzakelijk

Amnesty International en vakbondskoepels Public Services International en UNI Global Union roepen op tot versnelde vaccinatie van miljoenen zorgmedewerkers wereldwijd. Zo kan het hoge aantal dodelijke coronaslachtoffers onder de beroepsgroep een halt worden toegeroepen.

Deze oproep doen we op een moment dat de vaccinatieongelijkheid toeneemt. Meer dan de helft van alle doses wereldwijd zijn dusver toegediend in slechts tien rijke landen, waar in totaal tien procent van de wereldbevolking woont. Tegelijkertijd zijn er meer dan honderd landen waar nog niet één enkel persoon is gevaccineerd.

Nu veel armere landen de komende weken en maanden hun eerste zendingen met vaccins geleverd krijgen, roepen Amnesty en de vakbondskoepels alle regeringen op om alle eerstelijns zorgmedewerkers zo snel mogelijk te vaccineren, om zodoende levens te redden en veilige arbeidsomstandigheden te creëren. Schoonmakers, thuiszorgmedewerkers en andere vaak vergeten groepen moeten daarbij niet worden overgeslagen.

Verpleeghuizen en thuiszorg

De drie organisaties analyseerden beschikbare data van overheden, vakbonden, media en het maatschappelijk middenveld in meer dan tachtig landen. De cijfers zijn echter verre van compleet, omdat veel overheden geen of weinig officiële data hebben verzameld.

Tijdens de pandemie, en dan vooral in de eerste fase, brachten onveilige arbeidsomstandigheden en een gebrek aan persoonlijke beschermingsmiddelen de gezondheid van zorgmedewerkers in de hele wereld ernstig in gevaar. In een rapport uit juli 2020 concludeerde Amnesty dat er in bijna elk van de 63 onderzochte landen tekorten waren. Sommige groepen werden extra slecht behandeld. In landen als Maleisië, Mexico en de Verenigde Staten kregen schoonmakers, uitzendkrachten en thuiszorgmedewerkers te maken met represailles en zelfs arrestatie nadat ze vroegen om persoonlijke beschermingsmiddelen en veilige arbeidsomstandigheden.

In de VS zijn minstens 1576 verpleeghuismedewerkers overleden aan de gevolgen van covid-19. In het Verenigd Koninkrijk stierven vorig jaar 494 thuiszorgmedewerkers. Overheidsdata wijzen uit dat medewerkers in de thuiszorg en verpleeghuizen een drie keer grotere kans hebben om te overlijden aan corona dan de beroepsbevolking in het algemeen.

In totaal zijn er wereldwijd minstens 17 duizend zorgmedewerkers gestorven als gevolg van corona. Op deze kaart houdt Amnesty het aantal dodelijke coronaslachtoffers onder zorgpersoneel bij.

Management eerst

In Europa worden zorgmedewerkers over het algemeen met voorrang gevaccineerd, hoewel problemen bij de levering voor vertragingen zorgen. In sommige landen moeten vakbonden en werkgevers zich er hard voor maken dat huiszorgmedewerkers gezien worden als zorgmedewerkers, zodat ook zij zo snel mogelijk hun prik krijgen.

In sommige landen, waaronder Brazilië en Peru, komt het voor dat het kantoorpersoneel en het management eerder worden gevaccineerd dan eerstelijns zorgpersoneel. In Peru krijgen sommige schoonmakers in ziekenhuizen geen vaccin, ondanks dat ze blootgesteld worden aan het virus.

Patenten vrijgeven

‘Als we het tempo van de vaccinaties willen versnellen en voorkomen dat eerstelijns zorgmedewerkers nodeloos sterven, is het van groot belang dat de Wereldhandelsorganisatie patenten vrijgeeft,’ zegt Rosa Pavanelli, secretaris-generaal van Public Services International.

‘Dit zal de vaccins goedkoper maken, maar er zullen nog steeds landen zijn die ze niet kunnen aanschaffen. Daarom moeten deze landen financieel ondersteund worden. Alle overheden moeten zo snel mogelijk in staat zijn om covid-19-vaccins te kopen en aan iedereen toe te dienen. Zorgmedewerkers zijn pas echt veilig als iedereen veilig is.’