Mensenrechtencatastrofe in Jemen

In 2011 en 2012 streden een aan Al-Qaida gelieerde gewapende groepering en Jemenitische overheidstroepen om de macht in de zuidelijke regio Abyan. Beide partijen begingen daarbij ernstige en schokkende mensenrechtenschendingen, zo blijkt uit een nieuw Amnesty-rapport. Deze schendingen moeten grondig en onafhankelijk onderzocht worden.

In het vandaag verschenen Amnesty-rapport over de strijd in Abyan, Conflict in Yemen: Abyan’s Darkest Hour staan schendingen van het oorlogsrecht beschreven, begaan door overheidstroepen en de gewapende islamistische groepering Ansar al-Sharia. Daarnaast beschrijft het rapport gruwelijke mensenrechtenschendingen die plaatsvonden tussen februari 2011 en juni 2012, toen Ansar al-Sharia de provincie Abyan en andere gebieden in het zuiden van Jemen oner controle had.

Schendingen onder Ansar al-Sharia

In 2011 greep Ansar al-Sharia de macht in de kleine stad Ja’ar in Abyan. De Jemenitische autoriteiten waren op dat moment druk bezig de demonstraties tegen president Ali Abdullah Saleh te onderdrukken. Binnen een paar maanden controleerde Ansar al-Sharia de meeste steden en dorpen in Abyan, waaronder de hoofstad Zinjibar.

De groepering maakte zich, mede met gebruikmaking van ‘religieuze rechtbanken’, schuldig aan verontrustende mensenrechtenschendingen, zoals buitengerechtelijke executies, kruisigingen, amputaties en geselingen van veronderstelde misdadigers, spionnen en andersdenkenden. Vooral de rechten van vrouwen en meisjes werden tijdens het bewind van de islamistische groepering geschonden. Er golden strenge kledingvoorschriften, er was een stricte scheiding van mannen en vrouwen en er golden beperkende maatregelen op werk en scholen.

Tegenaanval Jemenitische overheidstroepen

Vlak nadat Ansar al-Sharia de macht had gegrepen in Abyan, startte het Jemenitische leger tegenaanvallen. Dit resulteerde in een groot offensief op 12 mei 2012, waarbij afweergeschut en luchtaanvallen werden ingezet. Zo’n  250.000 mensen sloegen op de vlucht voor het geweld en de mensenrechtenschendingen. Talloze burgers, onder wie kinderen werden gedood en verwond door de aanvallen van het leger, dat grof geschut inzette in woonwijken waar Ansar al-Sharia zich had verschanst.

Eind juni was Ansar al-Sharia verdreven uit de steden, maar het gevaar bestaat dat de groep terugkeert en de conflicten doorgaan.

Oproep aan Jemenitische autoriteiten

Amnesty roept de autoriteiten van Jemen op de in september 2012 ingestelde onderzoekscommissie de opdracht te geven de gruwelijke schendingen in haar onderzoek op te nemen. Het is van belang dat degenen die verantwoordelijk zijn voor de schendingen berecht worden en dat de families van de slachtoffers compensatie ontvangen.