Meerderheid Nederlands publiek wil dat sponsors WK voetbal Qatar de FIFA oproepen arbeidsmigranten te compenseren

FIFA’s zakelijke partners en sponsors van het WK 2022 moeten er bij de Wereldvoetbalbond en de regering van Qatar op aandringen om compensatie te bieden aan de arbeidsmigranten die werkten aan de faciliteiten en infrastructuur voor het voerbaltoernooi.

De arbeidsmigranten en hun familieleden moeten gecompenseerd worden omdat ze gewond raakten of overleden, geen loon betaald kregen of hoge schulden hebben vanwege het betalen van illegale wervingskosten.

Amnesty International, FairSquare en Human Rights Watch doen deze gezamenlijke oproep nadat uit een wereldwijde opiniepeiling in opdracht van Amnesty blijkt dat twee derde (66 procent) van de ondervraagden aangaf dat de zakelijke partners en sponsors van de FIFA in het openbaar een beroep moeten doen op de FIFA om arbeidsmigranten te vergoeden die hebben geleden tijdens de voorbereiding van het WK in Qatar. De peiling werd uitgevoerd door YouGov en ondervroeg 17.477 volwassenen in 15 landen.

Ruime meerderheid Nederlanders voor compensatie

In Nederland vindt twee derde (67 procent) van de ondervraagden dat de sponsors de FIFA publiekelijk moeten oproepen om arbeidsmigranten te compenseren. Daarnaast steunt 70 procent van de ondervraagden het voorstel dat de FIFA de WK-opbrengsten gebruikt om arbeidsmigranten te compenseren. Dit percentage ligt nog een stuk hoger onder mensen van wie wordt aangenomen dat ze ten minste een wedstrijd tijdens het WK gaan kijken (79 procent).

Steun van KNVB voor compensatiefonds

Vorige week wees de KNVB via een Europese werkgroep de FIFA op de noodzaak van compensatie van arbeidsmigranten in Qatar. De KNVB vroeg de FIFA om snel duidelijkheid te geven over de stappen die het gaat zetten om dit compensatiefonds op te richten.

Ook enkele sponsors steunen compensatie-oproep

In juli 2022 vroegen de drie mensenrechtenorganisaties aan de veertien zakelijke partners van de FIFA en de sponsors van het WK voetbal om een ​​beroep te doen op de voetbalbond om arbeidsmigranten te compenseren vanwege de uitbuiting in verband met het WK. Sindsdien spraken vier van hen — AB InBev/Budweiser, Adidas, Coca-Cola en McDonald’s — hun steun uit voor financiële compensatie. Tien andere sponsors reageerden niet, ondanks het feit dat ze beleid hebben om onder meer mensenrechten te respecteren bij hun activiteiten en zakelijke relaties. Het gaat om Visa, Hyundai-Kia, Wanda Group, Qatar Energy, Qatar Airways, Vivo, Hisense, Mengniu, Crypto en Byju’s.

De Guiding Principles on Business and Human Rights van de Verenigde Naties beschrijven de verantwoordelijkheden van alle bedrijven om de mensenrechten te respecteren, onder meer door hun invloed op zakenpartners te gebruiken om nadelige gevolgen voor de mensenrechten te voorkomen of te verminderen.

Goede naam hooghouden

‘Bedrijfssponsors hebben de FIFA meer dan een miljard dollar betaald om geassocieerd te worden met het WK in Qatar en willen niet dat hun merken worden aangetast door mensenrechtenschendingen’, zegt Stephen Cockburn van Amnesty International. ‘Het is duidelijk wat het publiek en hun klanten willen dat ze doen: opkomen voor de rechten van arbeiders in Qatar en compensatie eisen voor elke arbeider die heeft geleden om dit toernooi mogelijk te maken.’

In een rapport dat Amnesty in mei 2022 publiceerde, werd benadrukt dat de FIFA bij de toekenning van het WK aan Qatar in 2010 geen due diligence – gepaste zorgvuldigheid – had uitgevoerd op het gebied van mensenrechten, ondanks dat de risico’s voor werknemers goed zijn gedocumenteerd. Vervolgens heeft het niet tijdige en effectieve maatregelen genomen om deze problemen te verminderen.

Compensatiefonds

De onderzoeksresultaten van YouGov steunen de #PayUpFIFA-campagne die door een coalitie van mensenrechtenorganisaties (waaronder Amnesty), groepen fans en vakbonden in mei 2022 werd gelanceerd. Deze campagne roept de FIFA op om een fonds op te richten om arbeiders te compenseren en toekomstige schendingen te voorkomen. Ze vragen de FIFA daarvoor een bedrag van minimaal 440 miljoen dollar te reserveren – dat bedrag staat gelijk aan het WK-prijzengeld. De schatting is dat de FIFA 6 miljard dollar verdient met het WK.

Reacties van sponsors

• AB InBev/Budweiser, de officiële biersponsor van het WK in Qatar, heeft een verklaring uitgegeven waarin staat: ‘We ondersteunen toegang tot procedures die kunnen zorgen voor een eerlijke oplossing voor arbeidsmigranten die negatief zijn getroffen.’
• Adidas verklaarde dat het de FIFA en het organisatiecomité van het WK, het Supreme Committee for Delivery and Legacy, ‘ondersteunt’, en ze zal aanspreken op ‘alle problemen met de rechten van werknemers die voortvloeien uit het organiseren van het voetbaltoernooi, inclusief de vereiste maatregelen voor herstel en, indien van toepassing, passende compensatie voor werknemers en hun gezinnen met onopgeloste klachten’.
• Coca-Cola verklaarde dat het ‘doorgaat met besprekingen met sponsors en de FIFA om te onderzoeken hoe het best kan worden voortgebouwd op de vooruitgang die in Qatar wordt geboekt om tot verdere verbeteringen voor de arbeidsmigranten te komen’. Het ‘moedigt de FIFA aan om voort te bouwen op haar inspanningen tot nu toe om respect voor mensenrechten in te bedden voor dit en toekomstige WK-evenementen, inclusief effectieve structuren om herstel te ondersteunen’.
• McDonald’s schreef: ‘We zullen blijven samenwerken met de FIFA, mensenrechtenexperts en de andere sponsors om positieve veranderingen op het gebied van mensenrechten te stimuleren, inclusief ondersteunende processen die de toegang tot compensatie vergemakkelijken.’

Lees meer over het opinieonderzoek.

Lees meer over de mensenrechtensituatie in Qatar en het WK voetbal.