Maryam al-Khawaja op vlucht naar Bahrein geweigerd waar ze vrijlating vader wilde eisen

Maryam al-Khawaja mocht niet aan boord gaan van een vlucht van British Airways naar Bahrein. Ze had bekendgemaakt het land te gaan bezoeken om druk uit oefenen op de Bahreinse autoriteiten om haar gedetineerde vader vrij te laten. De Deens-Bahreinse mensenrechtenactivist Abdulhadi al-Khawaja zit al meer dan 12 jaar gevangen. Dit melden Amnesty International, Frontline Defenders en ActionAid Denemarken.

Ze werd vergezeld door een delegatie van prominente vertegenwoordigers van drie mensenrechtenorganisaties: Amnesty’s secretaris-generaal Agnès Callamard, Olive Moore en Andrew Anderson, de huidige en voormalige directeur van Front Line Defenders, en Timothy Whyte, secretaris-generaal van ActionAid Denemarken. Ook zij mochten niet inchecken voor de vlucht.

‘Schaamteloos’

‘Het besluit om Maryam al-Khawaja en de mensenrechtendelegatie die haar begeleidt te beletten naar Bahrein te reizen, is een schaamteloze poging van de Bahreinse autoriteiten om mensen ervan te weerhouden zich uit te spreken over mensenrechtenschendingen in het land’, zegt Agnès Callamard van Amnesty International. ‘Deze stap laat duidelijk de totale minachting zien van de autoriteiten voor internationale mensenrechtennormen.’

‘Ze zette haar eigen vrijheid op het spel’

‘Maryam al-Khawaja zette haar eigen vrijheid op het spel om op te komen voor haar zieke vader en andere mensenrechtenverdedigers’, zegt Olive More van Frondline Defenders. ‘Ze werd opnieuw geconfronteerd met de minachting van de Bahreinse autoriteiten voor de mensenrechten en de rechtsstaat. Hun weigering om Maryam het fundamentele recht op bewegingsvrijheid te verlenen, inclusief het recht om naar haar eigen land terug te keren, is volkomen ongerechtvaardigd.’

Agnès Callamard voegt hieraan toe: ‘Al 12 jaar lang wordt Abdulhadi al-Khawaja willekeurig vastgehouden, uitsluitend omdat hij vreedzaam opkomt voor de mensenrechten. Ondanks zijn ernstige gezondheidsproblemen hebben de Bahreinse autoriteiten hem herhaaldelijk de gezondheidszorg ontzegd die hij zo hard nodig heeft. Hij moet onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten, samen met de elf andere Bahreinse gewetensgevangenen die in de gevangenis wegkwijnen.’

Diplomatieke druk nodig

Tim Whyte van ActionAid Denemarken, liet weten: ‘De gebeurtenissen van vandaag moeten de Deense regering en de aanhangers van de Bahreinse regering in het buitenland ertoe aanzetten ferme actie te ondernemen om de mensenrechten te beschermen. Er mogen geen inspanningen onbenut blijven om de onmiddellijke vrijlating van Abdulhadi al-Khawaja veilig te stellen. De Deense regering moet alle diplomatieke middelen gebruiken om druk uit te oefenen op de Bahreinse autoriteiten voor de terugkeer van Abdulhadi, onder meer door zijn detentie publiekelijk te veroordelen en zijn vrijlating te eisen.’

Achtergrond

Abdulhadi al-Khawaja is sinds 2011 een gewetensgevangene, toen Bahrein hem oppakte vanwege zijn leidende rol in de politieke protesten tegen de monarchie tijdens de Arabische Lente. Bij zijn arrestatie werd hij gemarteld, waardoor zijn gezondheid verslechterde en hij chronisch pijn heeft. De afgelopen 2 jaar heeft Al-Khawaja ook last gehad van glaucoom en hartritmestoornissen.

Zijn zaak werd gedocumenteerd als martelzaak nr. 8 door de Bahreinse Onafhankelijke Onderzoekscommissie, een toezichthouder die is ingesteld door koning Hamad Al-Khalifa na de massale protesten in 2011. De juiste medische behandeling is hem echter ontzegd, mede doordat de autoriteiten zijn ziekenhuisafspraken hebben geannuleerd.

Uit solidariteit met andere gevangenen in de Jaw Central Prison begon Abdulhadi al-Khawaja op 9 augustus 2023 een hongerstaking, waarbij hij slechts één keer per dag zeer kleine hoeveelheden vloeistof, zoals sap of melk, accepteerde. Dit protest maakte deel uit van een hongerstaking van een maand door honderden gevangenen die betere omstandigheden eisten, zoals meer bezoek en toereikende medische zorg. Door het vasten is Al-Khawaja’s hartaandoening verergerd, wat heeft geleid tot twee spoedopnames in het ziekenhuis.

Op 11 september 2023 stopten de gevangenen de hongerstaking nadat overeenstemming was bereikt met de gevangenisdirectie om de omstandigheden te verbeteren. Op 13 september 2023 begon Al-Khawaja echter weer met vasten toen de gevangenis een afspraak met een oogarts afzegde.

Maryam al-Khawaja, die zowel de Bahreinse als de Deense nationaliteit heeft, maakte op 7 september op sociale media haar geplande reis naar Bahrein bekend. De Bahreinse autoriteiten annuleerden deze week een bezoek van het VN-Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten. Die zou een dag voordat Maryam al-Khawaja en haar begeleiders arriveerden de omstandigheden in het land te beoordelen.

Amnesty International voert actie voor de onmiddellijke vrijlating van Abdulhadi al-Khawaja.