Letland: Pushbacks migranten en vluchtelingen mogelijk legaal door wetswijzigingen

Het Letse parlement stemt een dezer dagen over het grensbeleid voor vluchtelingen en migranten. Hiermee kunnen de continue onwettige en vaak gewelddadige pushbacks aan de grens worden verankerd in de nationale wetgeving.

‘Deze poging om praktijken te normaliseren die schaamteloos in strijd zijn met de internationale mensenrechtenwetgeving moet worden afgewezen’, stelt Nils Muižnieks van Amnesty International: ‘De Letse autoriteiten zouden internationale verplichtingen en de rechten van vluchtelingen en migranten met voeten treden door de gedwongen terugkeer van vluchtelingen en migranten te legaliseren, zonder hen een effectieve kans te geven om hun individuele omstandigheden in overweging te nemen’.

Het voorstel om een ‘versterkte’ grensregeling in te voeren is opnieuw een misbruik van de noodbevoegdheden van de Letse autoriteiten. In plaats van voorwaarden te creëren voor toegang tot bescherming voor mensen die daar naar op zoek zijn, zou dit voorstel de autoriteiten de macht geven om de grens nog verder af te sluiten. Letland zou de grensposten, waar mensen bescherming zouden kunnen zoeken, willen sluiten.

‘Als dit voorstel wordt aangenomen, volgt het op soortgelijke wetswijzigingen in Litouwen en wordt het onderdeel van een bredere negatieve regionale trend. Die trend die wordt aangemoedigd omdat de Europese Commissie er niet in slaagt ervoor te zorgen dat staten het beginsel van non-refoulement en het asielrecht eerbiedigen’, zegt Muižnieks.

Achtergrond

Tijdens de stemming zullen wijzigingen van de wet op de staatsgrenzen en de grenswacht aan de orde komen. De voorgestelde grenswetwijzigingen zouden het kabinet van ministers de bevoegdheid geven om een ‘versterkte’ grensbeschermingsregeling in werking te stellen. Hierdoor kunnen speciale regels worden toegepast op de bewegingen en aanwezigheid van personen aan de grens in verband met ‘onevenredig grote’ aantallen illegale grensoverschrijdingen of pogingen daartoe. Om als ‘onevenredig groot’ te worden aangemerkt, mag het aantal illegale grensoverschrijdingen niet meer bedragen dan 15-20 personen per dag gedurende 10 opeenvolgende dagen.

De wijziging van de grensbewakingswet zou nieuwe bevoegdheden introduceren om illegale binnenkomst aan de grens te allen tijde te ‘voorkomen’, zoals het gebruik van geweld. Dit is in strijd met het verbod op refoulement – en het recht op asiel. Hoewel het voorstel bepaalt dat er ‘objectief bepaalde omstandigheden’ kunnen zijn die een onmiddellijke binnenkomst van een persoon mogelijk maken, worden deze niet voldoende gedefinieerd. Het is onduidelijk hoe de Letse autoriteiten van plan zijn om met het oog hierop een individuele beoordeling van de omstandigheden van mensen uit te voeren.