Landen moeten steun VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen hervatten

Ten minste negen landen, waaronder Nederland, hebben besloten om de financiering van de VN-organisatie voor hulpverlening aan Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) te stoppen. De landen kwamen tot dit besluit na beschuldigingen dat individuele personeelsleden van UNRWA betrokken zouden zijn bij de aanvallen van Hamas op 7 oktober in het zuiden van Israël.

Stopzetten financiering

‘Het is schokkend en onmenselijk, dat verschillende regeringen beslissingen hebben genomen die verder lijden zullen veroorzaken voor twee miljoen Palestijnen’ zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International.

Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Japan en Finland sloten zich aan bij de VS, Australië en Canada door de financiering van de hulporganisatie stop te zetten. Samen verstrekten ze meer dan de helft van het UNRWA-budget in 2022. UNRWA heeft onmiddellijk negen medewerkers ontslagen vanwege de beschuldigingen en is een onderzoek gestart.

Vitale rol UNRWA

Noorwegen, Spanje, Ierland en België hebben aangekondigd dat ze de financiering niet zullen opschorten, omdat ze de vitale rol erkennen die UNRWA blijft spelen in de distributie van humanitaire hulp aan mensen in wanhopige nood. Amnesty International noemt het onvoorstelbaar dat de betreffende landen hun steun opschorten naar aanleiding van beschuldigingen met betrekking tot slechts van twaalf van de in totaal 30.000 medewerkers van UNRWA.

Het stopzetten van financiering zal een verwoestende klap toebrengen aan de meer dan twee miljoen vluchtelingen in de bezette Gazastrook. De VN-organisatie is voor hen de enige reddingslijn door onmisbare humanitaire hulp, onderwijs en onderdak te bieden. Daarnaast biedt UNRWA ook broodnodige hulp aan miljoenen andere Palestijnse vluchtelingen in Arabische buurlanden.

Uitspraak Internationaal Gerechtshof

In de genocidezaak die Zuid-Afrika tegen Israël aanspande, bepaalde het Internationaal Gerechtshof (ICJ) dat Israël er alles aan moet doen om genocide te voorkomen. ‘Alle staten hebben de duidelijke plicht om ervoor te zorgen dat de maatregelen van het ICJ worden uitgevoerd, ‘reageert Callamard. ‘Dat gaat ook om de maatregelen die Israël bevelen om onmiddellijk te zorgen voor humanitaire hulp aan Palestijnse burgers in Gaza.’

Leveren van wapens aan Israël

Enkele van de regeringen die hebben aangekondigd dat ze de fondsen voor UNRWA zullen stopzetten vanwege deze beschuldigingen, zijn ondertussen doorgegaan met het bewapenen van de Israëlische strijdkrachten. Dit doen ze ondanks overweldigend bewijs dat deze wapens worden gebruikt om oorlogsmisdaden en ernstige mensenrechtenschendingen te plegen. Dit is een schril voorbeeld van meten met twee maten.

Onafhankelijk onderzoek

De staat Israël en rechtse groeperingen hebben jarenlang een lastercampagne gevoerd tegen de UNRWA, die een sleutelrol speelt in de bescherming van het recht van Palestijnen om terug te keren naar hun land.

‘De beschuldigingen over de betrokkenheid van UNRWA-personeel bij de aanvallen van 7 oktober zijn ernstig en moeten onafhankelijk worden onderzocht. Iedereen tegen wie er voldoende toelaatbaar bewijs is, moet worden vervolgd in een eerlijk proces’ aldus Callamard. ‘Maar de vermeende acties van een paar individuen mogen niet worden gebruikt als excuus om levensreddende hulp af te sluiten. Dat zou kunnen neerkomen op een collectieve straf.’

Oproep van Amnesty

Amnesty International dringt er bij de landen op aan om hun beslissing terug te draaien en de financiering van UNRWA niet op te schorten. ‘In plaats van het opschorten van vitale financiering aan mensen in nood, zouden staten moeten werken aan het stoppen van wapenleveranties aan Israël en Palestijnse gewapende groepen. Ook moeten ze aandringen op een onmiddellijk en duurzaam staakt-het-vuren en volledige humanitaire toegang om het verwoestende lijden te helpen verlichten.’

Update: In een eerdere versie van dit artikel werden Frankrijk en Zwitserland ten onrechte genoemd bij de landen die de financiering van UNRWA hebben opgeschort. In feite hebben Frankrijk en Zwitserland (samen met Denemarken, Polen, de EU en Nieuw-Zeeland) aangekondigd dat ze het resultaat van het VN-onderzoek zullen afwachten om een beslissing te nemen over het opschorten van de financiering aan UNRWA.

Op 31 januari 2024 hadden vijftien staten aangekondigd de financiering van UNRWA op te schorten. Dit zijn: Oostenrijk, Estland, Finland, Duitsland, Italië, Letland, Litouwen, Nederland, Roemenië, Zweden, VS, IJsland, VK, Japan en Australië.