Kroatië: nieuw bewijs voor marteling van migranten en asielzoekers door de politie

Amnesty International verzamelde nieuw bewijs dat politieagenten migranten en asielzoekers aan de grens tussen Kroatië en Bosnië hebben geslagen en gemarteld. Ze dreven de spot met ze vanwege hun verwondingen en smeerden eten op hun bebloede hoofden om ze te vernederen.

Amnesty sprak met zes mannen uit een groep van zestien Pakistaanse en Afghaanse asielzoekers die in de nacht van 26 op 27 mei bij het Plitvicemeer door de Kroatische politie werden aangehouden, toen ze probeerden via Kroatië West-Europa te bereiken.

Acht tot tien mensen met zwarte uniformen en bivakmutsen, die ook worden gedragen door de speciale politie van Kroatië, vuurden in de lucht, schopten en sloegen de mannen met metalen buizen, wapenstokken en de kolf van hun pistool. Vervolgens wreven ze ketchup, mayonaise en suiker op de bloedende hoofden van de migranten. Amnesty sprak ook met artsen die de mannen behandelden en ngo’s die getuige waren van hun verwondingen.

‘De Europese Unie kan niet langer zwijgen en het opzettelijke geweld van de Kroatische politie aan haar buitengrenzen negeren,’ zegt Massimo Moratti van Amnesty International. ‘Hun stilzwijgen maakt het mogelijk, en moedigt er zelfs toe aan, dat de daders vrijuit gaan. De Europese Commissie moet de laatste meldingen van politiegeweld tegen migranten en asielzoekers onderzoeken.’

Fysiek en psychisch geweld

Tien mannen liepen die nacht ernstige verwondingen op. De dertigjarige Tariq heeft zijn beide armen en een been in het gips, zichtbare snijwonden en blauwe plekken op zijn hoofd en gezicht en kampt met hevige pijn op de borst. Amir uit Pakistan vertelde: ‘We smeekten hen om te stoppen en om genade te tonen. We waren al vastgebonden en konden ons niet bewegen. We werden vernederd. Er was geen reden om ons te blijven slaan en ons te martelen. Ze maakten foto’s van ons en zongen en lachten.’ Amir had een gebroken arm en neus, hechtingen in zijn achterhoofd en blauwe plekken over zijn hele gezicht en armen.

‘Ze gaven ons niet de kans om iets te zeggen toen ze ons te pakken kregen,’ vertelde Tariq. ‘Terwijl ik op de grond lag, sloegen ze met de achterkant van een pistool tegen mijn hoofd en begon ik te bloeden. Ik probeerde mijn hoofd te beschermen tegen de klappen, maar ze begonnen me te schoppen en sloegen met metalen buizen op mijn armen. Ik was de rest van de nacht geregeld buiten bewustzijn.’ Tariq zit nu in een rolstoel en het zal maanden duren voordat hij weer zelfstandig kan lopen.

Nadat de mannen vijf uur mishandeld waren, werden ze overgeleverd aan de Kroatische grenspolitie.

Een spoedarts die de mannen behandelde in de medische kliniek in Velika Kladusa vertelde Amnesty dat allen verwondingen op hun achterhoofd hadden door een klap met een stomp voorwerp. De meesten hadden meerdere fracturen, gewrichtsblessures, ingeklapte longen, snijwonden en blauwe plekken. Sommigen zijn ook getraumatiseerd.

Marteling door de Kroatische politie blijft ongestraft

Hardhandig optreden tegen migranten en asielzoekers gebeurt stelselmatig, maar lijkt nu veel wreder te worden. Zo moesten mensen hun kleren en schoenen uitdoen en werden ze vervolgens gedwongen uren door de sneeuw en ijskoude rivieren te lopen. Begin mei berichtte The Guardian over een groep mannen die gedwongen waren over de Kroatische grens te gaan nadat ze waren geslagen en er oranje kruizen op hun hoofd waren gespoten. Het Kroatische ministerie van Binnenlandse Zaken wees de beschuldigingen van de hand, maar de getuigenissen van geweld en intimidatie passen in de trend van het onwettig terugsturen van migranten en asielzoekers. Dit gebeurt overigens niet alleen aan de Kroatische grens, maar ook bij andere buitengrenzen van de Europese Unie.

Het Kroatische ministerie van Binnenlandse Zaken heeft deze aantijgingen tot dusver afgewezen en weigert onafhankelijk onderzoek te doen naar de gemelde misstanden of om de agenten ter verantwoording te roepen. In een dergelijk klimaat van straffeloosheid zijn mishandelingen alleen maar toegenomen. Amnesty heeft de het Kroatische ministerie van Binnenlandse Zaken van haar bevindingen op de hoogte gebracht, maar heeft geen officieel antwoord ontvangen.

EU roept Kroatië niet ter verantwoording

De Europese Commissie doet er het zwijgen toe ondanks herhaalde oproepen van het Europees Parlement om de beschuldigingen te onderzoeken. Bovendien krijgt Kroatië bijna 7 miljoen euro aan EU-bijstand voor grensbeveiliging. Het overgrote deel wordt echter uitgegeven aan infrastructuur, uitrusting van de grenspolitie en zelfs aan salarissen van de politie. Vorig jaar heeft de EC aanbevolen Kroatië volledig te laten toetreden tot het Schengengebied, ondanks de mensenrechtenschendingen.

‘De Europese Commissie kan niet blind blijven voor het schenden van de EU-wetgeving. We verwachten dat de EC de mishandelingen en martelingen veroordeeld en een onafhankelijk onderzoek instelt. Ook moet er een effectief mechanisme komen om ervoor te zorgen dat EU-middelen niet worden gebruikt voor foltering en het onwettig terugsturen van migranten en asielzoekers. Als er niet dringend maatregelen worden genomen, wordt de Europese Unie medeplichtig aan de schendingen aan de Kroatische grens, ’ zegt Moratti.

Achtergrond

Sinds eind 2017 komen er regelmatig gewelddadige aanvallen aan de Kroatische grens voor. De Deense Vluchtelingenraad heeft in 2019 bijna 7.000 gevallen van gedwongen terugkeer naar Bosnië en Herzegovina geregistreerd, waarvan de meeste gepaard gingen met geweld en intimidatie door de Kroatische politie. Ondanks een korte onderbreking als gevolg van de coronacrisis, worden nog steeds mensen teruggestuurd. Alleen al in april werden 1.600 zaken gemeld.