Kameroen: Ruim duizend gevangenen vastgehouden onder gruwelijke omstandigheden

• In de gevangenis van Maroua, in Noord-Kameroen, sterven maandelijks zes tot acht mensen in overvolle cellen.
• Meer dan honderd mensen, onder wie ook vrouwen, zijn door militaire rechtbanken ter dood veroordeeld.
• In het afgelopen jaar doodde Boko Haram bijna vijfhonderd mensen. Ongeveer de helft van alle zelfmoordaanslagen door Boko Haram werden uitgevoerd door kinderen.

De regering van Kameroen wil haar burgers beschermen tegen de brute daden van Boko Haram. Maar mensen willekeurig arresteren, martelen of opsluiten in overvolle cellen is niet de juiste aanpak, aldus het vandaag verschenen Amnesty-rapport Right cause, wrong means.

Willekeurige detentie en buitensporig geweld

De Kameroense veiligheidstroepen voeren vaak arrestaties uit op basis van zeer weinig informatie. In februari 2015 werden er bijvoorbeeld in Kossa 32 mannen gearresteerd op basis van geruchten dat het dorp eten had gegeven aan leden van Boko Haram. Later werden ze weer vrijgelaten, maar een van hen was inmiddels gestorven in detentie.

Tijdens dit soort massa-arrestaties wordt excessief geweld gebruikt. Zo doodden soldaten zeven ongewapende mannen tijdens een operatie in Bornori, vijftien anderen werden gearresteerd. Enkele weken later kwamen de soldaten terug om huizen in het dorp te verbranden.

Overvolle cellen, verdwijningen en marteling

Meer dan duizend mensen die verdacht worden van steun aan Boko Haram zitten vast in overvolle gevangenissen. Door ondervoeding en smerige cellen worden mensen ziek. In de gevangenis in Maroua sterven hierdoor maandelijks zes tot acht mensen. Daar worden 1500 mensen vastgehouden, terwijl het detentiecentrum gebouwd is voor 350 gevangenen.

In het Amnesty-rapport staan zeventien zaken beschreven van mensen die sinds hun arrestatie bijna twee jaar geleden zijn verdwenen. Ook documenteerden we 29 gevallen van marteling door leden van de veiligheidstroepen. Zes van deze gemartelden zijn uiteindelijk overleden aan hun verwondingen. Slachtoffers werden lange periodes geslagen met stokken, zwepen en kapmessen.

Een 70-jarige man die vastzat op een militaire basis vertelde Amnesty International dat hij zag hoe twee mannen zijn zoon tien dagen lang martelden. Ook zag hij hoe twee gevangenen zo hard werden geslagen dat ze stierven.

‘Ik werd niet geslagen omdat ik oud ben, dus moest ik de twee lijken van de verhoorkamer naar de cel helpen dragen. Die nacht moesten we met de twee dode lichamen in een cel slapen. De dag erna kwamen de soldaten, gooiden plastic zakken naar ons en vroegen ons de lichamen erin te stoppen, zodat ze ze mee konden nemen. Ik weet niet waar de lichamen heen werden gebracht en of ze ooit zijn begraven.’

Doodstraf na oneerlijke processen

Als mensen vanwege hun vermeende steun aan Boko Haram werden berecht, dan was dit voor een militaire rechtbank en was het vonnis vrijwel altijd de doodstraf. Meer dan honderd mensen, onder wie ook vrouwen, zijn door de militaire rechtbank in Maroua ter dood veroordeeld. Geen van hen is al geëxecuteerd.

Verdachten worden vaak veroordeeld op basis van zeer mager bewijsmateriaal, zoals getuigenissen van anonieme informanten die niet mogen worden verhoord. Slecht betaalde en overwerkte advocaten die door de regering worden ingezet, zijn niet in staat om te zorgen voor een goede verdediging.

Amnesty’s oproep aan Kameroen

Amnesty International roept de regering van Kameroen op de volgende maatregelen te nemen om mensenrechtenschendingen in de strijd tegen Boko Haram te voorkomen:

• Maak een einde aan massa-arrestaties en willekeurige arrestaties
• Breng verdachten onmiddellijk naar officiële detentiecentra
• Stop met marteling
• Geef gevangenen toegang tot hun advocaat en hun familie
• Maak een centraal gevangenenregister
• Verbeter de gevangenisomstandigheden
• Hervorm de antiterrorismewetgeving
• Onderzoek alle meldingen van mensenrechtenschendingen

Lees het rapport: Right cause, wrong means: Human rights violated and justice denied in Cameroon’s fight against Boko Haram