Irans onthutsende executiekoorts: bijna 700 in zes maanden
Iran executeerde in 2015 gemiddeld zo’n drie mensen per dag. Dat zijn ongeveer net zoveel executies als er in 2014 in een heel jaar plaatsvonden. Wat het nog schrijnender maakt, is dat partijdige rechtbanken de doodstraf opleggen voor vaag omschreven overtredingen en zelfs kinderen in de dodencel terechtkomen.
Het overgrote deel van de Iraanse dodencellen is gevuld met mensen die vastzitten voor drugsdelicten. Uit onderzoek in verschillende landen blijkt dat de doodstraf geen effectief middel is in het terugdringen van misdaad. Zelfs Irans eigen Centrum voor Strategisch Onderzoek geeft toe dat de doodstraf niet heeft bijgedragen aan een afname van drugshandel. Bovendien mag volgens het internationaal recht de doodstraf alleen gebruikt worden voor uitsluitend de ‘meest serieuze misdrijven’, waarbij sprake is van het opzettelijke doden van personen. Drugsdelicten vallen daar niet onder.
Het gebruik van de doodstraf is altijd weerzinwekkend, maar zeker in een land als Iran waar rechtszaken zo schaamteloos oneerlijk zijn. Zo mogen gevangenen vaak geen advocaat zien en procedures voor beroep, pardon en omzetting zijn gebrekkig. Ook worden kinderen berecht als volwassenen.
Mentale volwassenheid
De executie van Salar Shadizadi staat op 1 augustus gepland. In 2007 werd hij ter dood veroordeeld omdat hij een vriend zou hebben vermoord. Hij was toen 15 jaar. Nadat meerdere rechtbanken zich over zijn zaak hebben uitgesproken, besloot een hooggerechtshof uiteindelijk dat Salar als volwassene kon worden berecht. Volgens het hof bereiken jongens mentale volwassenheid als ze 15 jaar oud zijn (meisjes zijn al mentaal volwassen als ze slechts 9 jaar zijn!).
Het besluit van deze rechtbank is verbazingwekkend. Zeker aangezien Iran verdragen ondertekende die de doodstraf verbieden voor misdrijven begaan door minderjarigen.
Ook Saman Naseem werd veroordeeld tot de doodstraf voor iets wat hij als minderjarige zou hebben gedaan. Als 17-jarige zou hij lid zijn geweest van een gewapende Koerdische oppositiegroep. Zijn executie zou afgelopen februari plaatsvinden. Een dag voor de executie werd Saman overgebracht naar een onbekende locatie.
Zijn familie en zijn advocaten wisten niet waar hij was en of hij überhaupt nog leefde. Een paar weken geleden werden ze uit hun onzekerheid verlost toen Saman zijn familie mocht bellen vanuit de Zanjan-gevangenis.
Onnodig wreed
Elke dag wachten duizenden mensen in de dodencel af of vandaag hun laatste dag zal zijn. Meestal horen gevangenen het slechts enkele uren van tevoren. Families horen dagen, soms zelfs weken later dat hun geliefden zijn opgehangen. Deze slopende onzekerheid is bijna net zo wreed en onnodig als de doodstraf zelf.
Als de Iraanse autoriteiten doorgaan met het schrikbarende tempo waarop executies nu plaatsvinden, dan zijn er aan het einde van het jaar meer dan duizend mensen geëxecuteerd.
