Irans wrede campagne om ‘bekentenissen’ af te dwingen van demonstranten tegen verplichte hoofddoek

De Iraanse autoriteiten zetten wrede middelen in om ‘bekentenissen’ af te dwingen van voorvechters van vrouwenrechten die protesteren tegen de verplichte hoofddoek. Amnesty heeft vastgesteld dat sinds april 2019 zeker zes op video vastgelegde ‘bekentenissen’ zijn gedaan. In een geval was een jonge vrouwenrechtenverdediger enige tijd slachtoffer van gedwongen verdwijning.

Propaganda en zwartmakerij

Met de video’s wordt de groeiende vrouwenrechtenbeweging, die zich verzet tegen de wettelijk voorgeschreven verplichting om een hoofddoek (hijab) te dragen, zwartgemaakt. Ook wordt met de propagandafilmpjes geprobeerd te voorkomen dat anderen zich bij de beweging aansluiten en wordt bij de Iraanse bevolking angst ingeboezemd.

Marteling

Mensen worden incommunicado gevangengezet waarbij er geen enkel contact met de buitenwereld mogelijk is, ook niet met een advocaat, arts of met familieleden. Ook worden familieleden bedreigd. Tijdens incommunicado detentie is de kans op marteling groot, omdat niemand in kan grijpen.

‘Deze vrouwen hadden nooit gevangengezet mogen worden en het is een schande dat zij nu worden mishandeld of gemarteld om hen te dwingen hun ‘schuld’ te ‘bekennen’ en af te zien van verdere deelname aan de anti-hoofddoekcampagne,’ zegt Philip Luther van Amnesty International.

Witte Woensdag-campagne

Leden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die de productie van de video’s organiseren, dragen de vrouwen op af te zien van protesten tegen de verplichte hoofddoek. Ook moeten zij de Witte Woensdagcampagne afkeuren, waarbij vrouwen zonder hoofddoek de straat op gaan en hiervan video’s op sociale media plaatsen. En de vrouwen moeten hun ‘spijt’ betuigen voor het feit dat ze zich hebben laten ‘opstoken’ door ‘antirevolutionaire agenten’ die in het buitenland verblijven.

Saba Kordafshari ‘verdwenen’

De meest recente zaak is die van de 21-jarige Saba Kordafshari. Na haar arrestatie op 1 juni 2019 werd ze tot 11 juni in eenzame opsluiting gevangengehouden in het Vozara-detentiecentrum. Daar werd ze voortdurend onder druk gezet om voor de camera de Witte Woensdagcampagne af te keuren. Haar ondervragers stelden als voorwaarde voor haar vrijlating dat ze zou ‘bekennen’ en dreigden haar moeder te arresteren als ze niet ‘meewerkte’. Op 10 juli werd haar moeder, Raheleh Ahmadi, inderdaad gearresteerd.

Op 2 juli werd Saba Kordafshari naar een andere locatie overgebracht, zonder dat haar familie dat wist. Pas op 13 juni kon ze haar familie laten weten dat ze in de Evrin-gevangenis zat waar ze opnieuw onder druk was gezet om te ‘bekennen’.

Familieleden bedreigd

Ook de moeder van vrouwenrechtenverdediger Yasaman Aryani (24) werd gearresteerd. Dat gebeurde op 11 april, de dag nadat Aryani was opgepakt, toen zij bij het Vozara-detentiecentrum in Teheran naar haar dochter informeerde. Ayrani zat dagenlang in eenzame opsluiting en ook in haar geval werd gedreigd om nog meer familieleden op te pakken als ze niet voor de camera berouw toonde voor de video’s die ze postte in het kader van de Witte Woensdagcampagne.

Verhoren gefilmd voor propagandadoeleinden

Op 18 april werden Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi in een busje naar een onbekende locatie in Teheran gebracht. Toen ze uit het busje stapten, werden ze opgewacht door een cameraploeg van de omroep van de Islamitische Republiek van Iran. Ze werden zonder hun toestemming gefilmd en overgebracht naar een ruimte voor een ‘interview’.

In maart 2019 werd Zarrin Badpa opgeroepen voor verhoor. Zij is de moeder van de in de Verenigde Staten wonende Iraanse journalist Masih Alinejad, de initiatiefnemer van de Witte Woensdagcampagne. Badpa werd twee uur lang ondervraagd over de activiteiten van haar dochter. Ook dit verhoor werd gefilmd. Amnesty maakt zich zorgen dat uitspraken die Badpa onder druk heeft gedaan, in de toekomst voor propagandadoeleinden gebruikt worden.

Achtergrond

Zeker acht vrouwen zitten op dit moment vast vanwege hun protest tegen de verplichting een hoofddoek te dragen en hun deelname aan de Witte Woensdagcampagne: Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi, Saba Kordafshari en haar moeder Raheleh Ahmadi, Mojgan Keshavarz, Fereshteh Didani, en twee andere vrouwen van wie de namen niet bij Amnesty bekend zijn.

Zij kunnen worden aangeklaagd voor het ‘aanzetten en mogelijk maken van corruptie en prostitutie’, het ‘verspreiden van propaganda tegen het systeem’ en ‘samenkomen en samenzweren voor het plegen van misdrijven tegen de nationale veiligheid’. Volgens de Iraanse wet kunnen vrouwen die in het openbaar zonder hoofddoek verschijnen gevangenisstraf, zweepslagen of een boete krijgen.

De wet op het gedwongen dragen van een hoofddoek is in strijd met het recht op gelijkheid, op privacy en op de vrijheid van meningsuiting.

Amnesty’s oproep

De Iraanse autoriteiten moet de vrouwen onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrijlaten, alle aanklachten tegen hen intrekken en stoppen met het uitzenden van de gedwongen ‘bekentenissen’ op staatsmedia.