Iran executeert jonge man in het geheim en schendt daarmee de rechten van het kind
De Iraanse autoriteiten hebben in het geheim een jonge man geëxecuteerd die op 15-jarige leeftijd werd gearresteerd en bijna 10 jaar in de dodencel had doorgebracht, zo heeft Amnesty International vernomen.
Sajad Sanjari werd op 2 augustus 2021 bij zonsopgang opgehangen. Zijn familie werd pas op de hoogte gebracht toen een gevangenisbeambte hen vroeg om zijn lichaam op te halen.
In strijd met internationaal recht
In augustus 2010 arresteerde de politie Sajad Sanjari vanwege een dodelijke steekpartij. Sanjari zei dat een man geprobeerd had hem te verkrachten en beweerde dat hij uit zelfverdediging had gehandeld, maar in 2012 werd hij vanwege moord ter dood veroordeeld.
‘Met de geheime executie van Sajad Sanjari hebben de Iraanse autoriteiten opnieuw de wreedheid van hun jeugdrechtsysteem aangetoond. Het gebruik van de doodstraf tegen mensen die op het moment van het misdrijf nog geen 18 jaar waren, is volgens het internationaal recht verboden en is een aanval op de kinderrechten’, zegt Diana Eltahawy van Amnesty International.
Geheime executies om protest te voorkomen
Het feit dat Sajad Sanjari in het geheim werd geëxecuteerd, waardoor zijn familie de kans werd ontzegd om afscheid te nemen, laat zien dat de Iraanse autoriteiten doorgaan met geheime of kort van te voren aangekondigde executies. Daarmee willen ze de kans op openbare en particuliere interventies om levens te redden tot een minimum te beperken. Amnesty International dringt er bij de Iraanse autoriteiten op aan om een einde te maken aan deze schendingen van het recht op leven en de rechten van kinderen. Het Wetboek van strafrecht moet worden gewijzigd om het gebruik van de doodstraf onmiddellijk te verbieden tegen iedereen die jonger was dan 18 jaar op het moment van het misdrijf.
Zelfverdediging
Sajad Sanjari werd in januari 2012 ter dood veroordeeld. Tijdens zijn proces gaf hij toe dat hij de overledene had neergestoken, maar zei dat hij dit uit zelfverdediging had gedaan nadat de man hem had geprobeerd te verkrachten. Hij zei dat de man hem een dag eerder had gedreigd aan te vallen, dus droeg hij een keukenmes om hem af te schrikken.
De rechtbank verwierp Sanjari’s argument dat het om zelfverdediging ging nadat verschillende getuigen het goede karakter van de overledene hadden beschreven. De rechtbank voegde eraan toe dat Sanjari geen zelfverdediging kon aanvoeren omdat hij van tevoren was gewaarschuwd en daarom ruimschoots de tijd had om de zaak bij de autoriteiten te melden of hulp te zoeken bij de inwoners van zijn dorp.
Jongen zou ‘volwassen’ zijn
Sajad Sanjari kreeg in juni 2015 een nieuw proces nadat in het Islamitische Wetboek van strafrecht in 2013 nieuwe richtlijnen waren ingevoerd voor de veroordeling van minderjarigen. Die geven rechters de vrijheid om de doodstraf te vervangen door een alternatieve straf als ze vaststellen dat kinderen de aard van het misdrijf of de consequenties ervan niet hebben begrepen. In november 2015 werd Sanjari opnieuw ter dood veroordeeld nadat een rechter zonder uitleg concludeerde dat hij ‘volwassen’ was op het moment van het misdrijf. Het vonnis werd vervolgens bevestigd door het Hooggerechtshof en een later verzoek om een nieuw proces werd afgewezen.
In januari 2017 lieten de Iraanse autoriteiten de geplande executie van Sajad Sanjari niet doorgaan na internationaal protest.
Nog meer jongeren in dodencel
Voor Hossein Shabazi en Arman Abdolali, die 17 jaar waren op het moment van hun arrestatie, dreigt ook de voltrekking van hun doodvonnis. De executie van Shabazi stond gepland voor 25 juli 2021, maar werd na internationale druk uitgesteld.
Amnesty International heeft vastgesteld dat in Iran meer dan 80 mensen in de dodencel zitten voor misdrijven die plaatsvonden toen ze nog kind waren. Sinds 2005 documenteerde Amnesty de executie van ten minste 95 mensen die jonger dan 18 jaar waren op het moment van de misdrijven waarvoor ze waren veroordeeld. De werkelijke aantallen zijn waarschijnlijk hoger.
Iran is partij is bij het Verdrag voor de Rechten van het Kind en het Internationaal Verdrag voor Burgerrechten en Politieke rechten en is wettelijk verplicht om iedereen onder de 18 jaar als kind te behandelen en ervoor te zorgen dat ze nooit de doodstraf of een levenslange gevangenisstraf krijgen.
