Irak: ‘IS-vrouwen en kinderen’ in kampen gevangen, seksueel uitgebuit en hulp onthouden

Iraakse vrouwen en kinderen van wie wordt aangenomen dat ze banden hebben met Islamitische Staat worden gevangengehouden in vluchtelingenkampen in Irak. Ze zijn verstoken van hulpgoederen en mogen niet terugkeren naar huis. Een schrikbarend groot aantal vrouwen is het slachtoffer van seksueel geweld.

Dat staat in het rapport The Condemned: Women and Children Isolated, Trapped and Exploited in Iraq, dat Amnesty International vandaag publiceert. In elk van de acht kampen die Amnesty voor haar onderzoek bezocht, was er sprake van seksueel geweld tegen vrouwen door veiligheidstroepen, kampfunctionarissen en lokale autoriteiten.

De vrouwen en kinderen zijn in de kampen aan hun lot overgelaten nadat hun mannelijke familieleden waren gedood, of het slachtoffer waren geworden van willekeurige arrestaties en gedwongen verdwijningen nadat ze IS-gebied in en rond Mosul ontvlucht waren.

In veel gevallen was het enige ‘misdrijf’ dat de mannen gepleegd hadden de naam misdrijf niet waard. Ze waren een IS-bolwerk ontvlucht, hadden een naam die lijkt op iemand die op dubieuze opsporingslijsten voorkomt, of werkten als kok of chauffeur voor IS.

Seksuele uitbuiting

Amnesty’s onderzoek toont aan dat de vrouwen en kinderen in de vluchtelingenkampen voedsel en gezondheidszorg onthouden wordt vanwege hun vermeende banden met IS. Ook wordt hun stelselmatig identiteitspapieren en andere documenten geweigerd, die ze nodig hebben om te kunnen werken en reizen.

De vrouwen lopen verhoogd risico op seksuele uitbuiting door de veiligheidstroepen, bewakers en leden van gewapende groeperingen die in en bij de kampen werken. Ze worden gedwongen seksuele betrekkingen aan te gaan in ruil voor geld, hulpgoederen en bescherming tegen andere mannen.

Verkrachting

Ook het gevaar van verkrachting ligt op de loer. Vier vrouwen vertelden aan Amnesty dat ze ofwel getuige waren geweest van een verkrachting, ofwel een vrouw hadden horen schreeuwen in een tent, terwijl deze verkracht werd door gewapende mannen, kampfunctionarissen of andere kampbewoners.

“Dana”, een vrouw van 20, vertelde hoe ze verscheidene verkrachtingspogingen had overleefd en onder niet aflatende druk stond om seks te hebben met een lid van de veiligheidstroepen. ‘Omdat ze me zien als een IS-strijder zullen ze me verkrachten en me daarna terugsturen. Ze willen aan iedereen laten zien wat ze mij kunnen aandoen – mijn eer schenden,’ zei Dana.

Amnesty’s oproep

‘De Iraakse overheid moet ervoor zorgen dat gezinnen met vermeende banden met IS in de vluchtelingenkampen toegang hebben tot hulpgoederen, gezondheidszorg en identiteitsdocumenten,’ zegt Lynn Maalouf, directeur Midden-Oosten-onderzoek bij Amnesty International. ‘Deze gezinnen moeten naar huis terug kunnen keren zonder angst voor intimidatie, arrestatie of aanvallen. De overheid moet ook onmiddellijk een eind maken aan de systematische en wijdverspreide praktijk van gedwongen verdwijningen van mannen en jongens met vermeende banden met IS.’