Internationale gemeenschap moet de steeds zwaarder onderdrukte vrouwen en meisjes in Iran steunen

Iraanse vrouwen en meisjes worden door de autoriteiten in toenemende mate onderdrukt omdat ze de vernederende wetten over het dragen van een hoofddoek negeren.

Uit een gedetailleerde analyse die Amnesty International vandaag publiceert blijkt dat de autoriteiten in het hele land de onderdrukking opvoeren tegen vrouwen en meisjes die in het openbaar geen hoofddoek dragen. Op 16 juli 2023 kondigde de woordvoerder van de Iraanse politie, Saeed Montazer-Almahdi, de terugkeer aan van politiepatrouilles om het dragen van een hoofddoek af te dwingen. Hij dreigde met juridische stappen tegen vrouwen en meisjes die weigeren een hoofddoek te dragen. Tegelijkertijd werden op sociale media video’s geplaatst, waarop vrouwen te zien waren die in de steden Teheran en Rasht werden aangevallen door functionarissen. Ook was te zien dat veiligheidstroepen traangas afvuurden op mensen die vrouwen in Rasht hielpen om aan arrestatie te ontkomen.

Terugkeer zedenpolitie

Uit officiële aankondigingen blijkt dat sinds 15 april 2023 meer dan een miljoen vrouwen sms-berichten ontvingen met de waarschuwing dat hun voertuigen in beslag kunnen worden genomen als ze daarin zonder hoofddoek waren gefotografeerd. Bovendien zijn talloze vrouwen geschorst of van universiteiten gestuurd, mogen ze geen examen doen en hebben ze geen toegang tot diensten van de bank en het openbaar vervoer. Honderden bedrijven zijn gedwongen gesloten omdat ze de verplichte hoofddoek niet afdwingen. Door het hardere optreden kunnen vraagtekens gezet worden bij eerdere beweringen van de Iraanse autoriteiten over het ontbinden van de ‘zedenpolitie’. Bovendien zijn er tegenstrijdige officiële verklaringen over de terugkeer van de zedenpolitie op straat.

‘De zedenpolitie is terug in Iran’, zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. ‘De autoriteiten houden niemand voor de gek door de insignes van de ‘zedenpolitie’ van uniformen en patrouillewagens te verwijderen. Ze moedigen degenen aan die de onderdrukking en onderwerping van vrouwen en meisjes door de Islamitische Republiek in stand houden om hetzelfde geweld te gebruiken waardoor Mahsa Zhina Amini werd gedood. Het harde optreden wordt ondersteund door massale bewakingstechnologieën die vrouwen zonder hoofddoek in hun auto’s en op straat kunnen identificeren.’

Rechten vrouwen door autoriteiten geminacht

Het hardere optreden tegen vrouwen en meisjes die geen hoofddoek dragen, toont de minachting van de Iraanse autoriteiten voor de menselijke waardigheid en voor de rechten van vrouwen en meisjes op zelfbeschikking, privacy en vrijheid van meningsuiting, godsdienst en overtuiging. Het onderstreept ook de wanhopige poging van de autoriteiten om hun macht te bevestigen over mensen die het aandurfden om op te staan ​​tegen tientallen jaren van onderdrukking en ongelijkheid tijdens de ‘Vrouw. Leven. Vrijheid’-opstand.

Een vrouw in de provincie Isfahan ontving een sms-bericht waarin ze werd opgedragen haar auto gedurende 15 dagen niet te gebruiken omdat ze haar hoofddoek af had tijdens het rijden. Ze vertelde Amnesty International: ‘Al deze bedreigingen die zij [de autoriteiten] hebben geuit, hebben een zeer negatieve invloed op ons gehad… De Islamitische Republiek wil laten zien dat ze tot het uiterste kunnen gaan als het gaat om het afdwingen van een verplichte hoofddoek… Ze willen zichzelf aan de internationale gemeenschap presenteren alsof ze afstand nemen van geweld, maar in werkelijkheid voeren ze deze acties uit terwijl ze die aan het zicht onttrekken. Ze creëren echt angst in ons bestaan.’

Dreiging inbeslagname auto’s

Op 14 juni 2023 kondigde de woordvoerder van de Iraanse politie aan dat de politie sinds 15 april 2023 bijna een miljoen sms-waarschuwingsberichten stuurde naar vrouwen die zonder hoofddoek in hun auto zijn opgepakt. Ook stuurden ze 133.174 sms-berichten waarin werd opgedragen om voertuigen voor een bepaalde duur niet te gebruiken. Eveneens werden 2.000 auto’s in beslag genomen en meer dan 4.000 ‘veelplegers’ werden doorverwezen naar de rechter. De woordvoerder voegde eraan toe dat er 108.211 rapporten zijn over ‘overtredingen’ binnen bedrijven en dat 300 ‘overtreders’ waren geïdentificeerd en waren doorverwezen naar de rechter.

Nieuwe wet om vrouwen zwaarder te straffen

In een poging om dit harde optreden verder te intensiveren, legden de gerechtelijke en uitvoerende autoriteiten op 21 mei 2023 aan het parlement de ‘Wet ter ondersteuning van de cultuur van kuisheid en de hoofddoek’ voor. Volgens dit wetsvoorstel zullen vrouwen en meisjes die zonder hoofddoek in openbare ruimtes en op sociale media verschijnen of die ‘naaktheid van een lichaamsdeel tonen of dunne of strakke kleding dragen’ straffen tegemoet zien die ernstige gevolgen zullen hebben voor hun mensenrechten, waaronder sociale en economische rechten. Het gaat hierbij om geldboetes, de inbeslagname van auto’s en communicatieapparatuur, rijverboden, inhoudingen op salaris en arbeidsvoorwaarden, ontslag op het werk en een verbod op toegang tot bankdiensten.

Het wetsontwerp bevat voorstellen om vrouwen en meisjes die zijn veroordeeld wegens het negeren van wetten over de hoofddoek ‘systematisch of in samenspraak met buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten’ tot 2 tot 5 jaar gevangenisstraf te veroordelen, reisverboden op te leggen en te dwingen om op een bepaalde locatie te blijven. Managers van openbare instellingen en particuliere bedrijven die werknemers en klanten zonder hoofddoek binnen hun gebouwen toelaten, riskeren straffen variërend van sluitingen tot lange gevangenisstraffen en reisverboden. Het wetsvoorstel stelt ook een reeks sancties voor tegen atleten, artiesten en andere publieke figuren die de hoofddoekwetten overtreden, waaronder een verbod op deelname aan professionele activiteiten, gevangenisstraffen, geseling en boetes.

Vernederende straffen

Op 23 juli 2023 gaf een parlementaire commissie aan het herziene wetsvoorstel, dat uit 70 artikelen bestaat, ter beoordeling naar het Iraanse parlement te hebben gestuurd. De herziene tekst is niet openbaar gemaakt. Tegelijkertijd vertrouwden de autoriteiten op het islamitische Wetboek van strafrecht om vrouwen die zonder hoofddoek in het openbaar verschijnen, te vervolgen en vernederende straffen op te leggen. Amnesty International heeft vonnissen bekeken die in juni of juli 2023 tegen zes vrouwen zijn uitgevaardigd en die hen verplichten om sessies bij te wonen vanwege ‘antisociale persoonlijkheidsstoornissen’, om lijken te wassen in een mortuarium of om overheidsgebouwen schoon te maken.

Deze aanval op de rechten van vrouwen en meisjes vindt plaats op het moment dat er een golf van haatdragende verklaringen door functionarissen en in staatsmedia worden gedaan. Die noemen het niet dragen van een hoofddoek een ‘virus’, ‘sociale ziekte’ of ‘stoornis’. De keuze om zonder hoofddoek te verschijnen stellen ze gelijk aan ‘seksuele verdorvenheid’.

Amnesty’s oproep

De Iraanse autoriteiten moeten de verplichte hoofddoek afschaffen en alle veroordelingen en straffen voor het negeren van de hoofddoekplicht vernietigen. Ook moeten alle aanklachten tegen iedereen die vervolgd wordt, worden ingetrokken en iedereen die vastzit wegens het negeren van de verplichte hoofddoek moet onvoorwaardelijk worden vrijgelaten. De autoriteiten moeten eveneens afzien van plannen om vrouwen en meisjes te straffen voor het uitoefenen van hun recht op gelijkheid, privacy en vrijheid van meningsuiting, religie en levensovertuiging.

Ingrijpen internationale gemeenschap nodig

‘De internationale gemeenschap mag niet toekijken terwijl de Iraanse autoriteiten de onderdrukking van vrouwen en meisjes intensiveren. De reactie van staten mag niet beperkt blijven tot krachtige publieke verklaringen en diplomatieke interventies. Ze moeten ook legale wegen nastreven om Iraanse functionarissen verantwoordelijk te houden voor het bevelen, plannen en plegen van wijdverbreide en systematische schendingen van de mensenrechten van vrouwen en meisjes door middel van de verplichte hoofddoek. Alle regeringen moeten er alles aan doen om vrouwen en meisjes te steunen die op de vlucht zijn voor vervolging op grond van hun geslacht en vanwege ernstige schendingen van de mensenrechten. Ze moeten ervoor zorgen dat ze toegang hebben tot snelle en veilige vluchtelingenprocedures en ze in geen geval gedwongen mogen worden teruggestuurd naar Iran’, zegt Agnès Callamard.