Ierland: wet tegen mensenhandel faciliteert juist misbruik van sekswerkers

Een Ierse wet uit 2017 die was bedoeld om slachtoffers van mensenhandel en sekswerkers te beschermen tegen uitbuiting doet in de praktijk juist het tegenovergestelde. De wet faciliteert misbruik van sekswerkers en de Ierse staat laat het nu na om hen te beschermen tegen geweld, zo blijkt uit een nieuw rapport van Amnesty International.

Het rapport “We live within a violent system”: Structural violence against sex workers in Ireland laat zien hoe de criminalisering van bepaalde aspecten van sekswerk de sekswerkers dwingt meer risico’s te nemen om de politie te ontwijken. Hierdoor lopen zij juist meer gevaar.

Sinds 2017 staat in het Ierse wetboek van Strafrecht dat het kopen van seks strafbaar is. Ook werden de straffen voor bordeeleigenaren aanzienlijk verhoogd. Wanneer er twee of meer sekswerkers seksuele diensten verkopen vanuit hetzelfde pand kan de eigenaar een boete van 5.000 euro krijgen of een gevangenisstraf van maximaal 12 maanden.

Wetten vergroten kans op  misbruik

‘Wetten die bedoeld zijn om sekswerkers te beschermen, zorgen voor een groter risico op misbruik en geweld, waaronder verkrachting en fysieke aanvallen’, zegt Colm O’Gorman van Amnesty Ierland. Dit is wat sekswerkers ons vertellen over de daadwerkelijke impact van de wet van 2017. De Ierse regering moet naar hen gaan luisteren.’

De meerderheid van de sekswerkers die voor het onderzoek zijn geïnterviewd, wil dat sekswerk in Ierland volledig wordt gedecriminaliseerd, inclusief het kopen van seks. Ze zeiden ook dat het delen van een ruimte met andere sekswerkers helpt om hun veiligheid te vergroten en het potentiële risico op geweld juist beperkt.

Een sekswerker vertelde Amnesty International: ‘Een-op-een, een vrouw met een man, we maken geen schijn van kans. We hebben nog een meisje nodig. Ze kan horen wat er gebeurt… Maar om alleen te zijn, is het erg gevaarlijk.’

Een andere sekswerker vertelde Amnesty International: ‘Op een nacht liep ik door een doodlopende en afgelegen straat, dus [als er iets gebeurde] zou ik niet gevonden worden door de Gardaí [Ierse politie]… ze konden niet langs de plek rijden waar we waren. Maar tegelijkertijd had ik geen ontsnappingsroute als er iets mis zou gaan [met de klant]… En dat was een heel direct gevolg van de aanwezigheid van de politie daar die juist naar klanten zocht.’

Sociaal stigma

Het onderzoek laat ook zien dat sekswerkers zorgen hebben over het sociale stigma dat wordt versterkt door het strafrecht en dat zij een groot gebrek hebben aan vertrouwen in de politie.

De overgrote meerderheid van de geïnterviewde sekswerkers gaf aan ooit geweld te hebben ervaren tijdens het verrichten van sekswerk. Maar sekswerkers gaven ook aan bang te zijn voor de politie. Eén van de redenen die werden aangevoerd om geen contact met de politie te zoeken als ze geweld meemaakten, was de overtuiging dat er geen actie zou worden ondernomen. Bovendien zijn ze bang voor intimidatie of geweld door de Gardaí. Ze vrezen bijvoorbeeld dat hun huisbazen op de hoogte kunnen worden gesteld of het doelwit zouden worden van de politie, wat zou kunnen leiden tot huisuitzetting en dakloosheid.

Politie: ‘Een bedreiging, geen schild’

Een sekswerker vertelde Amnesty International: ‘Ik zie de Gardaí meer als een bedreiging dan als een schild.’ Een andere sekswerker vertelde Amnesty International: ‘Het moet 100 procent gedecriminaliseerd worden. Als dat niet het geval is, ben ik bang om aangifte te doen bij de politie of anderen. In elk ander bedrijf, als er slechte klanten zijn, als er iets met je gebeurt, kun je de politie bellen… Het gaat meer om het creëren van een veiligere omgeving voor ons.’

Sekswerkers met een migratieachtergrond aarzelen nog meer om contact op te nemen met de politie vanwege hun immigratiestatus of omdat ze bang zijn dat hun werk invloed kan hebben op de mogelijkheid om het Ierse staatsburgerschap aan te vragen. Een migrantensekswerker vertelde Amnesty International: ‘De enige keer dat ik de politie zou bellen, zou zijn als ik stervende op de vloer lag. (…) Persoonlijk loop ik liever risico bij een cliënt dan bij een politieagent.’

Voor veel van de geïnterviewden draagt ​​de criminalisering van betalen voor seks bij aan de toch al grote maatschappelijke stigmatisering en discriminatie die zij ervaren op andere gronden, zoals ras, etniciteit, geslacht, genderidentiteit, handicap, drugsgebruik, dakloosheid of migrantenstatus.

Het onderzoek benadrukt het gebrek aan gegevens over de ervaringen van sekswerkers en de afhankelijkheid van de overheid van verouderd en gebrekkig onderzoek dat mensenhandel voor seksuele uitbuiting verwart met sekswerk. Het benadrukt ook dat de staat sekswerkers onvoldoende heeft geraadpleegd bij het opstellen van de wet van 2017.

De Ierse regering voert momenteel een herziening uit van de zogenaamde Criminal Law (Sexual Offences) Act 2017 en deze keer willen sekswerkers dat hun stem wordt gehoord.

‘De herziening van de wet is een cruciale kans om ervoor te zorgen dat sekswerkers daadwerkelijk worden beschermd’, zegt Colm O’Gorman. ‘Maar als dit moet gebeuren, moeten sekswerkers zelf op een zinvolle manier worden geraadpleegd, zodat hun ervaringen de wetten en het beleid kunnen vormen die bedoeld zijn om hen te beschermen.’

Peiling uitgevoerd door Amnesty International in december 2021 laten zien dat 70 procent van de mensen in Ierland vindt dat sekswerkers moeten worden geraadpleegd over elke wet die hen rechtstreeks raakt, terwijl 73 procent vindt dat sekswerkers het recht hebben om beslissingen te nemen over hun lichaam en leven.