Hongkong veroordeelt activisten vanwege herdenking neerslaan protest op Tiananmen-plein

In Hongkong zijn Jimmy Lai, Gwyneth Ho en Chow Hang-tung op basis van de nationale veiligheidswet veroordeeld omdat ze betrokken waren bij de jaarlijkse Tiananmen-wake op 4 juni 2020. De regering van Hongkong schendt daarmee het recht op vrijheid van meningsuiting en dat op vergadering.

De regering van Hongkong schendt opnieuw het internationaal recht door activisten te veroordelen voor hun betrokkenheid bij een vreedzame wake voor de slachtoffers die vielen toen het Chinese leger op 4 juni 1989 met geweld een einde maakte aan studentenprotesten op het Tiananmen-plein in de Chinese hoofdstad Beijing.

De autoriteiten beschouwen de wake als ‘onwettig’, omdat de politie er geen toestemming voor gaf, officieel vanwege de coronapandemie. Deze veroordelingen laten zien dat de autoriteiten van Hongkong alles op alles zetten om prominente activisten met verzonnen aanklachten het zwijgen op te leggen. ‘Het vervolgen van mensen die vreedzaam de slachtoffers van het Tiananmen-plein herdenken, is een grove aanval op het recht op vrijheid van meningsuiting en vergadering’, zegt Kyle Ward van Amnesty International.

Jimmy Lai en Chow Hang-tung zijn veroordeeld voor het aanzetten tot deelname aan de ‘ongeautoriseerde’ nachtelijke herdenking van de gebeurtenissen op het Tiananmen-plein in het Victoria-park in Hongkong. Chow Hang-tung werd ook schuldig bevonden aan deelname aan een ‘ongeautoriseerde’ vergadering. Ook Gwyneth Ho werd daarvoor veroordeeld. Eerder al werden anderen voor hetzelfde feit veroordeeld tot 10 maanden cel.

Net als bij veel andere prominente politieke activisten in Hongkong, lopen er meerdere aanklachten tegen Lai, Chow en Ho. Sommige daarvan kunnen bestraft worden met een levenslange gevangenisstraf op basis van de nationale veiligheidswet.

De veroordeelden

Mediagigant Jimmy Lai, eigenaar van de gesloten krant Apple Daily, zit al bijna een jaar in voorlopige hechtenis. Hij werd in augustus 2020 gearresteerd op beschuldiging van samenzwering met buitenlandse troepen, opruiing en fraude. In april 2021 werd hij veroordeeld tot 14 maanden gevangenisstraf voor het organiseren van en het deelnemen aan illegale vergaderingen op 18 en 31 augustus 2019.

Chow Hang-tung organiseerde 30 jaar achtereen de Tiananmen-wake en is een voormalig leider van de Hong Kong Alliance in Support of Patriotic Democratic Movements of China (de Alliantie). De Alliantie is ontbonden nadat de autoriteiten de organisatie van de wake gebruikten als bewijs dat de groep ‘de nationale veiligheid in gevaar bracht’. Ze werd in juni 2021 gearresteerd vanwege het maken van ‘reclame of publiciteit voor een ongeoorloofde samenkomst’. De aanleiding was een bericht op sociale media om mensen te vragen individueel deel te nemen aan de Tiananmen-wake aangezien de openbare wake opnieuw was verboden.

Journalist Gwyneth Ho is een van de 47 oppositiepolitici die eerder dit jaar zijn vervolgd op grond van de nationale veiligheidswet vanwege deelname aan voorverkiezingen in juli 2020. Ze zit al bijna een jaar in voorlopige hechtenis voor ‘samenzwering om staatsmacht te ondermijnen’.

Tiananmen-wake

In de avond van 3 en 4 juni 1989 werden honderden – mogelijk duizenden – mensen in Beijing gedood toen troepen het vuur openden op studenten en arbeiders die vreedzaam hadden opgeroepen tot politieke en economische hervormingen en een einde aan de corruptie.

Sinds 1990 vindt in het Victoria-park in Hongkongers jaarlijks een Tiananmen-wake plaats. Deelnemers roepen de Chinese autoriteiten op om de waarheid over het gebeurtenissen te onthullen en om de verantwoordelijkheid voor de moorden op zich te nemen. De wake is de afgelopen twee jaar verboden, zogenaamd vanwege de coronapandemie.

Volgens de openbare ordeverordening van Hongkong is toestemming van de politie vereist om een bijeenkomst te organiseren. Zonder deze toestemming wordt een evenement als ‘ongeautoriseerd’ beschouwd en kunnen organisatoren en deelnemers worden beboet of gevangengezet. Dit druist in tegen het internationaal recht. Dat zegt dat overheidsinstanties geen voorafgaande goedkeuring hoeven te geven, maar alleen kennisgeving kunnen eisen om ordelijke bijeenkomsten te faciliteren.