Hongkong: Jimmy Lai’s schijnproces is een nieuwe aanval op de persvrijheid

Vandaag begint het proces tegen pro-democratie-activist Jimmy Lai. Hij wordt beschuldigd van ‘samenzwering en het maken van geheime afspraken met het buitenland of externe elementen’.

Aanval op persvrijheid en vrijheid van meningsuiting

‘Deze zaak is vanaf het begin af aan een aanval op de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting’ zegt Sarah Brooks van Amnesty International. Op 30 juni 2020 werd in Hongkong de wet op de nationale veiligheid ingevoerd. Kort hierna vielen bijna 200 politieagenten het hoofdkantoor van een door Jimmy Lai opgerichte krant Apple Daily binnen. Het was de eerste keer dat de wet werd gebruikt om het pand van een mediakanaal te doorzoeken. Lai werd gearresteerd.

‘Lai is de meest prominente publieke figuur die wordt vervolgd onder de nationale veiligheidswet van Hongkong, en de wereld zal toekijken. Zijn proces belichaamt het snelle verval van de rechtsstaat in Hongkong.’

Gearresteerd vanwege publicaties

‘De vervolging van Jimmy Lai laat zien hoe de repressieve nationale veiligheidswet van Hongkong wordt gebruikt om de persvrijheid te verstikken en het maatschappelijk middenveld te verpletteren. Hij is al gearresteerd voor publicaties in zijn krant Apple Daily. Ook is hem het recht op borgtocht ontzegd en het is hem onmogelijk gemaakt zijn eigen advocaat te kiezen. Nu staat hem een schijnproces te wachten onder leiding van een rechter die door de Chief Executive van Hongkong is uitgekozen.’

‘Dit proces komt bovenop afzonderlijke, politiekgemotiveerde veroordelingen voor “ongeoorloofde bijeenkomsten” en fraude. Bovendien is het proces meer dan een jaar vertraagd. Het vindt nu plaats na Lai’s 76e verjaardag.’

Kritiek op de regering

‘Het lijkt duidelijk dat Jimmy Lai en Apple Daily het doelwit waren vanwege de kritiek van de krant op de Chinese regering en de regering van Hongkong. Dit is een niet te rechtvaardigen beperking van het recht op vrijheid van meningsuiting.’

Lai kan levenslang krijgen als hij wordt veroordeeld. Hij is in dezelfde zaak ook aangeklaagd voor ‘opruiing’, waarop een maximumstraf van twee jaar staat. ‘De autoriteiten van Hongkong moeten Jimmy Lai onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrijlaten en zijn strafrechtelijke veroordelingen ongedaan maken. Niemand zou vervolgd mogen worden enkel en alleen omdat hij zijn mensenrechten uitoefent.’

Teken hier de petitie voor Jimmy Lai’s vrijlating.

Achtergrond

Op 11 december 2020 werd Lai beschuldigd van twee aanklachten wegens: ‘samenzwering met buitenlandse landen of externe elementen’ en één aanklacht wegens ‘geheime samenwerking met buitenlandse landen of externe elementen’ op grond van de wet op de nationale veiligheid.

De autoriteiten van Hongkong zeiden dat de aanklachten verband hielden met de publicatie van artikelen in Apple Daily, een krant die eigendom is van Lai. In deze artikelen riep hij buitenlandse landen op om sancties op te leggen. Ook zouden de aanklachten te maken hebben met Lai’s ontmoetingen met Amerikaanse politici en interviews met buitenlandse media.

De autoriteiten noemden ook Lai’s posts op Twitter (nu X) en zijn lijst van volgers op het platform, waaronder prominente buitenlandse politici en NGO’s die de pro-democratie beweging in Hongkong steunen.

Lai wordt sinds 31 december 2020 vastgehouden, nadat hem in februari 2021 borgtocht werd geweigerd. Het hoogste gerechtshof van Hongkong oordeelde dat zaken met betrekking tot de nationale veiligheidswetgeving een uitzondering vormen op het vermoeden ten gunste van borgtocht.

De Hongkongse regering verbood ook Lai’s Britse advocaat Timothy Owen om hem te vertegenwoordigen. Dat gebeurde nadat wetgevers een amendement aannamen waarin staat dat de Chief Executive van de stad de bevoegdheid heeft om een veto uit te spreken tegen buitenlandse advocaten die aan zaken van nationale veiligheid werken.

Apple Daily sloot zijn deuren in juni 2021 nadat dezelfde directieleden opnieuw waren gearresteerd bij een andere politie-inval en de activa waren bevroren. Amnesty noemde dit destijds een ‘duidelijke aanval op de persvrijheid’.

Rechtbanken in Hongkong hebben Lai al veroordeeld in vier afzonderlijke zaken met betrekking tot “ongeoorloofde bijeenkomsten” en fraude en hem gevangenisstraffen opgelegd van in totaal meer dan zeven jaar.