Hongarije overtrad de wet door asielzoekers vast te houden in niemandsland (update)

Volgens de Europese Rechtbank (Court of Justice of the EU, CJEU) is het vasthouden van asielzoekers door Hongarije in het overgangsgebied tussen de grens met buurland Servië onwettig.

Update 22 mei:

De Hongaarse regering heeft aangekondigd de zogenoemde transitzones aan de grens met Servië te zullen sluiten. Asielzoekers worden daar vastgehouden in afwachting van de behandeling van hun asielaanvraag.

‘Het sluiten van de transitzones is een goede stap,’ zegt Dávid Vig van Amnesty Hongarije, ‘maar de regering zou de grenzen voor asielzoekers niet moeten sluiten en hen ook niet moeten tegenhouden als zij bescherming zoeken.’

‘De Hongaarse autoriteiten moeten ervoor zorgen dat asielzoekers toegang krijgen tot het land en dat hun aanvragen op hun merites worden beoordeeld. Ze mogen niet worden afgewezen omdat ze doorreisden via een zogenaamd ‘veilig derde land’. We hopen dat het voornemen om de transitzone te sluiten een teken is dat de Hongaarse regering eindelijk heeft besloten om haar onwettige en wrede beleid te veranderen. Er zijn nog steeds ernstige over het respecteren van de mensenrechten van mensen die op de vlucht zijn,’ zegt Vig.

Keiharde veroordeling

Dávid Vig van Amnesty Hongarine zegt over de uitspraak van de Europese Rechtbank: ‘Dit is een keiharde veroordeling van de manier waarop Hongarije asielzoekers behandelt. Volgens de Europese rechtbank houdt Hongarije twee families die asiel zoeken, al meer dan een jaar lang vast in het grensgebied. De asielzoekers hadden in die tijd geen mogelijkheid om hun situatie door een rechtbank te laten bekijken, en konden dit gebied niet vrijelijk verlaten. Hongarije heeft hiermee EU-wetgeving overtreden.’ 

De Hongaarse autoriteiten moeten onmiddellijk stoppen met de onmenselijke praktijk van het vastzetten van mensen die in afwachting zijn van hun asielaanvraag of wachten op uitzetting. Hongarije moet de uitspraak van de Europese Rechtbank opvolgen en de vrouwen, mannen en kinderen die op dit moment vastzitten in de gebieden tussen grenzen, vrijlaten.

‘Daarnaast moet de asielwet in Hongarije worden aangepast, zodat dit soort schendingen niet meer voorkomt’, zegt Dávid Vig.

Willekeurige gevangenschap

Eerder al sprak het Europese Hof voor de Mensenrechten zich uit over deze zaak. In november 2019 gaf dit hof aan dat Hongarije zijn mensenrechtenverplichtingen niet nakwam omdat het asielzoekers terugstuurde naar Servië, zonder rekening te houden met het gevaar op mishandeling ter plekke. De Europese Rechtbank gaat een stapje verder dan dat en noemt het vasthouden van mensen in de Röszke-grenszone zonder officieel besluit en juridische bescherming ‘willekeurige gevangenschap’.

Achtergrond

De families die in de grenszones werden vastgehouden kwamen uit Iran en Afghanistan. In december 2018 en februari 2019 kwamen ze via Servië in Hongarije aan, waar ze in de Röszke-grenszone asiel aanvroegen. Volgens de Hongaarse wet werden hun aanvragen meteen verworpen en de families werden teruggestuurd naar Servië, een land dat door Hongarije als veilig wordt beschouwd. Servië liet de beide families niet toe en Hongarije veranderde de landen van bestemming in de asielaanvragen en maakte daar de herkomstlanden van de gezinnen van. De gezinnen maakten bezwaar tegen deze wijzigingen maar dit werd verworpen. Daarop gingen ze naar de rechtbank. In afwachting van de uitspraak, werden de families meer dan een jaar (464 en 526 dagen) vastgehouden in het niemandsland tussen de Hongaarse en Servische grens.