Het gevaar van ‘masturberende kleuters’

Wie bestempel je tot de grote vijand die je land kapot wil maken? Vluchtelingen had de Poolse nationaal-conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in 2015 al afgeschilderd als het kwaad waartegen de partij de Poolse bevolking zou beschermen.  

Vluchtelingen zouden, zo hield PiS de Polen voor, ziekten en parasieten het land inbrengen, die voor hen ongevaarlijk zijn, maar voor Polen wel een bedreiging kunnen vormen. Ze moesten tegengehouden worden, zeker als het moslims waren. Die vormen namelijk een probleem voor het homogene Polen, dat voor het overgrote merendeel katholiek is. Volgens de partijleider van PiS, Jaroslaw Kaczynski, zouden vluchtelingen de Poolse cultuur radicaal veranderen. Die xenofobe boodschap van de PiS werkte goed. Ze haalde een absolute meerderheid in het parlement. 

In de aanloop naar de Poolse verkiezingen van dit weekeinde was het tijd voor een nieuwe zondebok.   

De strijd tegen lhbti’ers

Deze keer belooft PiS de Poolse bevolking te beschermen tegen lesbiennes, homo- en biseksuelen, transgenders en intersekse personen (lhbti). Jaroslaw Kaczynski schildert hen af als een bedreiging voor het traditionele gezin, de Poolse identiteit en de staat. 

Hoewel de PiS altijd al anti-lhbti-gevoelens koesterde, voerde de partij geen actie tegen lhbti’ ers. Daar kwam in de aanloop naar de verkiezingen verandering in. Sinds kort is er in Polen een groeiende beweging tegen de zogeheten ‘genderideologie’. Volgens deze ‘ideologie’ is het discriminerend om te zeggen dat heteroseksualiteit de norm is, iets wat de aanhangers van PiS juist wel willen. Ook wordt de term geassocieerd met onderwerpen als het recht op abortus, seksuele voorlichting op scholen, feminisme en lhbti-rechten, zaken die in het katholieke Polen gevoelig liggen. De PiS speelt daar handig op in en wijst de ‘genderideologie’ af.  

De strijd tegen lhbti’ers werd opgevoerd nadat de burgemeester van Warschau, Rafal Trzaskowski, op 19 februari dit jaar een belangrijk manifest ondertekende waarin hij steun en bescherming belooft aan de lhbti-gemeenschap. Een van de zaken die de burgemeester wil invoeren, zijn schoollessen tegen discriminatie. Daarbij komen ook genderidentiteit en seksuele geaardheid aan de orde. Kaczynski is hier mordicus tegen. Sommige PiS-politici repten meteen over het gevaar van ‘masturberende kleuters’ als gevolg van de lessen. 

Steun van de kerk

PiS weet zich in haar afwijzing van de genderideologie en het zwartmaken van lhbti’ers gesteund door de katholieke kerk. Aartsbisschop Marek Jedraszewski van Krakau verklaarde dat Polen wordt geteisterd door een ‘regenboogplaag’. Hij vergeleek organisaties die opkomen voor de belangen van lhbti’ers met de ‘rode plaag’ van het communisme. Eerder liet de Poolse Conferentie van Bisschoppen een verklaring uitgaan waarin ze stelde dat lhbti’ers ‘niet alleen volkomen strijdig zijn met de Europese beschaving, maar dat als zij de basis van sociale normen worden, een gevaar zijn voor de toekomst van ons continent’.  

Aureool in regenboogkleuren

In een kerk in de stad Plock wordt met Pasen traditiegetrouw een tentoonstelling gemaakt om de dood van Jezus te gedenken. Dit jaar bestond de expositie uit op elkaar gestapelde dozen rond Jezus aan het kruis. Op deze dozen stonden de zonden die je als christen kunt begaan, zoals diefstal en agressie. Op een van die dozen stond ook lhbti. Activiste Elzbieta Podlesna plakte stickers met daarop de afbeelding van de heilige maagd Maria met een aureool in de kleuren van de lhbti-vlag op het aankondigingsbord van de tentoonstelling en op het voetstuk van het beeld van Maria. Daarna werd Elzbieta gearresteerd. Ze is nu weer vrij, maar er hangt haar twee jaar cel boven haar hoofd als ze schuldig wordt bevonden aan het beledigen van religieuze overtuigingen. 

‘LHBT-vrije zones’

Het lukt PiS haar boodschap breed onder de aandacht te brengen dankzij de steun van regeringsgezinde media. In juli verspreidde het weekblad Gazeta Polska stickers met de tekst ’lhbti-vrije zone’. Lezers werden daarmee aangemoedigd die te plakken op plaatsen waar LHBT-ers niet welkom zijn. Lokale PiS-politici haakten hierop in en verklaarden zeker dertig gemeentes ‘lhbti–vrij’. Kort daarop verbood een rechtbank de verdere verspreiding van de stickers. 

Gay prides kunnen ook op de nodige weerstand rekenen. Kaczynski zei hierover: ‘Dit reizende theater duikt op in verschillende steden om te provoceren en vervolgens zielig te doen. Wij ondervinden daar schade van en daarom moeten ze verdwijnen.’ 

Haat en solidariteit

Met de felle anti-LHBTI-stellingname weet PiS zowel haat als solidariteit te mobiliseren. Deelnemers aan de eerste Gelijkheidsmars die in Bialystok werd georganiseerd, werden door hooligans aangevallen. Maar er kwam ook een tegengeluid. De Twitteractie #JestemLGBT (#IkbenLHBT) bracht tienduizenden Polen ertoe om hun steun uit te spreken voor LHBTI-ers en tegen discriminatie en homofobie. Dat stemt hoopvol. 

Podcast Elzbieta Podlesna

In de fascinerende podcast Het Keerpunt vertelt Elzbieta waarom ze besloot niet langer toe te kijken, maar zelf in actie kwam tegen onrecht.