Griekenland: barre omstandigheden detentie vluchtelingen

Op 5 en 6 april bezochten Amnesty-onderzoekers twee detentiecentra – Moira op Lesbos en VIAL op Chios – waar zo’n 4.200 mensen worden vastgehouden. De meesten arriveerden op de eilanden nadat de Turkije-deal was gesloten. De onderzoekers spraken met 89 vluchtelingen en migranten.

Ze concludeerden dat de mensen die op Lesbos en Chios worden vastgehouden praktisch geen toegang hebben tot rechtshulp, dat de kwaliteit en hoeveelheid van het eten slecht is, dat er te weinig dekens zijn en dat de toegang tot medische hulp onvoldoende is. Ook krijgen zij nagenoeg geen informatie over wat er met hen gaat gebeuren.

Detentie

Vluchtelingen en migranten die nu op de Griekse eilanden aankomen, worden automatisch vastgezet. Deze willekeurige detentie is onwettig. Daarbij wordt voorbijgegaan aan de individuele behoeften van kwetsbare asielzoekers: slachtoffers van marteling, gezinnen met heel jonge kinderen, alleenreizende vrouwen met kinderen, mensen met een beperking of die onmiddellijk medische hulp nodig hebben, zwangere vrouwen en mensen met psychische problemen.

Slechte omstandigheden

De mensen vertelden de Amnesty-medewerkers over de moeilijke omstandigheden waaronder ze moeten leven. Moeders gaven aan dat ze geen geschikt eten voor hun kinderen kunnen krijgen, zelfs niet voldoende melk voor hun baby’s. Ook het uitblijven van medische zorg voor gewonden werd vaak gehoord. Een 8-jarig Irakees meisje met een ontsteking in haar heupbeen werd twee keer medische zorg geweigerd. De eerste keer omdat er geen tolk was, de tweede keer werd ze simpelweg teruggestuurd.

Slecht functionerende asielprocedure

Nadat de EU met Turkije tot een akkoord kwam over de opvang van vluchtelingen, paste Griekenland zijn asielprocedure aan. Het systeem werkt nog niet goed, onder meer door personeelsgebrek en het ontbreken van goede richtlijnen. Daardoor kunnen de mensen die nu op Lesbos en Chios vastzitten geen asiel aanvragen. Alle mensen met wie Amnesty sprak gaven bovendien aan dat ze niet weten wat het asielproces inhoudt en wat de gevolgen zullen zijn.

‘Veilig’ land

De nieuwe Griekse asielprocedure werkt in twee stappen. Eerst moet worden vastgesteld of het doorreisland, in dit geval Turkije, voor de asielaanvrager als een veilig land kan worden beschouwd. Als dat niet het geval is, wordt het asielverzoek inhoudelijk behandeld. Het hangt af van degene die de aanvraag behandelt om te beoordelen of Turkije een veilig land is voor de asielzoeker. Duidelijke instructies op basis van welke criteria dit moet worden beoordeeld ontbreken.

Amnesty is van mening dat Turkije op dit moment geen veilig land is om vluchtelingen naar terug te sturen, en dat ook aan Griekse zijde grote problemen zijn bij de uitvoering van de Turkije-deal. Zolang beide niet zijn opgelost, moeten er geen mensen teruggestuurd worden.