Griekenland: asielzoekers illegaal vastgehouden in een door de EU gefinancierd kamp

In een nieuw, door de EU gefinancierd vluchtelingenkamp op het eiland Samos houden de Griekse autoriteiten asielzoekers illegaal vast. Dat blijkt uit een nog niet gepubliceerd besluit van de Griekse minister van Migratie en Asiel waarover Amnesty International informatie ontving.

In overeenstemming met het besluit mogen mensen zonder geldige asielkaart sinds 17 november van de Griekse regering het kamp niet voor onbepaalde tijd verlaten. Dit treft mensen van wie de asielkaart is ingetrokken omdat ze zijn uitgeprocedeerd en nieuwkomers die nog geen kaart hebben ontvangen. Volgens niet-officiële schattingen mochten zo’n honderd van de 450 inwoners van het kamp het gevangenisachtige terrein niet langer dan twee weken verlaten. Dat is een schending van hun recht op vrijheid.

Grove schendingen

‘Dit kamp lijkt meer op een gevangenis dan op een plek om mensen die veiligheid zoeken te huisvesten’, zegt Amnesty’s migratieonderzoeker Adriana Tidona. ‘Hier wordt op grove wijze EU-geld misbruikt en worden de rechten van de bewoners grof geschonden.’

Gevangenisomstandigheden

In het nieuwe asielzoekerscentrum kunnen drieduizend mensen worden gehuisvest. Het wordt zwaar beveiligd en in de gaten gehouden. Er zijn metalen hekken met twee lagen prikkeldraad en er zijn overal beveiligingscamera’s. 24 Uur per dag patrouilleren politieagenten en particuliere beveiligers er.

Bewoners mogen het kamp alleen tussen 8 uur ‘s morgens en 8 uur ‘s avonds verlaten. Ze worden daarbij gecontroleerd. Mensen die getroffen worden door het besluit van 17 november mogen het kamp helemaal niet verlaten.

De Afghaanse man A. verblijft met zijn vrouw en kinderen in het kamp. Hij is sinds januari 2020 in Griekenland. Zijn asielverzoek werd verschillende keren afgewezen en zijn asielkaart werd ingetrokken. Vanuit de container waar hij met zijn familie woont, vertelde hij Amnesty: ‘Ze behandelen ons als gevangenen… Je wordt hier echt gek. Je kunt niet terug. Je kunt niet vooruit… Ik kan niet echt slapen… De hele tijd leven we zonder doel, met veel spanningen.’ De laatste vijf dagen mochten alleen zijn kinderen het kamp verlaten om naar school te gaan.

Zorgen over nieuwe centra op Griekse eilanden

Het nieuwe kamp op Samos werd gebouwd dankzij een subsidie van 276 miljoen euro van de Europese Commissie. Die subsidie is bedoeld om op de Egeïsche eilanden de open kampen van de Griekse regering te vervangen door nieuwe faciliteiten voor asielzoekers. Op 27 november openden de Griekse autoriteiten nieuwe centra op Leros en Kos. Er komen ook nieuwe centra op Lesbos en Chios.

Amnesty International uitte al verschillende keren zorgen over het feit dat Griekenland open kampen vervangt door gecontroleerde gesloten centra. Volgens Amnesty is dit in strijd met mensenrechtenstandaarden over vrijheidsbeperking. Volgens internationale en EU-wetgeving mogen asielzoekers alleen maar worden opgesloten als het een laatste redmiddel is en het zo kort mogelijk is. Bovendien moeten de omstandigheden van elk individu zorgvuldig zijn onderzocht en moet het gebeuren na een door de wet omschreven procedure waartegen zij beroep kunnen aantekenen.

De situatie in het kamp op Samos is geheel anders: de bewoners worden er automatisch en massaal van hun vrijheid beroofd. Dat gebeurt op onrechtmatige juridische gronden terwijl zij daar geen beroep tegen kunnen aantekenen. Bovendien is vooraf niet duidelijk hoe lang ze worden opgesloten.

Amnesty’s oproep

Amnesty International roept de Griekse autoriteiten op het besluit onmiddellijk in te trekken en de beperkingen voor de inwoners van het kamp op Samos weg te nemen. De Europese Commissie moet ervoor zorgen dat fundamentele rechten zoals het recht op vrijheid worden gerespecteerd.