Geweld en discriminatie van vrouwelijke vluchtelingen uit Venezuela in Peru en Colombia

Colombia en Peru slagen er niet goed in vrouwelijke vluchtelingen uit Venezuela te beschermen tegen geweld en discriminatie. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van Amnesty International dat vandaag uitkomt.

Vrouwelijke vluchtelingen uit Venezuela hebben in alle aspecten van hun leven te maken met gendergerelateerd geweld volgens een nieuw rapport van Amnesty International, Unprotected: Gender-based violence against Venezuelan refugee women in Colombia and Peru.

‘Bescherming tegen gendergerelateerd geweld zou een prioriteit moeten zijn in alle landen van de Amerika’s, net als de bescherming van alle mensen die mensenrechtenschendingen ontvluchten in hun herkomstlanden’, zegt Erika Guevara-Rosas van Amnesty International. ‘Maar in plaats daarvan, hebben vrouwelijke vluchtelingen uit Venezuela te maken met een groot gebrek aan bescherming.’

6 miljoen vluchtelingen uit Venezuela

De laatste jaren zijn meer dan 6 miljoen mensen Venezuela ontvlucht vanwege de ernstige mensenrechtenschendingen in het land. Colombia en Peru hebben de meeste Venezolanen opgenomen – meer dan 50 procent van alle vluchtelingen. In Colombia worden 1,84 miljoen Venezolaanse vluchtelingen opgevangen, in Peru 1,29 miljoen. Amnesty International is van mening dat Venezolanen internationale bescherming nodig hebben en het recht hebben op erkenning van hun vluchtelingenstatus.

Geweld tegen vrouwen uit Venezuela

Het rapport beschrijft hoe vrouwen die uit Venezuela zijn gevlucht in alle aspecten van hun leven in aanraking komen met geweld en discriminatie vanwege hun gender en nationaliteit. Ze worden aangevallen op de migratieroutes en de plekken waar ze zich vestigen. Binnen de familie hebben ze te maken met economisch, patrimoniaal, lichamelijk en seksueel geweld, vooral van partners of voormalige partners. Op de werkvloer komen ze in aanraking met andere vormen van geweld en uitbuiting, zoals seksuele uitbuiting.

Amnesty concludeert dat Colombia en Peru zich niet houden aan hun internationale verplichtingen om ervoor te zorgen dat de vrouwen uit Venezuela beschermd zijn tegen geweld en discriminatie, en toegang hebben tot gerechtigheid als zij slachtoffer zijn van dit geweld.  

‘Veel vrouwen uit Venezuela die slachtoffer zijn van geweld door mannen en wier levens op het spel staan, geven er de voorkeur aan geen aangifte te doen uit angst te worden uitgezet. Het reguleren van hun migratiestatus is een belangrijke stap zodat ze aangifte kunnen doen van het geweld tegen hen’, zegt Marina Navarro van Amnesty International Peru.

Onderzoek ter plekke

In de eerste maanden van 2022 deden Amnesty-onderzoekers uitgebreid onderzoek ter plekke. Zo bezochten ze Lima en Tumbes in Peru, en Bogotá, Cúcuta en Soacha in Colombia. Ze spraken met 63 Venezolaanse vluchtelingenvrouwen en hielden 45 interviews met organisaties zoals vrouwenorganisaties, en internationale organisaties zoals de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Volgens officiële cijfers is het gendergerelateerde geweld tegen gevluchte vrouwen uit Venezuela in Colombia met 71 procent toegenomen tussen 2018 en 2021. In Peru nam het met 31 procent toe tussen 2019 en 2021. Dit heeft onder meer te maken met xenofobie, migratiestatus, mythes over buitenlanders die voor veiligheidsproblemen zorgen, en vooroordelen in relatie tot de seksualiteit van vrouwen. Daarnaast spelen genderrollen in de maatschappij mee bij waardoor de risico’s op geweld voor vrouwen uit Venezuela hoger is.

Uit het rapport blijkt dat de landen op verschillende gebieden falen in het beschermen van de vrouwen. Zo hebben vrouwen uit Venezuela geen toegang tot internationale bescherming en een goed migratieproces.  En daarnaast garanderen Colombia en Peru het recht niet van vrouwen uit Venezuela op goede toegang tot gerechtigheid en gezondheid zonder gediscrimineerd te worden. 

De oproep van Amnesty International

Amnesty International roept de autoriteiten van Colombia en Peru op om maatregelen te nemen zodat vrouwen uit Venezuela een leven kunnen leiden zonder geweld en discriminatie gebaseerd op hun gender, nationaliteit, migratiestatus of andere reden. De autoriteiten moeten stigmatisering en discriminatie van Venezolaanse vrouwen aanpakken, ervoor zorgen dat ze toegang hebben tot internationale bescherming en gerechtigheid, gendergerelateerd geweld aanpakken en verminderen, en zorgen voor goede gezondheidszorg van slachtoffers van dit geweld.