‘Gevangenissen en begraafplaatsen – de enige plekken in Myanmar waar je vrijuit kunt spreken’
Mensenrechtenadvocaat Robert Sann Aung laat zich niet uit het veld slaan door fysieke bedreigingen en de gevangenis. Hij verdedigt al meer dan 30 jaar activisten in Myanmar (Birma). In de aanloop naar de verkiezingen op 8 november vertelt hij over zijn wensen voor zijn land.
President Thein Sein kwam in 2010 na omstreden verkiezingen aan de macht. Wat vindt u van de hervormingen die sindsdien hebben plaatsgevonden?
Vóór de verkiezingen van 2010 was het moeilijk om aandacht te vragen voor gebeurtenissen waarbij het recht misbruikt was. Maar later kon ik met de media praten om te laten zien wat er gaande was. Ik gebruikte de media als een wapen. Ik geloof dat wij ons alleen via de media kunnen verdedigen, zelfs tegen kernwapens!
Van 2010 tot 2012 verbeterde de mensenrechtensituatie in Myanmar iets. Maar daarna begonnen de autoriteiten weer vreedzame demonstranten op te pakken. De zogenaamde hervormingen die hebben plaatsgevonden, zijn slechts een suikerlaagje. De autoriteiten gebruiken de wet slechts om hun eigen vriendjes te beschermen, en niet de burgers.
De president wil de wereld doen geloven dat niemand in Myanmar wordt gearresteerd voor het vreedzaam uiten van zijn mening. Is dat de werkelijkheid?
De regering speelt een ren-en-vang-spelletje met de mensen die hun mening uiten. Ze hebben een wet die vrijheid van meningsuiting garandeert, maar ze hebben ook een wet die vrije demonstraties verbiedt. Dus ze laten mensen eerst rennen, maar pakken hen later op. Ze laten mensen in eerste instantie vrijuit praten, maar uiteindelijk worden ze allemaal vastgezet.
Je kunt slechts vrijuit praten op twee plaatsen: in gevangenissen en op begraafplaatsen. Je kunt zeggen wat je wilt zolang je in de gevangenis zit. Maar daarbuiten niet.
Denkt u dat de verkiezingen van 8 november een nieuw tijdperk van vrijheid inluiden?
De verkiezingen zullen niet eerlijk zijn. De meeste kandidaten komen vanuit militaire geledingen, en zijn dus hetzelfde als wat we nu al hebben. Bovendien is 25 procent van de parlementszetels gereserveerd voor het leger, dus zelfs als we een burgerregering krijgen, zijn ze niet in staat invloed uit te oefenen op het parlement. Het zou beter voor het land zijn als we de grondwet kunnen aanpassen zodat het leger niet domineert.
Wat kan de internationale gemeenschap doen?
Ik roep de internationale gemeenschap op aandacht te besteden aan wat er gaande is in Myanmar. Ze moet druk uitoefenen op de overheid van Myanmar om veranderingen door te voeren, en ook weer sancties instellen, net als in het verleden.
Wat kunnen Amnesty-aanhangers doen?
Ik zou het geweldig vinden als er een Amnesty-kantoor in Myanmar zou komen. Om mensen te leren over hun mensenrechten – de meeste mensen hier weten niet eens dat ze rechten hebben die beschermd moeten worden. Ik vraag alle Amnesty-aanhangers goed in de gaten te houden wat er in mijn land gebeurt.
Wie verdedigt u op dit moment als advocaat?
Ik sta studenten-demonstranten bij die samen met Phyoe Phyoe Aung vastzitten. Zij was medeorganisator van demonstraties tegen een nieuwe onderwijswet in Myanmar. Ze kunnen mogelijk voor negenenhalf jaar de gevangenis ingaan. Dat is de standaardstraf voor politieke gevangenen. De ziel van Phyoe Phyoe Aung is vol rechtvaardigheid – haar vader was ook een politieke gevangene. Ik steun de campagne voor haar vrijlating en de vrijlating van de andere studenten voor de volle 100 procent.
De meningen in dit artikel zijn die van Robert San Aung en komen niet noodzakelijkerwijs overeen met die van Amnesty International.
Kom in actie! Amnesty voert actie voor Phyoe Pyoe Aung en haar man Lin Htet Naing. Zij worden vastgehouden vanwege hun rol in de studentendemonstraties in Myanmar.
