Geen boete voor Sloveense demonstrant
Amnesty International is blij met het nieuws dat in Slovenië Jasa Jenull geen hoge boete hoeft te betalen. De vreedzame demonstrant en theaterregisseur hoeft niet op te draaien voor de kosten van het politieoptreden tijdens een demonstratie in 2020. De overheid wilde 35.000 euro op hem verhalen om hem te straffen voor zijn activisme en een signaal af te geven aan andere demonstranten.
De Sloveense autoriteiten wilden bijna een miljoen euro terugvorderen voor de diensten die de politie verleende tijdens demonstraties. Slovenië heeft de plicht om vreedzame demonstraties, ook spontane, te faciliteren. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om politie-inzet, maar ook om het verlenen van eerste hulp. De kosten hiervoor mogen niet worden verhaald op demonstranten.
Dankwoorden
Jenull was erg dankbaar voor alle solidariteitsbetuigingen en de acties die voor hem werden gevoerd: ‘Bedankt voor uw handtekeningen, bedankt voor uw acties, bedankt voor elk klein ding dat u doet, het telt echt en het is veel beter dan te zwijgen of te wanhopen over de toestand in de wereld. Ga zo door, steun alstublieft activisten en actieve burgers over de hele wereld die vechten voor fundamentele menselijke waarden. En ja, het zal ook in de toekomst nodig zijn, maar als we verbonden blijven, als we actief blijven, als we samenwerken, over de grenzen heen, samen, denk ik dat er reden is voor optimisme, zoals nu in Slovenië. Nogmaals bedankt en ga zo door met het goede werk.’
Aanvankelijke vordering van bijna 1 miljoen euro
In maart 2022 werd Jasa Jenull door de Sloveens staatsadvocaat opgeroepen ‘tot betaling alvorens een rechtszaak aan te spannen’. Hij moest bijna 35.000 euro betalen om de kosten te dekken die de politie maakte tijdens een protest in de Sloveense hoofdstad Ljubljana op 19 juni 2020. De demonstranten protesteerden tegen het inperken van het recht op vrijheid van meningsuiting en vreedzame vergadering in het kader van de coronapandemie. De financiële claim van maart 2022 voor vergoeding van de politiekosten stond niet op zichzelf. Tegen Jenull liepen op dat moment al twee andere procedures voor terugbetaling, waardoor er in totaal een vordering was van meer dan 40.000 euro. Voor de recente wisseling van de regering kondigden de Sloveense autoriteiten aan dat ze van plan waren meer dan 970.000 euro te eisen van de demonstranten voor politiediensten.
Achtergrond
De autoriteiten rechtvaardigden de vordering op grond van het feit dat de protesten werden gehouden zonder dat zij hiervan op de hoogte waren gesteld. Volgens de politie moesten hierdoor extra middelen worden ingezet om de openbare veiligheid te waarborgen. Een beroep doen op een gebrek aan kennisgeving om financiële sancties op te leggen om de politiekosten terug te vorderen, is een onwettige inmenging in het recht op vreedzame vergadering en schendt internationale en regionale mensenrechtennormen.
Volgens regionale en internationale mensenrechtennormen heeft Slovenië de plicht om demonstraties toe te staan en actief te faciliteren, inclusief spontane bijeenkomsten, waaronder de noodzaak om toereikende diensten te verlenen, zoals beveiliging, schoonmaakdiensten en eerste hulp.
Na de verkiezingen van april 2022 kwam de nieuwe centrumlinkse partij ‘Vrijheidsbeweging’ aan de macht. Daarmee kwam er een einde aan de regeerperiode van premier Janez Jansa. Hij leidde sinds 2020 een centrumrechts kabinet. Dat kwam regelmatig in opspraak omdat de premier democratische instellingen en de persvrijheid ondermijnde.