Filipijnse Leila de Lima op borgtocht vrij

Op 13 november 2023 kwam de Filipijnse voormalig senator en mensenrechtenverdediger Leila de Lima op borgtocht vrij. Die vrijlating is tijdelijk, maar moet er volgens Amnesty International toe leiden dat de rechter de laatste valse aanklacht tegen haar afwijst.

Leila de Lima werd sinds februari 2017 vastgehouden op grond van drugsgerelateerde aanklachten. Uit allerhande bewijs blijkt dat die aanklachten zijn verzonnen. De Filipijnse regering heeft het op haar gemunt omdat De Lima een van de voornaamste critici was van het ‘oorlog tegen drugs’-beleid van voormalig president Duterte. Dat meedogenloze beleid leidde tot veel moorden.

Tijdens bijna 7 jaar gevangenschap is De Lima verbaal en fysiek aangevallen. Amnesty verklaarde herhaaldelijk dat haar arrestatie onterecht was. Pas nu, bij de derde aanklacht tegen haar, kwam ze na het betalen van 300.000 peso (5000 euro) voorlopig vrij. Volgens die aanklacht zou ze ‘wijdverbreide drugshandel’ in de zwaarst bewaakte afdeling van de Bilibid-gevangenis hebben toegestaan.

Oproep Amnesty

Amnesty vindt dat de aanklacht tegen De Leila snel moet worden verworpen. De verantwoordelijken voor haar willekeurige detentie en andere schendingen van haar mensenrechten moeten worden berecht. Bewijs toont aan dat zij onschuldig is. Zo hebben meerdere getuigen hun aanvankelijke verklaringen tegen haar ingetrokken.

Daarnaast roept Amnesty de autoriteiten op De Lima’s veiligheid te garanderen. Ze wordt nog steeds zwartgemaakt en bedreigd. In 2022 liep haar leven nog gevaar omdat ze werd gegijzeld, nota bene in haar politiecel.

Oorlog tegen drugs

De Filipijnse autoriteiten arresteerden De Lima nadat ze onderzoek wilde instellen naar mensenrechtenschendingen die werden gepleegd in het kader van de ‘oorlog tegen drugs’ van de regering-Duterte. Daarbij werden duizenden mensen die verdacht werden van het verkopen of gebruiken van drugs buitengerechtelijk geëxecuteerd. Volgens Amnesty zijn dit mogelijk misdaden tegen de menselijkheid. De slachtoffers van deze misdrijven en hun families kregen nauwelijks gerechtigheid.

De willekeurige gevangenschap van De Lima maakt onderdeel uit van een groeiende straffeloosheid voor mensenrechtenschendingen in Filipijnen. Het gaat dan onder meer om het doden, bedreigen en lastigvallen van politieke activisten, mensenrechtenverdedigers, journalisten en andere groepen die onder vuur liggen.