Filipijnen: Duterte voor Strafhof symbolisch moment voor slachtoffers

De voormalige Filipijnse president Rodrigo Duterte verschijnt vandaag voor het eerst voor het Internationaal Strafhof (ICC). Hij is gearresteerd op verdenking van moord als misdrijf tegen de menselijkheid. Tijdens de ‘oorlog tegen drugs’ die Duterte voerde tussen 2011 en 2019 zijn tienduizenden mensen vermoord.

“De familieleden van de duizenden slachtoffers van de ‘oorlog tegen drugs’ op de Filipijnen durfden niet te hopen dat voormalig president Duterte ooit voor het Internationaal Strafhof zou verschijnen. Vandaag is het toch zover. Dit laat zien dat ongeacht hun positie, degenen die beschuldigd worden van het plegen van de ergste misdaden ooit voor de rechter kunnen verschijnen,” reageert Rachel Chhoa-Howard van Amnesty International.

Start proces

Duterte verschijnt op 14 maart voor het Hof. De kamer zal hem informeren over de aanklachten die tegen hem zijn ingediend en over zijn rechten volgens het Statuut van Rome. Ook zorgt de kamer ervoor dat hij de procedure kan volgen.

Het ICC heeft onderzoek gedaan naar mogelijke misdaden tegen de menselijkheid, waaronder moorden die zijn gepleegd in het kader van de dodelijke “oorlog tegen drugs” en ook moorden door de vermeende Davao Death Squad in de tijd dat Duterte burgemeester van Davao was.

Hoop voor slachtoffers en nabestaanden

“Het instituut waar voormalig president Duterte de spot mee dreef, zal hem nu berechten voor moord als misdrijf tegen de menselijkheid. Dit is een symbolisch moment. Het is een dag van hoop voor families van slachtoffers en mensenrechtenverdedigers die ondanks ernstige risico’s voor hun leven en veiligheid jarenlang onvermoeibaar hebben gestreden voor gerechtigheid.”

“Het Strafhof moet ervoor zorgen dat dit proces volledig transparant verloopt, ook voor mensen die het op de Filippijnen volgen. Het moet er ook voor zorgen dat slachtoffers, getuigen en hun familieleden en vertegenwoordigers volledig worden ondersteund en beschermd en effectief kunnen deelnemen aan het proces.

Verantwoording afleggen nog niet klaar

Verantwoording afleggen mag hier niet stoppen. De Filipijnse regering moet zich weer aansluiten bij het ICC en volledig samenwerken met het hof in deze zaak. Zij moet ook zelf onderzoeken instellen die allang hadden moeten plaatsvinden en, als er bewijs is, zorgen voor een eerlijk proces en vervolging van iedereen die ervan wordt verdacht verantwoordelijk te zijn voor de schendingen, ongeacht zijn of haar rang of status.

Achtergrond

Op 11 maart werd de voormalige Filipijnse president Rodrigo Duterte gearresteerd toen hij vanuit Hongkong terug naar Manilla reisde. De arrestatie vond plaats op basis van een arrestatiebevel dat het Internationaal Strafhof tegen hem had uitgevaardigd wegens moord als misdrijf tegen de menselijkheid. Duterte voerde tussen eind 2011 en maart 2019 een bloedige “oorlog tegen drugs”, waarbij tienduizenden mensen zijn vermoord.

De Filipijnen waren sinds 1 november 2011 lid van het ICC, maar gaven in 2018 een kennisgeving van terugtrekking af die op 17 maart 2019 inging. Desondanks hield het ICC rechtsmacht met betrekking tot vermeende misdaden die op de Filipijnen plaatsvonden terwijl het land partij was, van november 2011 tot maart 2019.

Amnesty International publiceerde onderzoeken over buitengerechtelijke executies en andere mensenrechtenschendingen door de politie en hun superieuren. De mensenrechtenorganisatie heeft vastgesteld dat de gepleegde daden neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid.