Executie van jonge demonstrant in Iran wakkert vrees aan voor meer terechtstellingen

De Iraanse autoriteiten hebben een jonge demonstrant geëxecuteerd nadat hij in een oneerlijk proces ter dood was veroordeeld vanwege zijn deelname aan demonstraties.

‘We zijn geschokt dat de Iraanse autoriteiten Mohsen Shekari hebben geëxecuteerd, minder dan 3 weken nadat ze hem in een schijnproces ter dood hadden veroordeeld’, zegt Diana Eltahawy van Amnesty International. ‘De Iraanse autoriteiten uitten eerder publieke dreigementen om de doodstrafprocedure te bespoedigen en de executies snel uit te voeren. We vrezen dat andere demonstranten die de doodstraf kregen nu het risico lopen dat hun vonnis snel wordt uitgevoerd.’

Doodstraf als wapen voor onderdrukking

Het is schokkend dat het proces tegen Mohsen Shekari in versneld tempo door het Iraanse rechtssysteem werd gevoerd zonder hem de kans te geven op een beroepsprocedure. Dit illustreert opnieuw dat de autoriteiten de doodstraf als een wapen voor politieke onderdrukking gebruiken. Het doel is duidelijk: het publiek angst aanjagen in een wanhopige poging om aan de macht te blijven en een einde te maken aan de volksopstand.

Strijdig met internationaal recht

De autoriteiten hebben Mohsen Shekari veroordeeld voor de vage beschuldiging van ‘vijandigheden tegen God’ (moharebeh) in verband met beschuldigingen van ‘het blokkeren van een straat in Teheran, het creëren van angst en mensen beroven van vrijheid en veiligheid, en het opzettelijk verwonden van een veiligheidsagent met een wapen (mes)’. Dit is in strijd met het internationale recht, waarin de vereiste is dat de doodstraf alleen wordt toegepast bij de ernstigste misdaden waarbij sprake is van opzettelijk doden.

Meer executies gevreesd

Amnesty International vreest dat veel anderen in Iran de doodstraf kunnen krijgen in verband met de demonstraties tegen de regering, gezien de duizenden mensen die zijn gearresteerd en aangeklaagd. Amnesty heeft ten minste achttien mensen geïdentificeerd die het risico lopen op executie in verband met de protesten.

Twaalf mensen zijn ter dood veroordeeld: Sahand Nourmohammad-Zadeh, Mahan Sedarat Madani, Manouchehr Mehman Navaz, Mohammad Boroughani, Mohammad Ghobadlou, Saman Seydi, Hamid Ghare Hasanlou, Akbar Ghafarri, plus vier mensen uit Alborz van wie de naam niet bekend is. Ook zijn er mensen die nog terechtstaan en/of beschuldigd worden van misdrijven waarop de doodstraf staat: Abolfazl Mehri Hossein Hajilou, Mohsen Rezazadeh Gharegholou, Saeed Shirazi, Ebrahim Rahimi, Majidreza Rahnavard, Toomaj Salehi.

Internationale actie nodig

‘Aangezien de Iraanse autoriteiten onvermurwbaar doorgaan met het doden van mensen, zowel op straat als via schijnprocessen, is het aan de internationale gemeenschap om dringend actie te ondernemen om verdere executies te stoppen’, zegt Elthahawy. ‘De internationale gemeenschap moet verder gaan dan het uiten van verontwaardiging en het veroordelen van het geweld. Alle nodige maatregelen moeten genomen worden om alle functionarissen, inclusief de leden van veiligheids- en inlichtingendiensten en openbare aanklagers, die betrokken zijn bij misdrijven onder internationaal recht en andere ernstige schendingen van de mensenrechten, waaronder het recht op leven, verantwoordelijk te stellen. Dit omvat het toepassen van universele rechtspraak om onderzoek te doen naar alle verdachten van dergelijke misdrijven en het uitvaardigen van arrestatiebevelen wanneer er voldoende bewijs is.’

Achtergrond

Al voordat de opstand half september begon, waarschuwde Amnesty International voor een piek in het aantal executies in Iran, waarbij de autoriteiten in de eerste 6 maanden van 2022 ten minste 251 mensen hebben gedood. Amnesty International is tegen de doodstraf, altijd, overal en voor iedereen. De doodstraf is een schending van het recht op leven en een ultieme wrede, onmenselijke en onterende straf.

Amnesty International publiceerde een gedetailleerde analyse van de zaken tegen 21 mensen, en de oneerlijke rechtszaken door de Revolutionaire Rechtbanken. De Iraanse autoriteiten blijven oproepen tot snelle rechtszaken en openbare executies.

De demonstraties begonnen in september na de dood van Jina Mahsa Amini die in detentie overleed. Ze was opgepakt omdat ze zich niet aan de verplichte kledingvoorschriften zou hebben gehouden.

Lees hier meer over de mensenrechtenschendingen in Iran.