Europese Unie: strengere wetgeving voor grote techbedrijven
Het politieke akkoord over de Digital Services Act (DSA) is een mijlpaal in de geschiedenis van internetregulering. De DSA bevat nieuwe regels die Big Tech-platforms – waaronder Facebook en Instagram (eigendom van Meta) en YouTube (eigendom van Google) – verplichten om systeemrisico’s van hun diensten te beoordelen en te beheren, om het bevorderen van haat en de verspreiding van desinformatie tegen te gaan.
De Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement onder leiding van de Europese Commissie, bereikten overeenstemming over de tekst. Voor het eerst zullen Big Tech-bedrijven zich ook moeten onderwerpen aan jaarlijkse onafhankelijke controles. Ze moeten regelgevers en externe onderzoekers, waaronder het maatschappelijk middenveld, toegang geven tot platformgegevens en inzicht geven in hun algoritme-gebruik om meer controle en het afleggen van verantwoording mogelijk te maken.
‘Keerpunt in geschiedenis’
‘Het akkoord over de Digital Services Act is een keerpunt in de geschiedenis van internetregulering’, zegt Claudia Prettner van Amnesty International. ‘De DSA brengt ons naar een online wereld die onze mensenrechten beter respecteert door de ongecontroleerde macht van Big Tech effectief af te remmen.’
‘Te lang zijn onze meest intieme gegevens gebruikt om ons recht op privacy te ondermijnen, desinformatie te versterken, racisme aan te wakkeren en zelfs onze eigen overtuigingen en meningen te beïnvloeden. De DSA zal EU-burgers beschermen tegen opdringerige gegevensverzameling en advertenties die persoonlijke informatie gebruiken – zoals religieuze overtuigingen, politieke opvattingen of seksuele voorkeuren – op manieren die we nooit hadden verwacht of gewild’, zegt Prettner.
Gemiste kans
‘Het is een gemiste kans dat de DSA niet verder gaat en alle agressieve, op surveillance gebaseerde reclamepraktijken heeft uitgesloten om de rechten van mensen op privacy, gegevensbescherming en non-discriminatie echt te handhaven. Het is nu van cruciaal belang dat de DSA krachtig wordt gehandhaafd, zodat het niet alleen maar een papieren tijger wordt. Het is ook van vitaal belang dat over de hele wereld dit voorbeeld wordt gevolgd en er strenge wetten worden aangenomen om mensen verder te beschermen tegen de schade die wordt veroorzaakt door de op surveillance gebaseerde bedrijfsmodellen van Big Tech.’
Door misbruik systematisch aan te pakken, zal de DSA helpen bij het beschermen van de menselijke kernwaarden – waardigheid, autonomie en privacy – in het digitale tijdperk. Het markeert een eerste stap in de richting van het ombuigen van het dominante, op winst en surveillance gebaseerde bedrijfsmodel van Big Tech naar een model dat eindelijk de mensenrechtenrisico’s moet beperken.
Amnesty verwelkomt nieuwe wet
Amnesty International is blij dat de DSA nu van grote platforms zal eisen dat ze nagaan hoe hun algoritmische systemen, advertentiemodellen en datapraktijken bijdragen aan systeemrisico’s. Ze moeten hun systemen en processen dienovereenkomstig aanpassen wanneer er gebreken worden vastgesteld. De DSA zal er ook voor zorgen dat mensen nu het recht hebben om te kiezen hoe inhoud aan hen wordt gepresenteerd.
In een peiling die eerder dit jaar door Amnesty International en Global Witness werd gepubliceerd, zeiden leiders van kleine bedrijven in Frankrijk en Duitsland dat ze alternatieven wilden voor Facebooks en Google’s dominante op tracking gebaseerde advertentie (het volgens van mensen op internet zodat hun voorkeuren bekend worden en de getoonde advertenties hierop worden aangepast).
