EU: speciale verblijfsstatus voor mensen die Oekraïne ontvluchten

De EU heeft de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn geactiveerd waardoor mensen die het conflict in Oekraïne ontvluchten, bescherming krijgen in de lidstaten van de Europese Unie.

‘Iedereen die een conflict ontvlucht, moet bescherming krijgen’, zegt Eve Geddie van Amnesty International. ‘We zijn blij dat Oekraïners snel zullen worden beschermd. Maar door die hulp hoofdzakelijk te beperken tot Oekraïners die op de vlucht zijn, laat de Raad ook de beperkingen van Europa’s solidariteit zien.’

Amnesty’s oproep

‘Het besluit betekent dat Oekraïners die veiligheid zoeken in de EU snel een verblijfsvergunning krijgen, kunnen werken en passende huisvesting, sociale bijstand, medische hulp en onderwijs krijgen. Het is nu aan de lidstaten om te beslissen of ze dat willen uitbreiden naar anderen die Oekraïne ontvluchten. We roepen de EU op om iedereen die op de vlucht is voor dit conflict gelijk te behandelen’, zegt Geddie.

Laat richtlijn voor iedereen gelden

Niet iedereen kan gebruikmaken van de maatregel. Buitenlandse studenten of expats moeten terugkeren naar hun eigen land of asiel aanvragen.

‘Het besluit van de Raad van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU laat zien dat Europa al lang de middelen heeft om mensen te beschermen die op de vlucht zijn voor oorlog en om nieuwkomers te helpen. De gebruikelijke ‘Fort Europa’-aanpak is een politiek gemotiveerde keuze. Dat dit voor het eerst gebeurt, maar alleen geldt voor ontheemde Oekraïense staatsburgers, toont aan dat de aanpak van de EU doorspekt is met dubbele standaarden’, zegt Geddie.

De Tijdelijke Beschermingsrichtlijn stamt uit 2001 en volgde op het conflict in voormalig Joegoslavië, toen Europa voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog werd geconfronteerd met massale groepen binnenlandse ontheemden. De richtlijn is echter nooit eerder geactiveerd. Amnesty International heeft hiertoe wel herhaaldelijk opgeroepen. De laatste keer was tijdens de crises in Afghanistan en Oekraïne.