Enorme stijging aantal doden Middellandse Zee en overvolle kampen in Libië

Het aantal mensen dat in de Middellandse Zee verdrinkt is schrikbarend toegenomen. Ruim 10.000 mensen zitten vast in Libische detentiecentra, meer dan twee keer zoveel als in maart dit jaar. Dit is een direct gevolg van de keuzes van Europese regeringsleiders om de centrale Middellandse Zeeroute af te sluiten. Dit blijkt uit een rapport dat Amnesty International vandaag publiceert.

Europese leiders zijn meer bezig met het tegenhouden van mensen dan met het redden van levens. Dat dit zeer ernstige gevolgen heeft blijkt uit het rapport: Hoewel het aantal mensen dat de Middellandse Zee probeert over te steken vanuit Libië is afgenomen, is het aantal doden toegenomen. Alleen al in juni en juli 2018 stierven meer dan 721 mensen op zee. Het aantal mensen dat tijdens de oversteek sterft is in juni en juli verviervoudigd vergeleken met de eerste vijf maanden van 2018. Waar tot mei van dit jaar 1 op de 64 mensen tijdens de overtocht stierf, kwamen er tussen juni en juli 1 op de 16 mensen om het leven.

Ook is het aantal mensen dat wordt teruggestuurd naar overvolle detentiecentra in Libië sterk toegenomen. Het aantal gedetineerden is dit jaar meer dan verdubbeld, van rond de 4.400 in maart, tot meer dan 10.000, inclusief 2.000 vrouwen en kinderen, aan het einde van juli 2018. Zo goed als iedereen in de centra was opgepikt door de Libische kustwacht, die ondersteund en getraind wordt door Europese overheden.

Falend Europees asielbeleid

Uit eerder onderzoek van Amnesty bleek dat vluchtelingen en migranten slachtoffer worden van marteling en uitbuiting als zij in handen vallen van de Libische kustwacht en terechtkomen in de detentiecentra. Ondanks deze ernstige mensenrechtenschendingen, blijven Europese leiders vasthouden aan hun samenwerking met de Libische autoriteiten om zoveel mogelijk mensen tegen te houden. Dit is ook ten koste gegaan van de reddingsoperaties van ngo’s op zee – en daarmee van vele levens. Plannen om nieuwe migratiedeals te sluiten met andere landen in de regio zijn daarom zeer zorgwekkend.

Het afgelopen jaar is het de Europese Unie niet gelukt om het Dublin-systeem te hervormen en zo toekomstige ruzies over het opnemen van geredde mensen op zee te voorkomen. Italië besloot in reactie hierop om geen toegang meer te verlenen aan schepen met geredde mensen. Door de onnodige vertraging die er ontstond om aan land te gaan, verbleven mensen, onder wie zwangere vrouwen, kinderen en slachtoffers van marteling, dagenlang op zee.

Oproep Amnesty International

Italië en andere Europese landen en instituties moeten meteen de reddingsacties op zee prioriteit geven en ervoor zorgen dat de mensen die gered worden uit kunnen stappen in landen waar ze geen groot risico op ernstige vormen van misbruik lopen en waar ze asiel kunnen aanvragen.

Daarnaast moet de focus van Europese leiders verschuiven van het tegenhouden van mensen naar het creëren van veilige routes naar Europa om asiel aan te vragen en meer mogelijkheden voor legale migratie.