Egypte, stop de vervolging van activist die zich uitsprak tegen seksueel geweld

Amnesty International roept de Egyptische autoriteiten op onmiddellijk een einde te maken aan de vervolging van Rasha Azab. De journalist en schrijver wordt berecht vanwege haar openlijke steun aan slachtoffers van seksueel geweld.

Rasha Azab staat terecht op beschuldiging van ‘belediging’, ‘laster’ en het ‘opzettelijk verontrusten [van de aanklager]’. Die beschuldigingen volgden na tweets waarin Azab haar solidariteit betuigde met slachtoffers van seksueel geweld die anonieme getuigenissen publiceerden. In de getuigenissen wordt filmregisseur Islam Azazi beschuldigd van seksueel misbruik.  Azab gebruikte in haar tweets scheldwoorden om haar ongenoegen uit te drukken dat Azazi straffeloos zijn gang kon gaan. Als Rasha Azab wordt veroordeeld, kan ze maximaal 2 jaar cel krijgen en/of een boete van maximaal 2.900 euro.

Afschrikwekkend signaal

‘Rasha Azab is een bekende politieke activist en vrouwenrechtenverdediger in Egypte’, zegt Philip Luther van Amnesty International. ‘Haar vervolgen omdat ze solidariteit toonde met slachtoffers van seksueel geweld, geeft het afschrikwekkende signaal dat vrouwen niet moeten streven naar gerechtigheid en genoegdoening voor verkrachting en seksueel geweld.’

‘De Egyptische autoriteiten moeten onmiddellijk stoppen met de gerechtelijke intimidatie van Rasha Azab. Zij moeten juist het wijdverbreide seksueel geweld in Egypte aanpakken. Het is de verantwoordelijkheid van de staat om seksueel en gendergerelateerd geweld te voorkomen en te onderzoeken. Maar Egypte kiest er herhaaldelijk voor om degenen die zich ertegen uitspreken te straffen.’

Autoriteiten ondernemen niets

De Egyptische autoriteiten ondernemen geen pogingen om met vrouwenorganisaties en activisten samen te werken om ervoor te zorgen dat slachtoffers veilig en vertrouwelijk seksueel geweld kunnen melden bij overheidsinstanties. Uit Amnesty-onderzoek blijkt dat de Egyptische autoriteiten er stelselmatig niet in slagen om het wijdverbreide geweld tegen vrouwen en meisjes te voorkomen en te onderzoeken. In plaats daarvan hebben de autoriteiten slachtoffers, getuigen en activisten die aangifte deden of campagnevoeren tegen seksueel geweld bedreigd, willekeurig vastgehouden en vervolgd.

Tussen december 2020 en november 2021 plaatste Rasha Azab verschillende berichten op haar Twitter-account waarin ze steun betuigde aan de vrouwen. Op 13 januari 2022 diende Islam Azazi een klacht in tegen Azab en filmregisseur Aida el-Kashef, die ook op Facebookt haar steun betuigde. Azazi beschuldigde hen van laster. Het openbaar ministerie bracht de zaak tegen Rasha Azab enkele dagen later voor de rechter.

Vrouwen vaker vervolgd en veroordeeld

In januari 2022 bekrachtigde het Hof van Cassatie de veroordeling van de vrouwenrechtenactivist Amal Fathy. Zij kreeg 1 jaar gevangenisstraf omdat ze kritiek had op het falen van de Egyptische autoriteiten om vrouwen te beschermen tegen seksuele intimidatie.

In mei 2020 verscheen influencer Menna Abdelaziz in een video met bloeduitstortingen in haar gezicht. Ze vertelde dat ze was verkracht, geslagen en gefilmd zonder haar toestemming. Binnen enkele dagen arresteerden veiligheidstroepen haar. Ze bracht 4 maanden door in willekeurige detentie in afwachting van een onderzoek naar beschuldigingen van het ‘aanzetten tot losbandigheid’ en het ‘schenden van gezinswaarden’. De aanklagers baseerden zich daarbij op verklaringen van degenen die Menna Abdelaziz beschuldigde van de aanval.

In 2020 arresteerden de autoriteiten willekeurig getuigen van een groepsverkrachting in het Fairmont Nile City Hotel in Caïro in 2014. Ze werden onder meer beschuldigd van ‘misbruik van sociale media’. Ten minste twee getuigen meldden dat ze door veiligheidsagenten onder druk werden gezet om hun getuigenissen te wijzigen. Ze werden op dat moment vastgehouden in omstandigheden die neerkwamen op gedwongen verdwijning.

Amnesty’s oproep

‘Het is absurd en schandelijk dat de Egyptische autoriteiten doorgaan met het vervolgen van slachtoffers, getuigen en activisten die opkomen tegen seksueel geweld in Egypte. De autoriteiten moeten onmiddellijk een einde maken aan dergelijke represailles en de dreiging van vervolging wegnemen, onder meer door “belediging” en “laster”niet strafbaar te stellen. Ook moeten ze de vicieuze cirkel van straffeloosheid doorbreken’, zegt Philip Luther.

Achtergrond

In december 2020 publiceerde de feministische blog Daftar Hekayat zes anonieme getuigenissen waarin filmregisseur Islam Azazi werd beschuldigd van seksueel geweld, waaronder een verkrachting. Volgens vrouwenrechtenactivisten kozen de slachtoffers ervoor om anoniem te blijven omdat ze geen vertrouwen hebben het rechtssysteem.