VS: eerste geplande executie in Alabama met gas

Op 25 januari staat de executie gepland van Kenneth Smith door de Amerikaanse staat Alabama. Het is de tweede poging om Smith te executeren: 14 maanden geleden werd een eerdere executiepoging afgebroken. En ditmaal wil de staat voor de eerste keer gas gebruiken als executiemethode.

Update 26 januari 2024:

De executie van Kenneth Smith is voltrokken. Volgens berichten duurde de executie lang en ooggetuigen gaven aan dat hij zichtbaar leed. Amnesty’s Justin Mazzola reageert:

‘Wij veroordelen de wrede executie van Kenneth Smith in Alabama. Het is een schande dat de gouverneur van Alabama heeft besloten een einde te maken aan het leven van Kenneth Smith – onder meer vanwege de vele zorgen die er waren over zijn zaak en over deze nieuwe executiemethode.’

‘Deze nieuwe en niet-geteste executiemethode volgt op verschillende mislukte executiepogingen met dodelijke injectie in de staat Alabama. Kenneth Smith was daar een van, de poging om hem te executeren 14 maanden geleden, mislukte.’

‘..de getuigenissen over de laatste momenten van Kenneth Smith laten zien dat er geen humane manier is om een einde te maken aan een mensenleven. Machthebbers moeten nu focussen op alternatieven voor de doodstraf die misdaad beter bestrijden en mensenrechten beschermen. Wij roepen de autoriteiten van Alabama op om onmiddellijk een moratorium op alle executies in te stellen en de doodstraf af te schaffen.’

‘De doodstraf is de ultieme wrede, onmenselijke en vernederende straf’, zegt Justin Mazzola, onderzoeker bij Amnesty International VS.

‘Wij roepen Kay Ivey, de gouverneur van Alabama op om gratie te verlenen en de executie van Kenneth Smith te stoppen voordat het te laat is.’

Altijd en overal tegen de doodstraf

Amnesty International is in alle omstandigheden tegen de doodstraf, onafhankelijk van de dader, het misdrijf of de executiemethode. In de zaak van Kenneth Smith spelen een paar omstandigheden mee die deze geplande executie extra verontrustend maken.

De executie zal worden uitgevoerd door middel van stikstofhypoxie (verstikking door gas). Dit is een methode die niet eerder is toegepast. Er werd 14 maanden geleden ook een poging gedaan om Smith te executeren, met een dodelijke injectie. Maar na urenlang zoeken naar een ader werd de poging gestaakt.

De VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten geeft aan dat deze nieuwe niet-geteste methode extreem pijnlijk kan zijn, kan resulteren in een mislukte executie, en marteling of mishandeling kan zijn. Dat zou een schending zijn van internationale mensenrechtenverdragen die de VS heeft onderschreven. Het is de hoogste tijd dat de doodstraf wordt afgeschaft.

Zorgwekkende zaak

Zorgwekkend is ook dat Kenneth Smith ter dood is veroordeeld door judicial override, een praktijk die nu niet meer is toegestaan. Hij werd aanvankelijk door een jury tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld, zonder kans op vervroegde vrijlating. Een rechter legde deze uitspraak naast zich neer en legde Smith in zijn eentje de doodstraf op. In 2017 werd deze handelswijze onwettig verklaard, maar eerder uitgesproken straffen werden niet teruggedraaid.

‘Het is verontrustend dat de staat Alabama bereid is om Kenneth Smith onder deze omstandigheden te executeren’, zegt Justin Mazzola. Gouverneur Ivey heeft de macht om gratie te verlenen en deze executie te stoppen. En dat is niet het enige: ze moet er ook voor zorgen dat straffen die door judicial override zijn opgelegd teruggedraaid kunnen worden.’