Doodstrafrapport 2017: China moet aantal executies en doodvonnissen openbaar maken
China’s gruwelijke gebruik van de doodstraf blijft een van dodelijkste geheimen van het land, aangezien de autoriteiten nog steeds duizenden mensen per jaar executeren. Dat zegt Amnesty International in haar jaarlijkse wereldwijde overzicht van de doodstraf, dat vandaag is gepubliceerd.
- 1.032 executies wereldwijd in 2016 – 37% minder dan in 2015 (1.634)
- Top 5 executies: China, Iran, Saudi-Arabië, Irak en Pakistan
- China’s zogenaamde openheid over doodstraf weerlegd
- Verenigde Staten voor het eerst sinds 2006 uit de top 5; laagste aantal voltrokken doodvonnissen sinds 1991
- Executiegolf in Vietnam
In een aanvullend, diepgaand onderzoek, toont Amnesty aan dat China maatregelen heeft genomen om het hoge aantal executies buiten de publiciteit te houden. Dit ondanks dat het land herhaaldelijk zegt transparanter te willen worden over de doodstraf.
China wil een leider zijn op het wereldtoneel, maar als het om de doodstraf gaat loopt het land bepaald niet voorop, omdat het jaarlijks meer mensen executeert dan alle andere landen samen en daarover niet transparant is
China niet meegerekend werden er vorig jaar 1.032 mensen ter dood gebracht in 23 landen. In 2015 waren dat er 1.634 in 25 landen, een afname van 37%. Naast China zijn Iran, Saudi-Arabie, Irak en Pakistan de voornaamste executeurs. De Verenigde Staten executeerden in 2016 het minste aantal (20) mensen sinds 1976.
Claims China over transparantie zijn misleidend
Amnesty’s onderzoek toont aan dat honderden executies niet te vinden zijn in een Chinese nationale online database van rechtbanken. De database werd aanvankelijk ‘verkocht’ als een ‘essentiële stap richting openheid’ en wordt geregeld aangehaald als bewijs dat het justitiële apparaat in het land niets te verbergen heeft.
De database bevat slechts een klein deel van de door Amnesty geschatte duizenden doodvonnissen die in China ieder jaar worden uitgesproken, en vormt daarmee het bewijs dat de Chinese overheid vrijwel zwijgt over het aantal doodvonnissen en terechtstellingen.
Tussen 2014 en 2016 zouden tenminste 931 mensen geëxecuteerd zijn (slechts een fractie van het werkelijke aantal executies), maar daarvan werden er maar 85 in de database aangetroffen.
‘China moet op weg naar afschaffing van de doodstraf een moratorium op executies in stellen. Daarnaast zou het land openbaar moeten maken hoeveel mensen er in de dodencel zitten, hoeveel doodvonnissen er uitgesproken zijn, hoeveel executies er plaatsgevonden hebben en wanneer nieuwe executies plaats vinden’, zegt Amnesty International.
Schokkende cijfers uit Vietnam en Maleisië
In februari 2017 bleek uit berichten in de Vietnamese media dat het land de laatste drie jaar op grote schaal mensen geëxecuteerd heeft. Tussen 6 augustus 2013 en 20 juni 2016 werden 429 mensen ter dood gebracht. Deze cijfers waren tot nu toe staatsgeheim. Het rapport van het Vietnamese ministerie voor Openbare Veiligheid bevat geen cijfers over 2016.
Ook in Maleisië is de doodstraf met geheimzinnigheid omgeven. Maar druk vanuit het parlement leidde tot de onthulling dat er meer dan 1.000 mensen in de dodencel zitten, en er in 2016 negen mensen werden geëxecuteerd, veel meer dan tot dan toe werd aangenomen.
VS voor het eerst sinds 2006 uit de top 5
Het Bekijk ook: Bekijk ons interview met doodstrafadvocaat Bart Stapert was het laagst sinds 1991, de helft vergeleken met 1996 en bijna vijf keer lager dan in 1999. Het aantal executies is sinds 2009 ieder jaar gedaald, behalve in 2012, toen het gelijk bleef.
Het aantal doodvonnissen (32) was het laagste sinds 1973, een duidelijk signaal dat rechters, aanklagers en jury’s de doodstraf steeds minder zien als een middel tot rechtshandhaving. Maar er zitten in de VS nog wel 2.832 mensen in de dodencel.
Hoewel we dus een duidelijke verandering zien, had de afname van het aantal executies te maken met het feit dat er steeds moeilijker aan injectievloeistoffen te komen is. Maar dat kan allemaal weer snel anders worden, nu de staat Arkansas van plan is om in april acht mensen ter dood te brengen, omdat de houdbaarheidsdatum van het injectiemiddel midazolam verstrijkt.
Alleen Alabama, Florida, Georgia, Missouri en Texas voerden vorig jaar doodvonnissen uit. Tegelijkertijd hebben twaalf staten – inclusief Arkansas – die de doodstraf nog niet afgeschaft hebben, in de afgelopen tien jaar niemand geëxecuteerd.
‘De vijf staten die vorig jaar mensen ter dood hebben gebracht, lopen achter de feiten aan’, zegt Amnesty International. ‘Niet alleen lopen ze uit de pas met de nationale trend, maar ook met de regionale: het is het enige land in Noord- en Zuid-Amerika dat mensen executeert.’
Belangrijkste trends in 2016
- Eind 2016 zaten er 18.848 mensen in de dodencel
- Er werden in 55 landen 3.117 doodvonnissen uitgesproken, een grote stijging ten opzichte van 2015 (1.998 doodvonnissen in 61 landen).
Twee landen schaften de doodstraf voor alle misdaden af (Benin en Nauru); Guinée alleen voor gewone misdaden - De terugloop in het aantal executies wereldwijd is voornamelijk te danken aan de afname in Iran (42% daling, van ten minste 977 naar ten minste 567) en Pakistan (73% daling, van 326 naar 87)
- In Sub-Sahara Afrika waren er minder executies, maar verdubbelde wel het aantal doodvonnissen, vooral door een scherpe stijging in Nigeria
- In het Midden-Oosten en Noord-Afrika daalde het aantal executies met 28%, maar Iran en Saudi-Arabië bleven in de top 5 van landen met de meeste terechtstellingen
