Doodstraf 2014: Alarmerende stijging van aantal doodstraffen bij bestrijding misdaad en terrorisme
Een alarmerend aantal landen gebruikt de doodstraf om echte of vermeende bedreiging van de staatsveiligheid door terrorisme of misdaad of bedreiging van de interne stabiliteit aan te pakken, zegt Amnesty International in zijn jaarlijkse overzicht van de doodstraf wereldwijd.
- Landen gebruiken de doodstraf in een poging misdaad en terrorisme aan te pakken en binnenlandse stabiliteit te bevorderen
- Een sterkte stijging van het aantal doodvonnissen dankzij Egypte en Nigeria; ten minste 2.466 doodvonnissen wereldwijd, 28 procent meer dan in 2013
- Wereldwijd werden 607 executies geregistreerd, bijna 22 procent minder dan in 2013 (exclusief China, waar meer executies plaatsvonden dan in alle andere landen samen)
- Executies vonden plaats in 22 landen, hetzelfde aantal als in 2013
Het aantal doodvonnissen ging in 2014 met bijna 500 omhoog in vergelijking met 2013, voornamelijk door een sterke stijging in Egypte en Nigeria. Ten minste 19.094 mensen zaten in 2014 in de dodencel.
‘Regeringen die de doodstraf gebruiken om misdaad aan te pakken houden zichzelf voor de gek. Er is geen bewijs dat het dreigen met executie afschrikwekkender werkt dan andere vormen van straf’, zegt Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International.
Maar er was ook goed nieuws in 2014: er vonden minder executies plaats dan in 2013 en diverse landen, zoals Madagaskar, namen stappen op weg naar afschaffing van de doodstraf.
Top executeurs
China executeerde opnieuw meer dan de rest van de wereld samen. Amnesty International gelooft dat ieder jaar duizenden ter dood veroordeeld en geëxecuteerd worden, maar omdat de cijfers staatsgeheim zijn is het exacte aantal onmogelijk te bepalen.
De andere landen die in de top 5 van executeurs staan zijn: Iran (289 officieel bevestigd en ten minste 454 meer toe gegeven door de autoriteiten); Saudi-Arabië (ten minste 90); Irak (ten minste 61) en de Verenigde Staten (35).
Exclusief China, werden er in 2014 ten minste 607 executies uitgevoerd, tegen een aantal van ten minste 778 in 2013, een daling van meer dan 20 procent.
In 2014 vonden executies in 22 landen plaats, hetzelfde aantal als in 2013. In 1995 waren er nog 41 landen die executeerden. De wereldwijde trend gaat dus steeds meer in de richting van afschaffing van de doodstraf.
‘De aantallen spreken voor zichzelf, de doodstraf is steeds meer iets van het verleden. Het kleine aantal landen dat nog executeert zou eens serieus in de spiegel moeten kijken en zichzelf afvragen of zij het recht op leven willen blijven schenden, of zich willen voegen bij de meerderheid van landen die deze wrede en onmenselijke straf afgeschaft hebben’, zegt Salil Shetty.
Staatsveiligheid
De verontrustende trend om de doodstraf te gebruiken bij bedreiging van de staatsveiligheid, was overal zichtbaar, waarbij China, Pakistan, Iran en Irak mensen executeerden op beschuldiging van “terrorisme”.
Pakistan hervatte de executies na de afschuwelijke aanval van de Taliban op een school in Peshawar. Zeven mensen werden in december geëxecuteerd en de overheid heeft gezegd dat zij nog honderden veroordeelden op grond van “terrorisme” gaat executeren. Ook in 2015 gaan executies op grote schaal door.
In China maakten de autoriteiten gebruik van de doodstraf in de “Strike Hard” campagne tegen de onrust in de Autonome Regio Xinjiang. Ten minste 21 mensen werden geëxecuteerd vanwege separatistische aanvallen, terwijl 3 mensen ter dood veroordeeld werden tijdens een massa bijeenkomst in een stadion.
Landen als Noord-Korea, Iran en Saudi-Arabie gingen door met het misbruiken van de doodstraf als middel om afwijkende politieke meningen te onderdrukken.
Weer andere landen gebruikten de doodstraf om criminaliteit aan te pakken. Jordanië beëindigde in december een acht jaar durend moratorium met de executie van elf veroordeelden voor moord, met als argument een eind te maken aan een misdaadgolf. In Indonesië kondigde de regering aan om vooral drughandelaren te gaan executeren. Dat gebeurde in januari 2015 ook. Onder hen was de Nederlander Ang Kim Soei.
Sterke stijging in doodvonnissen
Er was een dramatische stijging van het aantal doodvonnissen in 2014 in vergelijking met vorig jaar, ten minste 2.466 ten opzichte van 1.925. Dit komt vooral door de honderden doodvonnissen in Egypte.
In Nigeria werden 659 doodvonnissen geregistreerd in 2014, een enorme toename in vergelijking met de 141 in 2013. Militaire rechtbanken spraken doodstraffen uit tegen 70 soldaten. Zij werden veroordeeld voor muiterij in de context van het gewapende conflict met Boko Haram.
In Egypte spraken rechtbanken 509 doodvonnissen uit in 2014, 400 meer dan in 2013. Dit is inclusief massavonnissen tegen 37 mensen in april en 183 in juni.
Methodes en Misdaden
Methodes van executie in 2014 waren: onthoofding, ophanging, dodelijke injecties en het vuurpeloton. Publieke executies werden uitgevoerd in Iran en Saudi-Arabië.
Sommige mensen werden ter dood veroordeeld voor niet dodelijke misdaden, waaronder overvallen, drugs gerelateerde-en economische misdrijven. Er werden zelfs doodvonnissen uit gesproken voor “overspel”, “blasfemie” of “tovenarij”, zaken die per definitie niet strafbaar zouden moeten zijn. Veel landen gebruiken vage termen als politieke “misdaden” om echte of vermeende dissidenten ter dood te veroordelen.
Meer informatie:
- Bekijk de situatie per land op dezen interactieve wereldkaart
- Lees het Amnesty-rapport: Death Sentences and Executions 2014
- Lees de Facts and Figures 2014 uit het Amnesty-doodstrafrapport
- Vind het antwoord op je vraag in de Q&A
