Dood van 29 bootvluchtelingen is een ramp die schreeuwt om snelle uitbreiding reddingscapaciteit Middellandse Zee
Vanavond meldde de NOS dat op de Middellandse Zee in ieder geval 29 bootvluchtelingen zijn omgekomen. Deze keer niet door verdrinking, zoals vele van de 3500 slachtoffers die vorig jaar vielen, maar door onderkoeling. Volgens berichten zouden de meeste van hen, naar verluidt 22, overleden zijn nadat ze waren opgepikt door de Italiaanse kustwacht, die een lange afstand moest overbruggen om ze te redden. Blijkbaar waren ze al zo ver onderkoeld dat ze eenmaal aan boord niet meer te redden waren. Vluchtelingenorganisatie UNHCR vreest dat er nog meer van hen zullen sterven terwijl de reddingsboot de lange terugtocht naar Italië maakt.
Door: Christian Mommers, senior medewerker Politieke Zaken bij Amnesty Nederland
Tragische ongelukken komen veelvuldig voor op de Middellandse Zee. Gedreven door een hoop op een beter leven, maar vooral ook door de grote humanitaire crises in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, zoeken vluchtelingen en migranten hun weg naar Europa. Datzelfde Europa heeft de afgelopen jaren nadrukkelijk geïnvesteerd in grensbewaking, door middel van personeel, hekken en elektronische hulpmiddelen. Hierdoor is de toegang via land steeds verder onmogelijk gemaakt en kiezen velen, waaronder grote aantallen Syrische en andere vluchtelingen, nu de gevaarlijkste route, via zee.
Mare Nostrum
Geconfronteerd met grote aantallen sterfgevallen stelde Italië in oktober 2013 een grote reddingsoperatie in, Mare Nostrum. Na meer dan een jaar vluchtelingen opvissen, waarbij Italië geen steun kreeg van Europa, was de koek op en werd Mare Nostrum gestopt. De EU zette middels het grensbewakingsagentschap Frontex wel een eigen operatie op, Triton, waar Nederland aan deelneemt. Deze is niet primair gericht op redding, maar op het verder versterken van de grensbewaking. Triton opereert dan ook alleen vlak bij de Italiaanse kust. Redding is pas aan de orde als bootvluchtelingen de Italiaanse kust dicht genoeg naderen. In combinatie met de gereduceerde mogelijkheden van de Italianen moeten bootvluchtelingen dan ook lang wachten op redding, als die al komt. UNHCR wijt het hoge dodental van vandaag hier ook aan.
Nederland
Herhaalde, steeds dringendere, oproepen van mensenrechtenorganisaties om niet de grensbewaking, maar de reddingscapaciteit te vergroten, om zo een humanitaire ramp te voorkomen, werden door EU-lidstaten weggewuifd. Nederland was hierin een van de hardliners: het was tegen steun aan Italië voor hun reddingsactiviteiten en wilde ook de discussie over een nieuwe reddingsoperatie aangaan. Nederland speculeerde erop dat bootvluchtelingen bij het ontbreken van een grote reddingsoperatie niet meer de zee op zouden gaan. Een aanname die – gezien de situatie in landen als Syrië en Libië – op wensdenken en niet op realiteit was gestoeld.
NOS-correspondent Rop Zoutberg meldt dat de nieuwe tragedie in Italië meteen tot discussie leidt over de wijsheid van de beslissing om de reddingscapaciteit op de Middellandse Zee uit te kleden. Amnesty International roept de Nederlandse regering op zich ook over haar standpunt te bezinnen en alles in het werk te stellen om de reddingscapaciteit in het Middellandse Zeegebied, met name ook verder uit de Italiaanse kust, met spoed weer aanzienlijk te vergroten.
—
Lees meer over operatie Mare Nostrum en haar opvolger Triton: Acht vragen en antwoorden over het einde van een reddingsoperatie die 150.000 mensen het leven redde
