Donderdag op tv: Deal met de dood
De documentaire Deal met de Dood is het vervolg op Code Rood: de Doodstraf. In beide documentaires filmde documentairemaker Jessica Villerius de ter dood veroordeelde Clinton Young. Hij wacht in de dodencel van Texas op zijn executie. In Deal met de Dood wordt zijn zaak ontrafeld en staat er maar één vraag centraal: Kan hij het eigenlijk wel gedaan hebben?
De afgelopen jaren filmde documentairemaker Jessica Villerius de veroordeelde Clinton talloze keren in de dodencel in Texas, waar ze alleen met hem mag praten als hij in een stalen constructie en achter glas plaatsneemt. Hun eerste gesprek was bijna 4 jaar geleden, hun laatste enkele weken voor uitzending van deze documentaire.
Deal met de dood laat zien hoe Clinton opgroeide. Villerius gaat langs bij zijn moeder, een groot deel van zijn familie en medegedetineerden. Het laat de rauwe kant van het verdriet van familie van een terdoodveroordeelde zien. Clinton’s moeder Carla: ‘Dat is mijn kind, daar in die kooi. Ik zou zonder nadenken zijn plaats innemen als dat zou betekenen dat hij weer thuis zou komen.’
Het is een complexe zaak met ongelooflijk veel details en gevoeligheden, zo realiseert de maker zich. ‘Ik heb me daarom vooral gefocust op de onlogica gedurende het proces, omdat het onmogelijk was de hele zaak met al haar getuigen opnieuw te horen. Ik hoop dat als mensen dit zien, ze zich zullen realiseren: dit had mij of mijn kind misschien ook kunnen overkomen. Het is in die zin wél een aanklacht tegen de doodstraf in het algemeen: Clinton Young wordt straks geëxecuteerd voor iets waar op zijn minst veel twijfel over is en het is een onomkeerbare straf. Hij is straks dood en dan zullen we nooit weten wat er exact is gebeurd omdat er niet voldoende onderzoek is gedaan.’
Clinton Young is één van de 2.832 mensen die in de VS in de dodencel zit. In al die zaken pleit Amnesty voor een omzetting van de doodstraf naar een levenslange straf. De documentaire Deal met de dood roept serieuze vragen op over de veroordeling van Young. De onomkeerbaarheid van de doodstraf is een van de redenen waarom Amnesty altijd en overal tegen de doodstraf is.
Sinds 1973 is bij 152 mensen gebleken dat ze onterecht in de dodencel zaten. Zij zaten vast zonder dat ze schuldig waren en kwamen gelukkig vrij voordat ze werden omgebracht. Een van die mensen is Anthony Graves, hij zat in Texas meer dan 18 jaar onschuldig vast.
Deal met de dood illustreert de terechte zorgen over het Amerikaanse rechtssysteem en geeft een goed beeld van het bestaan in een dodencel. Een leven waarvan je nooit weet of de autoriteiten morgen besluiten dat er een einde aan moet komen.
Deal met de dood van Jessica Villerius, 27 april, 21.00 uur, NPO 3
