Colombia: Historisch vredesakkoord moet voor gerechtigheid zorgen
Vandaag tekenden de Colombiaanse regering en de grootste guerrillagroepering van het land, de FARC, een vredesverdrag. Het succes van deze historische gebeurtenis ligt in handen van de Colombiaanse autoriteiten, die voor waarheidsvinding, gerechtigheid en compensatie moeten zorgen voor de miljoenen slachtoffers van het conflict dat meer dan vijftig jaar duurde. De overeenkomst moet nog tijdens een referendum op 2 oktober 2016 door de bevolking worden goedgekeurd.
Mensenrechtenschendingen blijven onbestraft
De Colombiaanse autoriteiten moeten ervoor zorgen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor weerzinwekkende misdrijven worden berecht. Dergelijke misdaden kunnen niet met een pennenstreek weggestreept worden. In het akkoord zijn tal van afspraken opgenomen die niet voldoen aan internationaal recht en standaarden voor de rechten van slachtoffers. Een voorbeeld: de straffen voor degenen die toegeven verantwoordelijk te zijn voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, staan niet in verhouding met de ernst van de misdrijven. Ook de wijze waarop de verantwoordelijkheden van degenen die het bevel voerden is gedefinieerd, zorgt ervoor dat veel guerrilla’s en leden van de veiligheidstroepen vrijuit gaan.
Voortdurend geweld tegen gemarginaliseerde groepen
Aanvallen op gemarginaliseerden groepen, zoals inheemse, Afro-Colombiaanse en kleine boerengemeenschappen evenals mensenrechtenverdedigers gaan nog steeds door. Ze worden door paramilitaire groeperingen aangevallen vanwege economische belangen. Deze groeperingen zouden tien jaar geleden al gedemobiliseerd worden.
Hoofdpunten akkoord
Een van de belangrijkste oorzaken van het conflict is het ongelijke grondbezit, waarbij grote delen van het land in bezit is van een kleine groep. De komende tien jaar zal een deel van het land opnieuw verdeeld worden. De FARC-leden zullen worden ontwapend en beschermd worden door paramilitairen. Op de cocaïneplantages, die een belangrijke inkomstenbron voor de guerrilla’s vormden, zullen nu andere landbouwgewassen worden geteeld.
De FARC zal een politieke partij worden met de komende twee regeringsperiodes een beperkt aantal zetels in de senaat en het parlement. Daarna kan de partij zetels verdienen tijdens verkiezingen.
En er wordt een tribunaal opgericht om FARC-leden te berechten. Wie misdaden bekent, krijgt een taakstraf in plaats van gevangenisstraf. Wie zich schuldig heeft gemaakt aan massamoord, verkrachting en marteling wordt wel berecht. Dit geldt zowel voor FARC-strijders, paramilitairen en leden van het regeringsleger.
Mensenrechten in Colombia in tien getallen
- 7,9 miljoen slachtoffers van het gewapende conflict, van wie de helft vrouwen (Unidad para la Atención y Reparación Integral a las Víctimas, UARIV, september 2016)
- 6,9 miljoen mensen uit hun huis verdreven (UARIV)
- 267.000 mensen gedood tijdens het conflict, voornamelijk burgers (UARIV)
- 46.386 slachtoffers van gedwongen verdwijningen (UARIV)
- 29.622 ontvoeringen (UARIV)
- 11.062 slachtoffers van mijnen en onontplofte munitie (UARIV)
- 8.022 kindsoldaten die werden ingezet door paramilitairen en guerrillagroeperingen (UARIV)
- 4.392 slachtoffers van mogelijk buitengerechtelijke executies (VN-Hoge Commissaris voor Mensenrechten, maart 2016)
- 63 mensenrechtenverdedigers in 2015; 52 activisten vermoord in de eerste negen maanden van 2016 (We Are Defenders Programme)
- 20 vakbondsleden vermoord in 2015 (Escuela Nacional Sindical)
