China: Oeigoerse ouders gedwongen gescheiden van hun kinderen

Oeigoerse ouders die vanwege werk of studie naar het buitenland gingen, hebben hun kinderen vaak al jaren niet meer gezien. Veel kinderen worden vastgehouden in ‘weeshuizen’ van de staat en hebben geen enkel contact met hun ouders. Sommige kinderen zijn pas een paar jaar oud.

Vandaag brengt Amnesty International een nieuw rapport uit waarin Oeigoerse ouders die in het buitenland verblijven beschrijven wat ze doormaken omdat ze gescheiden zijn van hun kinderen.

De organisatie sprak met ouders die helemaal geen contact meer hebben met hun kinderen van soms pas 5 jaar oud. Zij kunnen niet terugkeren naar China vanwege de dreiging naar een ‘heropvoedingskamp’ te worden gestuurd.

‘De meedogenloze massadetentie-campagne van China in Xinjiang heeft gescheiden families in een onmogelijke situatie gebracht. Kinderen mogen het land niet uit, terwijl hun ouders vervolging en willekeurige detentie te wachten staat als ze naar huis terugkeren om voor hun kinderen te zorgen’, zegt Alkan Akad van Amnesty International.

‘De hartverscheurende verhalen van de ouders die we spraken, zijn pas het topje van de ijsberg van al het lijden dat de Oeigoerse families  die van hun kinderen zijn gescheiden moeten doorstaan. De Chinese autoriteiten moeten een einde maken aan hun harteloze beleid in Xinjiang. Zij moeten ervoor zorgen dat deze families zo snel mogelijk herenigd kunnen worden, zonder de angst dat ze naar een kamp worden gestuurd.’

Interviews met zes Oeigoerse families

Amnesty-onderzoekers interviewden zes Oeigoerse families die nu wonen in Nederland, Australië, Canada, Italië en Turkije. De families verlieten China vóór 2017, toen de Chinese autoriteiten hun onderdrukking van de Oeigoeren en andere moslims intensiveerden. Ze hadden nooit gedacht dat hun kinderen zich niet meer bij hen zouden mogen voegen.

Rizwangul in Nederland

De Oeigoerse Rizwangul werkte al verkoopster in Dubai in 2014, toen haar zoon – toen 3 jaar oud – haar een half jaar bezocht, samen met haar neef. Het was haar plan haar zoon over te brengen naar Dubai, maar haar ouders stelden voor hem in China te houden totdat hij naar school moest, zodat Rizwangul zich op haar carrière kon richten.

‘Iedere keer als ik voor vakantie terugging naar mijn stad in Xinjiang, was ik een maand samen met mijn zoon’, vertelt Rizwangul. ‘Ik was dan altijd zo gelukkig. Toen hij op bezoek kwam bij me in Dubai, was dat de beste tijd van mijn leven.’

In maart 2017 ging haar neef weer terug naar Xinjiang omdat zijn moeder ziek was. Twee maanden later wilde Rizwangul gaan, maar haar zus en vrienden zeiden dat het niet veilig was om terug te komen naar China. Ze hoorde dat haar neef naar ‘school’ was gegaan om te ‘studeren’: in de codetaal die veel Oeigoeren gebruiken, betekent dat waarschijnlijk dat hij naar een ‘heropvoedingskamp’ werd gestuurd. In september kreeg Rizwangul nog slechter nieuws: haar zus, die voor haar zoon zorgde, zei dat ze niet meer moest bellen omdat het niet veilig was. Sindsdien heeft Rizwangul geen contact meer gehad met haar zoon, zus of vrienden in Xinjiang.

‘Het is zo moeilijk voor anderen om te begrijpen wat ik voel’, zegt Rizwangul, terwijl de tranen over haar wangen stromen. ‘Het enige dat mij op de been houdt is dat ik wil weten dat hij leeft, dat het goed met hem gaat. Als ik nu met hem kon praten, zou ik zeggen: “Vergeef me, ik heb je op deze wereld gezet, maar ik kon niet voor je zorgen; ik kon geen moeder voor je zijn.” Stel je voor, dat je je familie niet kan bellen, dat je jarenlang niet weet of je kinderen, ouders, familieleden nog leven. Stel je voor dat jij niet de enige bent, maar dat miljoenen [Oeigoerse] mensen gescheiden zijn van hun familieleden. We hadden nooit gedacht dat dit ons zou overkomen, maar het is gebeurd. Help ons alstublieft.’

Achtergrond Oeigoeren

Toegang voor mensenrechtenonderzoekers

‘De tragedie van de gescheiden families in Xinjiang laat de onmenselijkheid zien van China’s poging om de Oeigoeren en andere islamitische etnische groepen te controleren en indoctrineren onder het mom van ‘het tegengaan van terrorisme’, zegt Alkan Akad. 

China moet een einde maken aan de maatregelen die het recht beperken van alle islamitische minderheidsgroepen om vrijelijk hun land in- en uit te reizen. Alle politieke ‘heropvoedingskampen’ moeten worden gesloten en alle gevangenen moeten onmiddellijk, onvoorwaardelijk en zonder vooroordeel worden vrijgelaten.

Amnesty International roept de Chinese overheid ook op om VN-mensenrechtenexperts, onafhankelijke onderzoekers en journalisten volledige en onbeperkte toegang te geven tot Xinjiang.

Daarnaast roept Amnesty andere regeringen op er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat Oeigoeren, Kazakken en andere Chinese etnische minderheden die in hun landen wonen, hulp krijgen bij het lokaliseren van en contact opnemen en herenigen met hun kinderen.