Cambodja, voorkom humanitaire crisis door extreme corona-maatregelen

De Cambodjaanse regering moet dringend stappen ondernemen om een humanitaire en mensenrechtencrisis te voorkomen door de gevolgen van de strenge corona-lockdown in het land. Duizenden mensen smeken om hulp op Telegram en Facebook omdat ze geen eten meer hebben. Geverifieerde beelden tonen wanhopige scènes in zogenaamde ‘rode zones’ en gewelddadig politieoptreden.

Sinds 19 april is er een strikte lockdown ingevoerd in delen van de hoofdstad Phnom Penh en andere steden, waaronder Takhmao, Preah Sihanouk en Poipet. Op maandag 26 april werd de lockdown verlengd tot 5 mei 2021.

De overheid heeft gebieden waar een bijzonder ernstige corona-uitbraak plaatsvindt, aangewezen als ‘rode zones’. Mensen in die gebieden mogen hun huis niet verlaten, zelfs niet om voedsel en andere basisbenodigdheden te kopen. Markten zijn gesloten en mobiele voedselverkopers mogen de straat niet op, waardoor veel bewoners honger lijden. Sommige mensen zitten al sinds 9 april in deze extreme lockdown.

Honderdduizenden mensen in extreme lockdown

Alleen al in Phnom Penh bevinden zich naar schatting 87.349 huishoudens, bestaande uit 293.791 mensen, in deze rode zones. In Preah Sihanouk wonen 4.886 huishoudens in rode zones, wat neerkomt op naar schatting 23.854 personen. Amnesty International ontvangt alarmerende berichten dat zelfs humanitaire ngo’s geen voedsel en andere essentiële hulp mogen verstrekken in rode zones, ondanks de dringende behoeften van in gevaar verkerende bewoners.

‘De schandalige corona-aanpak van de Cambodjaanse regering veroorzaakt onnoemelijk veel leed en ingrijpende mensenrechtenschendingen in het hele land’, zegt Yamini Mishra van Amnesty International. ‘Op dit moment lijden inwoners van‘ rode zones ’en veel andere Cambodjanen honger door fundamenteel onredelijk beleid. De Cambodjaanse autoriteiten moeten dringend het roer omgooien door samen te werken met ngo’s en VN-agentschappen om humanitaire toegang tot rode zones te vergemakkelijken. Iedereen die afgesloten is, moet toegang krijgen tot voldoende voedsel, water, gezondheidszorg en andere essentiële zaken.’

Miljoenen mensen in Cambodja zitten al in ernstige economische moeilijkheden na een jaar pandemie. ‘De Cambodjaanse regering kan en moet beslissende maatregelen nemen om deze ramp te verzachten’ zegt Yamini Mishra. ‘Het is ook absoluut noodzakelijk dat het VN-team in Cambodja proactief alles in het werk stelt om goedkeuring te krijgen voor het verlenen van noodhulp aan mensen in nood, ook in rode zones.’

Hongerige bewoners worden bedreigd

Veel inwoners, ook die met jonge kinderen en oudere familieleden, hebben hun wanhoop geuit nu hun voedselvoorraden beginnen op te raken. Nu markten gesloten zijn en mobiele voedselverkopers zijn uitgesloten van het verkopen van basisbenodigdheden, hebben velen geen toegang tot de basisbehoeften die ze nodig hebben om te overleven.

Het Crisis Evidence Lab van Amnesty International heeft 23 Facebookberichten en video’s beoordeeld die afkomstig zijn uit de afgesloten gebieden. De organisatie heeft meerdere video’s geverifieerd waarin bewoners wanhopige smeekbeden doen om hulp.

Amnesty is bezorgd over het feit dat mensen die vastzitten en die hun zorgen in het openbaar wilden uiten, te maken hebben gehad met represailles en bedreigingen. De organisatie heeft alarmerende berichten ontvangen dat sommige personen die hulpverzoeken op Facebook plaatsten, zijn bedreigd en geïntimideerd door lokale autoriteiten.

Sommige inwoners die zonder voedsel komen te zitten, protesteerden tegen de maatregelen rond Phnom Penh. Op 20 april waarschuwde premier Hun Sen de inwoners in een toespraak dat de regering hen voedselhulp zou kunnen weigeren als ze blijven protesteren en hun zorgen uiten.

‘In plaats van vergeldingsmaatregelen te nemen tegen wanhopige inwoners die hun bezorgdheid hebben geuit, moeten de Cambodjaanse autoriteiten zich concentreren op het vergemakkelijken van de toegang tot essentiële hulp en diensten voor mensen in nood’, zegt Yamini Mishra.

Gewelddadig politieoptreden

Mensen die de corona-beperkingen overtreden, krijgen te maken met zware en onevenredige straffen onder de zeer problematische nieuwe coronawet van Cambodja. De wet inzake maatregelen ter voorkoming van de verspreiding van COVID-19 en andere ernstige, gevaarlijke en besmettelijke ziekten werd afgekondigd op 11 maart 2021. Deze wet voorziet in een reeks buitensporige en onevenredige straffen voor personen die de wet overtreden, waaronder gevangenisstraffen tot 20 jaar en boetes tot 20 miljoen riels (iets mee dan 4.000 euro).

De politie heeft ook onnodig en buitensporig geweld gebruikt tegen mensen die vermoedelijk de lockdown-beperkingen schonden. Amnesty International heeft video’s geanalyseerd van de politie in Phnom Penh die mensen bedreigt en slaat met wat lijkt op bamboestokken. De gouverneur van Phnom Penh, Khuon Sreng, en de woordvoerder van de gemeentelijke politie van Phnom Penh, San Sokseyha, erkennen beiden dat er geweld is gebruikt en noemen dat noodzakelijk om de volksgezondheid te beschermen.

Nieuwe corona-golf

Cambodja heeft moeite om de derde corona-golf in te dammen. Eind februari vond een grote uitbraak plaats nadat een groep toeristen naar verluidt door middel van omkoping de verplichte hotelquarantaine had omzeild.

Volgens de Verenigde Naties zal de armoede in Cambodja bijna verdubbelen als gevolg van de corona-pandemie en zal die armoede zeker 17,6 procent van de bevolking treffen. Het land heeft een slecht ontwikkelde sociale zekerheids-infrastructuur, waardoor mensen van wie het werk is weggevallen door de crisis, onder wie arbeiders in de kledingsector en veel andere arbeiders in de informele sector, in een precaire economische situatie terechtkomen.

Lees het volledige Engelstalige persbericht hier.