‘Business as usual’ tussen EU en Israël moet voorbij zijn, stelt Amnesty International

De Europese Unie moet het advies van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) omzetten in effectief beleid en een einde maken aan Israëls schendingen van het internationaal recht. Deze oproep doet Amnesty International aan vice-voorzitter Josep Borrell Fontelles van de Europese Commissie en de EU-ministers van Buitenlandse Zaken, voorafgaand aan hun bijeenkomst in Brussel op 29 augustus.  

Het Internationaal Gerechtshof publiceerde op 19 juli 2024 haar bevindingen over Israel’s Policies and Practices in the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem. Om hieraan te kunnen voldoen, raadt Amnesty International de EU aan de volgende maatregelen te nemen:  

• Verbied handel en investeringen in Israëlische nederzettingen in het Bezette Palestijnse Gebied, inclusief bezet Oost-Jeruzalem;  
• Verbied investeringen in Israëlische bedrijven of banken die bijdragen aan de instandhouding van Israëls onwettige bezetting;  
• Voer een juridische beoordeling uit om te bepalen welke aspecten van de samenwerking tussen de EU en Israël in strijd zijn met het internationaal recht. 

Geen ruimte voor twijfel 

‘De EU erkent al lang dat de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, en de Gazastrook door Israël worden bezet’, zegt Eve Geddie van Amnesty International. ‘Het EU-beleid en de praktijken van de EU ten aanzien van Israël gaan echter voorbij aan de illegaliteit van Israëls voortdurende aanwezigheid in het Bezette Palestijnse Gebied en de ernstige schendingen die Israël begaat om de bezetting in stand te houden.’ 

‘Het advies van het ICJ laat geen ruimte voor twijfel. De Israëlische bezetting en de annexatie van Palestijns Gebied zijn onrechtmatig, net als het nederzettingenbeleid, de confiscatie van land en de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen van het Bezette Palestijnse Gebied. Israëls discriminerende beleid, wetten en praktijken tegen Palestijnen zijn in strijd met het verbod op rassendiscriminatie en apartheid. ‘ 

Geen business as usual  

De bevindingen van het Hof wijzen duidelijk op schendingen van het internationaal recht door Israël.  Derde landen zijn verplicht om het onwettige gedrag niet te legitimeren en mogen er geen bijstand aan verlenen.

De levering van wapens en uitrusting door EU-lidstaten en hun handel en investeringen met illegale Israëlische nederzettingen maken de schendingen van het internationaal recht door Israël mogelijk. Ze zijn in strijd met hun verplichtingen op grond van het internationaal recht. ‘Er kan geen sprake zijn van ‘business as usual’ met een staat die een wrede, onrechtmatige bezetting handhaaft en op grote schaal ernstige schendingen van het internationaal recht begaat, waaronder oorlogsmisdrijven en misdaden tegen de menselijkheid’, aldus Eve Geddie.  

‘De onophoudelijke bombardementen op Gaza met een duidelijk risico op genocide, de dodelijke piek in het door de staat gesteunde kolonistengeweld en het meest recente militaire offensief op de Westelijke Jordaanoever zijn allemaal een gevolg van de onrechtmatige bezetting door Israël. De passiviteit van de EU heeft decennialange straffeloosheid mogelijk gemaakt.’ 

Eve Geddie: ‘De oproep van de EU tot een staakt-het-vuren en het beperken van het kolonistengeweld klinkt hol totdat de EU concrete acties onderneemt: een onmiddellijk wapenembargo, een verbod op handel met Israëlische nederzettingen en steun voor actie bij de VN om een einde te maken aan Israëls onrechtmatige bezetting van het Palestijnse Gebied.’ 

De conclusies van het ICJ 

• Israëls voortdurende aanwezigheid in het Bezette Palestijnse Gebied (OPT) is in strijd met het internationaal recht    
• Israël is verplicht haar onwettige aanwezigheid te beëindigen en alle nieuwe nederzettingsactiviteiten onmiddellijk te staken 
• Alle kolonisten moeten geëvacueerd worden en de veroorzaakte schade hersteld 

Het oordeel van het Hof richt zich ook op de staten. Zij zijn verplicht om de situatie die het gevolg is van de onrechtmatige aanwezigheid van Israël in het Bezette Palestijnse Gebied niet als legaal te erkennen. Zij moeten geen hulp of bijstand verlenen aan het in stand houden van de situatie die is ontstaan door de voortdurende aanwezigheid van Israël in de OPT.  

De adviserende opinie van het ICJ toont aan dat de oproepen tot een herziening van de Associatieovereenkomst van de EU met Israël terecht zijn. Zowel het advies als de vaststelling van het Internationaal Gerechtshof wegen hier mee: er is een aannemelijk risico op genocide in Gaza in de zaak die Zuid-Afrika tegen Israël heeft aangespannen op grond van het Genocideverdrag. Lidstaten die een dergelijke herziening blokkeren, handelen in strijd met de verplichtingen die het ICJ in zijn advies heeft aangegeven.  

Achtergrond  

De informele Raad Buitenlandse Zaken vindt plaats in Brussel op 29 augustus 2024. Lees de brief en alle aanbevelingen van Amnesty International aan de EU en haar lidstaten hier.