Brazilië: grootste bloedbad ooit door politieactie in Rio niet te rechtvaardigen

Bij een grote politieoperatie in de wijk Jacarezinho in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro vielen donderdag zeker 25 doden, onder wie een politieagent. Amnesty International vindt dit zoveelste bloedbad door de politie verwerpelijk en roept op tot vervolging van de verantwoordelijken.

‘Het OM van de staat Rio de Janeiro moet een snel, volledig, onafhankelijk en effectief onderzoek uitvoeren naar deze gruweldaden, volgens internationale normen,’ zegt Jurema Werneck van Amnesty International Brazilië, ‘zodat de agenten van de deelstaat die opdracht hebben gegeven voor dit bloedbad of er aan deelnamen ter verantwoording worden geroepen en voor de rechter worden gebracht.’

Naast de doden die vielen, werden ook verschillende jongemannen opgepakt. Amnesty International Brazilië roept de politie op om de fysieke integriteit van deze mensen te waarborgen.

Grootste bloedbad ooit

Het bloedbad in Jacarezinho is het grootste bloedbad ooit aangericht door de deelstaatpolitie in de stad Rio de Janeiro. Het overtreft zelfs het beruchte bloedbad in de wijk Vigário Geral in 1993, waarbij 21 mensen omkwamen. Vaak zijn de favela’s het toneel van dit soort gewelddadig politieoptreden. Favela’s zijn arme buurten die ooit clandestien werden gebouwd in en rond de stad, inwoners moeten vaak rondkomen van een laag inkomen. De favela Jacarezinho is een van de grootste van Rio de Janeiro, de bekende voetballer Romário groeide hier op.

‘Het is volkomen onaanvaardbaar dat veiligheidstroepen ernstige mensenrechtenschendingen blijven begaan in Rio de Janeiro tegen inwoners van favela’s, die meestal zwart zijn en in armoede leven’, zegt Jurema Werneck. ‘en Zelfs als de slachtoffers werden verdacht van criminele activiteiten, wat nog niet is bewezen, zijn zulke standrechtelijke executies niet te rechtvaardigen. De politie heeft de bevoegdheid om te arresteren, maar justitie heeft de plicht om degenen die worden verdacht van het plegen van misdaden te vervolgen en te berechten.’

Politieoperaties opgeschort

Het Braziliaanse Federale Hooggerechtshof (STF) schortte vorig jaar juni de politieoperaties in de sloppenwijken van Rio de Janeiro op zolang de corona-pandemie duurt. Aanleiding was het toegenomen politiegeweld tijdens het begin van de pandemie; in het bijzonder de dood van een 14-jarige jongen in Rio door een politiekogel werd door de rechtbank benoemd.

Ondanks toezeggingen om het rechtbankbesluit te respecteren, heeft de deelstaatregering systematisch niet voldaan aan deze uitspraak van de hoogste rechtbank van het land. Het burgerrechtenorganisaties blijven de voortdurende politieoperaties in favela’s registreren en de daarmee gepaard gaande mensenrechtenschendingen aan de kaak stellen.

Mensenrechten respecteren

‘Het is essentieel dat de mensenrechten van iedereen in Brazilië worden gerespecteerd en gegarandeerd’, zegt Jurema Werneck. ‘De deelstaatregering van Rio de Janeiro moet een alomvattend veiligheidsbeleid ontwikkelen op basis van inlichtingen en training, zodat agenten van de staat die geweld gebruiken dit doen met respect voor de mensenrechten van zowel de inwoners van een rijke wijk als Ipanema alsook van inwoners van de favela’s.’