Amnesty’s HURICAP: mijn camera als mijn wapen

In veel landen leiden onderdrukking door de staat en gewelddadige conflicten tot ernstige mensenrechtenschendingen. Veel van deze conflicten en schendingen blijven uit de publieke belangstelling omdat ze plaatsvinden in gebieden die voor grote internationale spelers niet van belang zijn. Dappere lokale mensenrechtenverdedigers verzamelen met veel moeite bewijsmateriaal om druk uit te oefenen op de internationale gemeenschap.

Het Human Rights Capacity Building Programme (HURICAP) van Amnesty Nederland speelt een belangrijke rol bij het documenteren van ernstige mensenrechtenschendingen door middel van een netwerk van Afrikaanse trainers. Zij leiden lokale mensen op om mensenrechtenschendingen in Afrika ten zuiden van de Sahara te monitoren, documenteren en publiceren. Een nieuw project met lokale activisten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika staat in de planning. Deze trainingen zijn een langetermijn-investering. Ze zijn praktisch en aangepast aan lokale behoeften. De deelnemers krijgen onder meer informatie en praktische tips over het interviewen van slachtoffers en getuigen, over (digitale) veiligheid, het identificeren van patronen van schendingen, en het omgaan met stress en burn-out. Deze langetermijn-steun stelt de lokale activisten en organisaties in staat om op een effectieve manier betrouwbaar bewijsmateriaal te verzamelen, en om aan de wereld te laten zien wat er gaande is in hun land. Het uiteindelijke doel is het ter verantwoording roepen van de daders van de schendingen.

Trainingen in Kordofan, Sudan

Een goed voorbeeld van het werk van HURICAP is het project in Sudan, waar Amnesty-medewerkers samenwerken met lokale mensenrechtenactivisten uit de grensgebieden van Zuid Kordofan en het Blauwe Nijlgebied. In deze gebieden worden al vijf jaar lang willekeurige luchtaanvallen uitgevoerd door de Sudanese strijdkrachten (SAF). Tussen de grootschalige vernietiging van huizen, klinieken en gewassen, worden de lokale activisten getraind en ondersteund om bewijsmateriaal van deze mogelijke oorlogsmisdaden te verzamelen. Door de inzet van deze mensen, die getuigenissen van slachtoffers en getuigen verzamelden en foto’s en video’s maakten, werd dit vrijwel onbekende conflict hoger op de internationale agenda geplaatst. In het filmpje hieronder kun je meer zien over het werk van HURICAP met deze inspirerende lokale activisten.

De lokale activisten offeren veel op om dit werk te kunnen doen. Zo stoppen ze soms (tijdelijk) met hun opleiding of wachten ze met trouwen en het starten van een gezin. Hun belangrijkste drijfveer is dat ze de rest van de wereld willen laten zien wat er gaande is; ze willen hun land vrij en veilig zien. Of, zoals een van hen zei:

Niet iedereen kan een wapen oppakken en gaan vechten. Er zijn zoveel manieren waarop je een oplossing kunt vinden. Ik persoonlijk koos ervoor om mijn camera als mijn wapen in te zetten.

Het werk van HURICAP wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de ASN Bank.