Amnesty wint rechtszaak over demonstratierecht

De Raad van State heeft geoordeeld in het voordeel van Amnesty International in een principiële zaak tegen de gemeente Maastricht. Kern van de zaak was de vraag of gemeenten mogen eisen dat organisatoren van demonstraties zelf gecertificeerde verkeersregelaars inschakelen. De Raad van State heeft geoordeeld dat dat niet zomaar mag.

‘Wij zijn tevreden met de uitspraak van de Raad van State, die het voor eens en altijd duidelijk maakt dat burgemeesters in heel Nederland van demonstranten niet zomaar mogen eisen dat ze zelf verkeersregelaars regelen, en dus kosten moeten maken voor een taak waarvoor juist de overheid verantwoordelijk is’, zegt Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland.

De Raad van State stelt dat het inschakelen van verkeersregelaars in principe een overheidstaak is en dat hier alleen vanaf gezien kan worden indien de burgemeester kan motiveren waarom hij deze niet zelf kan uitvoeren. Dit is een hoge toets, waaraan de burgemeester van Maastricht destijds niet heeft voldaan. Jelle Klaas van het PILP-NJCM, advocaat in deze zaak, voegt toe: ‘Toch blijven wij van mening dat het altijd een schending van het recht op protest oplevert indien aan organisatoren wordt opgelegd dat zij gecertificeerde verkeersregelaars in moeten huren. Dus niet alleen wanneer een burgemeester deze eis onvoldoende heeft gemotiveerd.’

Onterechte inperking demonstratierecht door gemeente Maastricht

In 2017 organiseerde de plaatselijke Amnesty-groep in Maastricht samen met onder andere een afdeling van de Internationale Socialisten twee demonstraties tegen de dreigende uitzetting van een Afghaans gezin. Zij kregen door de gemeente Maastricht verschillende beperkingen opgelegd waaruit bleek dat de gemeente onvoldoende was doordrongen van het fundamentele belang van het demonstratierecht. Zo werd de organisatoren verboden om aanstootgevende uitingen te doen, tijdens de demonstratie te flyeren, en werd geëist dat zij zelf gecertificeerde verkeersregelaars zouden inhuren.

Over de aanstootgevende uitingen kreeg Amnesty International eerder in bezwaar al gelijk en ook over de flyers kreeg de organisatie in beroep bij de rechtbank gelijk. Vandaag, bijna 4 jaar later, oordeelde ook de Raad van State in het voordeel van Amnesty International.

Gemeenten moeten vreedzaam protest maximaal faciliteren

Het recht om te demonstreren is heel belangrijk voor een gezonde democratische samenleving. Demonstreren is een recht dat maximaal gefaciliteerd moet worden.

‘Gemeenten moeten mensen niet ontmoedigen of zelfs afschrikken om te demonstreren. Ook de laatste weken hebben we helaas weer moeten vaststellen dat het lokale gezag vreedzaam protest te verregaand beperkt of zelfs verhindert. Daarom zal Amnesty zich blijven inzetten voor betere waarborgen voor het recht op protest in Nederland’, zegt Dagmar Oudshoorn.

Bij deze rechtszaken werden de organisatoren van de demonstratie bijgestaan door het PILP-NJCM, een organisatie die procedeert voor mensenrechten, en CMS Law.

Meer informatie over de zaak, het bezwaar en het beroep bij de rechtbank Limburg.