Amnesty: stop administratieve detentie Israël

Administratieve detentie

Administratieve detentie is het arresteren en vasthouden van personen door de staat zonder proces, meestal uit veiligheidsoverwegingen. Volgens Amnesty is administratieve detentie de ‘gevangenhouding zonder tussenkomst van een rechter, op grond van een beschikking door de politie of een overheidsinstelling. Administratieve detentie komt in het Westen bijna uitsluitend voor als korte perioden van voorarrest.’ Een groot aantal landen zoekt zijn toevlucht in administratieve detentie als middel om terrorisme te bestrijden, illegale immigratie te controleren, of een heersend regime te beschermen. De Israëlische autoriteiten zetten het in als alternatief voor het strafrechtelijke systeem: om mensen te arresteren, aan te klagen en vast te zetten voor misdrijven, of om mensen vast te zetten die eigenlijk niet opgepakt hadden mogen worden. Administratieve detentie kan telkens worden verlengd, waardoor mensen oneindig kunnen worden vastgehouden.

Sinds oktober 2015 is het geweld in Israël en de Bezette Palestijnse Gebieden weer opgelaaid. Als reactie daarop volgden massa-arrestaties en plaatsten de Israëlische autoriteiten telkens
meer Palestijnen in administratieve detentie, zelfs kinderen. De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem schat dat er eind april 2016 677 volwassen mannen, 13 minderjarige mannen en twee volwassen vrouwen in administratieve detentie vastzaten (dus 692 in totaal).

Marteling, mishandeling en onzekerheid

Gevangenen in administratieve detentie zijn vaak slachtoffer van marteling of mishandeling tijdens ondervragingen. Ze worden regelmatig wreed behandeld of vernederd, bijvoorbeeld als wraak voor hongerstakingen. De gevangenen en hun families leven in grote onzekerheid, omdat de autoriteiten niet bekendmaken hoe lang iemand vast moet zitten of wat de officiële aanklacht is. Ze m
ogen vaak geen familiebezoek ontvangen of worden in eenzame opsluiting vastgehouden. Ook worden ze soms overgeplaatst naar andere gevangenissen die niet altijd bereikbaar zijn voor familieleden.

Mohammad Faisal Abu Sakha en Abed al-Rahman Kmail

De Palestijnse Mohammad Faisal Abu Sakha (24 jaar) is een circusartiest. Israëlische soldaten pakten hem op 14 december 2015 op bij een checkpoint. Hij werd vastgezet en kreeg op 25 december een administratieve detentie van zes maanden opgelegd. Volgens een woordvoerder van het Israëlische leger zou hij worden vastgehouden omdat hij ‘een gevaar vormde voor de veiligheid van de regio’. De details van zijn zaak zouden ‘vertrouwelijk’ zijn en werden niet naar buiten gebracht. Mohammad Abu Sakha werkt sinds 2007 bij de Palestijnse Circusschool, waar hij kinderen met een beperking traint. Volgens de school, die door de Europese Commissie wordt gesubsidieerd, is er geen enkele reden om aan te nemen dat Abu Sakha een veiligheidsrisico vormt.

De toen 16-jarige Palestijnse Abed al-Rahman Awad Kmail werd op 4 februari 2016 ’s nachts door Israëlische militairen van zijn bed gelicht. Hij werd voor vier maanden in administratieve detentie geplaatst en vierde zijn 17e verjaardag in de gevangenis. Abed al-Rahman Kmail zegt nooit ondervraagd te zijn en weet niet waarom hij wordt vastgehouden.

Ambassadebezoek

Op 7 juni bezocht een Amnesty-delegatie de Israëlische ambassade in Den Haag. Amnesty-directeur Eduard Nazarski en Midden-Oosten-medewerker Loes van Leeuwen spraken onder anderen met ambassadeur Haim Divon over administratieve detentie en uitten hun zorgen over de zaak van Mohammad Faisal Abu Sakha en Abed al-Rahman Kmail. De ambassadeur gaf aan dat hem was verteld dat hij in principe vrij zou komen, mits er iets in de zaak zou veranderen. Helaas is dit nog steeds niet gebeurd. Integendeel: op 13 juni liep de administratieve detentieperiode van Mohammad Faisal Abu Sakha af, maar deze werd direct verlengd met nog eens zes maanden. Ook de detentieperiode van Abed al-Rahman Kmail werd verlengd.

Internationale verplichtingen

Deze praktijken zijn in strijd met Israëls verplichtingen volgens internationale mensenrechtenverdragen. Verdachten moeten worden aangeklaagd voor een erkend strafbaar feit en een eerlijk proces krijgen. Het vastzetten van kinderen mag slechts in uiterste gevallen. Gevangenen hebben recht op familiebezoek, toegang tot een advocaat, moeten worden beschermd tegen marteling en mishandeling en mogen niet onder dwang worden overgeplaatst of verbannen. Gewetensgevangenen moeten onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten.