Amnesty-onderzoek: politie in Thailand gebruikt stelselmatig geweld en schadelijke chemische stoffen tegen demonstranten

De Thaise autoriteiten gebruiken herhaaldelijk gewelddadige tactieken om de opkomende protestbeweging van jongeren de kop in te drukken. Demonstranten worden geslagen, door waterkannonen met chemicaliën bestookt en van dichtbij beschoten met rubberkogels. Dat staat in het vandaag verschenen Amnesty-rapport My face burned as if on fire.

Het rapport biedt uitgebreide documentatie en een analyse van de protesten die het afgelopen jaar in Thailand plaatsvonden. Het schetst een gedetailleerd beeld van het buitensporige en onwettige gebruik van geweld tegen grotendeels vreedzame demonstranten.

De verslagen van Amnesty’s waarnemers ter plaatse worden bevestigd door interviews met tientallen slachtoffers en ooggetuigen. Amnesty’s Crisis Evidence Lab heeft ook 87 video’s geverifieerd waarop het gewelddadige politieoptreden is te zien.

‘Terwijl de protesten in de loop van het jaar in omvang toenamen, faalden de Thaise autoriteiten er volledig in om de situatie te de-escaleren en brachten ze grote aantallen mensen in gevaar, onder wie kinderen’, zegt Emerlynne Gil van Amnesty International.

Verschillende getuigenissen benadrukken het overmatige gebruik van irriterende chemische stoffen, waaronder traangas. Slachtoffers melden dat ze verwondingen opliepen, zoals ernstige brandwonden en neusbloedingen. Ook beschrijven ze veel gevaarlijke incidenten waarbij de politie hogedrukwaterkanonnen op de hoofden van mensen richt en het afvuren van rubberkogels in de menigte.

Mishandeling door de politie

Tienduizenden Thai gingen in 2020 en 2021 in Bangkok maar ook elders in het land de straat op om democratische hervormingen te eisen. Naarmate de protestbeweging in 2020 groeide, nam ook het harde politieoptreden toe. De oproerpolitie zette vier keer een waterkanon in (16 oktober, 8 en 17 november 2020 en 28 februari 2021) om protesten uiteen te drijven ook al waren die grotendeels vreedzaam en was dit in strijd met internationale mensenrechtenwetgeving en -normen.

Ooggetuigen en door Amnesty geverifieerd videobewijs bevestigen dat waterstralen op een afstand van 10 meter worden gericht op demonstranten, veiligheidsagenten, journalisten en waarnemers. De stralen waren soms gericht op het bovenlichaam en het hoofd. Andere keren werden waterkannonen willekeurig ingezet tegen demonstranten die stevig tegen elkaar aangedrukt stonden en niet in staat waren zich te verplaatsen of dekking te vinden. Slachtoffers en ooggetuigen vertelden dat de politie demonstranten met gevechtslaarzen schopte en hen sloeg met schilden en wapenstokken. De politie sloeg demonstranten ook op het hoofd, de nek, de rug en de buik, zelfs nadat ze waren aangehouden. Getuigen vertelden ook dat ze tijdens het protest in februari 2021 beschoten werden met rubberkogels terwijl ze zich vreedzaam begonnen terug te trekken.

Een 16-jarige demonstrant vertelde Amnesty: ‘Ze bonden mijn handen op mijn rug met kabelbinders. Daarna bleven ze me schoppen en slaan met wapenstokken. Ze sloegen me over mijn hele lichaam, mijn nek, mijn ledematen, mijn hoofd, mijn rug… totdat een officier in burger kwam en zei: ‘Het bevel was om [demonstranten] gevangen te nemen en niet om ze in elkaar te slaan. Dit was niet een arrestatie. Dit was mishandeling.’

Onwettig gebruik van chemische stoffen en traangas

Bij het protest op 17 november 2020 meldden mensen dat ze moesten hoesten, huid- en oogirritatie hadden, chemische brandwonden, ademhalingsmoeilijkheden, een branderig gevoel in de neus, longen en huid, en neusbloedingen na het inademen van chemicaliën die vrijkwamen uit traangasflessen of waterkanonnen. ‘Ik had het gevoel dat mijn gezicht brandde en ik kon niet ademen’, zei een 24-jarige waarnemer nadat traangasblikken voor haar op de grond vielen. ‘Het gasmasker hielp helemaal niet. Ik werd bewusteloos geslagen. Ik raakte [pas] in het ziekenhuis bij bewustzijn.’

Politiegeweld maakt deel uit van Thailands repressiearsenaal

De door jongeren geleide volksbeweging groeide na 6 jaar van kleinere vreedzame protesten tijdens de nasleep van de militaire staatsgreep van mei 2014. Na de coup werd de Nationale Raad voor Vrede en Orde (NCPO) geïnstalleerd en werd een reeks beperkingen opgelegd aan politieke activiteiten. Deze werden gedeeltelijk opgeheven na de algemene verkiezingen van 2019, waarbij de deelname van de politieke oppositie werd ingeperkt terwijl militaire functionarissen van de NCPO een gekozen burgerfunctie kregen. Sinds de militaire staatsgreep in 2014 hebben de Thaise autoriteiten voortdurend activisten, mensenrechtenverdedigers, journalisten, politieke tegenstanders en vele anderen aangevallen en vervolgd omdat ze kritiek uitten op het overheidsoptreden.

Terwijl de protesten als gevolg van het coronavirus zijn afgenomen, pakken de autoriteiten nog steeds vreedzame demonstranten op, ook op basis van noodvoorzieningen om de coronacrisis aan te pakken, en ondanks de duizenden besmettingen in de gevangenissen de afgelopen weken.

Volgens Thai Lawyers for Human Rights zijn sinds juli 2020 ten minste 679 mensen strafrechtelijk vervolgd, onder meer vanwege opruiing, majesteitsschennis en computer-gerelateerde misdrijven. Er waren 344 rechtszaken vanwege deelname aan vreedzame protesten, waarvan 43 zaken tegen kinderen waren aangespannen.

Amnesty’s oproep

Amnesty International roept de politie op om de rechten van alle vreedzame demonstranten te beschermen en te faciliteren dat ze gebruik kunnen maken van hun recht op vreedzaam protest en vrije meningsuiting. Ook moet de politie prioriteit geven aan het gebruik van niet-gewelddadige middelen, zoals onderhandeling, bemiddeling en dialoog, om zo situaties die tot geweld kunnen leiden te de-escaleren. Amnesty dringt er bij de Thaise autoriteiten verder op aan om onmiddellijk alle aanklachten in te trekken tegen mensenrechtenverdedigers en activisten die zijn aangeklaagd omdat ze gebruik maken van hun recht om te protesteren.

Problematische wetten zoals de Wet op de openbare vergadering en het Noodbesluit moeten worden ingetrokken. In plaats daarvan moeten bestaande, minder beperkende maatregelen die voldoen aan de internationale mensenrechtenwetgeving en -normen worden geïmplementeerd.

‘De Thaise autoriteiten gebruiken geweld en intimidatie om de onvrede die in het land leeft de kop in te drukken’, zegt Emerlynne Gil. ‘Het is tijd voor een nieuwe aanpak, een die erkent dat de protesten in Thailand vreedzaam zijn en gebaseerd zijn op het recht op vrije vergadering en meningsuiting. Uiteindelijk is deze jongerenbeweging een pleidooi voor dialoog. De autoriteiten mogen daar niet op reageren met wapenstokken, waterkanonnen, chemicaliën en neprechtszaken.’