Amnesty en slachtoffers psychisch geweld in gesprek met staatssecretaris

Op donderdag 20 maart ging Amnesty International samen met vrouwen die slachtoffer zijn geworden van psychisch geweld in gesprek met Ingrid Coenradie, staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Met jaarlijks 870.000 slachtoffers, is psychisch geweld een groot probleem in Nederland. Het lijden vindt vaak in stilte plaats. Elf vrouwen doorbreken nu deze stilte en pleiten voor verandering.

Bij psychisch geweld wordt ernstige geestelijke schade toegebracht door middel van dwang of bedreiging. Het is een patroon van verbale agressie, dreiging, intimidatie of misleiding. Een specifieke vorm van psychisch geweld wordt ‘dwingende controle’ of ‘intieme terreur’ genoemd. Dat is een ernstige vorm van partnergeweld waarbij de ene partner de andere sterk domineert en controleert. Deskundigen zien psychisch geweld als een stap die vaak voorafgaat aan femicide (vrouwenmoord). In Nederland worden volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek jaarlijks meer dan veertig vrouwen slachtoffer van femicide.

Stem van slachtoffers cruciaal

Er is een wet in de maak die psychisch geweld strafbaar stelt. Amnesty International wil dat de nieuwe wet in lijn komt met de mensenrechtenstandaarden en dat in wetgeving, beleid en praktijk de input van de slachtoffers wordt meegenomen. Daarom verzamelde Amnesty International de verhalen en aanbevelingen van elf slachtoffers van psychisch geweld. Drie van hen zaten vanmiddag aan tafel bij staatssecretaris Coenradie.

Aan het eind van het gesprek overhandigde Amnesty International de verhalenbundel ‘Psychisch geweld: Elf vrouwen doorbreken de stilte’. In de bundel omschrijven de vrouwen in hun eigen woorden hun ervaringen met psychisch geweld en wat deze ervaringen tot op de dag van vandaag met hen doen.

“Het is ontzettend knap dat elf vrouwen in dit boek hun verhaal doen over psychisch geweld”, stelt de staatssecretaris. “Door hun getuigenissen wordt duidelijk dat we als maatschappij nog een weg te gaan hebben in het ondersteunen van deze vrouwen. Door bijvoorbeeld de signalen te leren kennen die wijzen op psychisch geweld. Het is alarmerend als iemand continu de telefoon van je vriendin, zus of buurvrouw controleert en elk moment van de dag wil weten waar ze is. En het is een teken aan de wand van mogelijk iets groters. Kijk dus niet weg, maar kijk naar elkaar om.”

Ervaringen na het gesprek

Anne: “Het was een heel bijzondere dag. Het contrast met mijn radeloosheid na mijn vlucht is groot. Het ontroert me dat ik nu zo ver ben gekomen. De staatssecretaris heeft ons echt gehoord en kan het verschil maken. Ze kan onze stem in daden omzetten. Wij hebben de noodklok geluid en zij kunnen nu doorpakken.”

Eveline “Ik vond het een indrukwekkend en informatief gesprek. We werden gehoord door de juiste persoon. Hopelijk is het een mooie start om met elkaar in gesprek te blijven.”

Liesbeth: “Het voelt als een opluchting dat we serieus werden genomen. Dat er echt even plek was voor de zwaarte die veel slachtoffers elke dag moeten dragen. Hopelijk komen er zo snel mogelijk handvatten voor omstanders, politie en het recht, om veiligheid voor slachtoffers te kunnen waarborgen.”

De vrouwen geven aanbevelingen voor de wetgever, beleidsmakers, hulpverlening en de politie. Ook benadrukken zij hoe belangrijk het is om als samenleving psychisch geweld te herkennen en erkennen.

“Er gaat een enorme kracht uit van de vrouwen. Zij weten als geen ander tegen welke barrières je aanloopt als slachtoffer van psychisch geweld en hoe de wet op dit moment onvoldoende bescherming biedt,” aldus Martine Goeman van Amnesty International. “Vandaag is de eerste stap gezet om de stem van de slachtoffers luid en duidelijk mee te nemen in het maken van nieuwe wetgeving en beleid.”

Staatssecretaris Coenradie voegt toe wat haar is bijgebleven na het gesprek: “Eerst gevangen in een relatie, nu gevangen in een systeem en straks gevangen in vrijheid. Deze zin uit het gesprek net blijft me bij. Er is nog veel te doen. Het gesprek gaf me bekende én nieuwe inzichten en maakt me nog strijdbaarder.”

Oproep

Psychisch geweld is een mensenrechtenschending. Daarom roept Amnesty International op om psychisch geweld expliciet strafbaar te maken. Staatsecretaris Coenradie beloofde in oktober vorig jaar dat zij toe zal werken naar een wetsvoorstel.